"پناهجویان اخراج شده افغان مستعد پیوستن به تروریست‌ها هستند"

شمار پناهجویان افغانستان که از کشورهای اروپایی به افغانستان بازگردانده شدند، روشن نیست. اتحادیه اروپا می‌گوید در فاصله دو سال، بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ میلادی حدود ۱۹ هزار شهروند افغانستان به این کشور بازگردانده شده‌اند. اما دولت افغانستان می‌گوید در پنج سال گذشته حدود هشت هزار و ۵۰۰ نفر به این کشور بازگشته‌اند.

تفاوت این دو رقم بسیار زیاد است و از نظر سازمان حقوق بشر افغانستان نشان‌دهنده عدم علاقه دولت این کشور به سرنوشت پناهجویان اخراج شده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

این سازمان با ۵۰ پناهجوی اخراج شده از اتحادیه اروپا گفت‌وگو کرده است و می‌گوید نتیجه مطالعه این نهاد نشان می‌دهد کسانی که داوطلبانه یا به اجبار به افغانستان بازگشتند، بیشتر از سایر شهروندان افغانستان مستعد پیوستن به گروه‌های تروریستی هستند.

هادی مریفات از سازمان حقوق‌ بشر افغانستان به شبکه رادیویی دویچلندفونک در آلمان گفته است: «بسیاری از کسانی که موفق نشدند در اروپا بمانند، نمی‌توانند به شهر و دیار خود بازگردند. بیش از نیمی از آنها می‌گویند که در زادگاه خود احساس امنیت نمی‌کنند و به همین دلیل اغلب ساکن شهر دیگری می‌شوند. پانزده مصاحبه شونده به ما گفتند که مجبور بودند به زادگاه خود برگردند، هرچند که می‌دانستند زندگی‌شان در معرض خطر است.»

مقامات افغانستان، به عنوان مثال اشرف غنی رئیس‌جمهور این کشور شهروندانی که از خاک افغانستان می‌گریزند را متهم می‌کنند که وطن‌دوست نیستند. این موضع‌گیری‌ها پذیرش دوباره آنها در جامعه افغانستان را دشوارتر کرده است.

از میان مصاحبه‌شوندگان ۴۰ نفر گفتند که به شدت بدهکار هستند و برای تأمین هزینه سفرشان به اروپا مبلغ کلانی قرض گرفته‌اند. بدهی آنها اغلب ۴۰ برابر درآمد متوسط ماهانه یک کارگر در افغانستان بوده است. اغلب کسانی که به افغانستان بازگردانده شده‌اند بیکار هستند ونمی‌‌توانند بدهی‌های خود را پرداخت کنند. به همین دلیل بسیاری جرأت بازگشت به خانواده‌شان را هم ندارند.

هادی مریفات از سازمان حقوق‌بشر افغانستان تأکید کرده است: «افغانستان مشکلات امنیتی بسیاری دارد. حال با بازگشت کسانی که درخواست پناهندگی آنها در اروپا رد شده، یک گروه نومید دیگر به جامعه افزوده شده است. دوازده درصد از مصاحبه‌شوندگان گفته‌اند که می‌خواهند از دولت افغانستان انتقام بگیرند چون معتقدند دولت با امضاء توافق‌نامه‌ای همکاری برای پذیرش شهروندان اخراجی از اتحادیه اروپا، آنها را فریب داده است.»

بر اساس این توافق‌نامه که از ۲۰۱۶ میلادی به اجرا درآمده، دولت افغانستان در ازای دریافت کمک‌های‌ مالی گسترده، بازگشت شهروندان افغانستان که درخواست پناهندگی آنها در اروپا رد شده را سازماندهی می‌کند.

نتیجه مطالعه سازمان حقوق‌بشر افغانستان با ارزیابی دفتر فدرال مهاجرت و پناهندگان آلمان درباره بازگشت داوطلبانه شهروندان افغانستان مغایرت دارد. این ارزیابی که هفته گذشته ارائه شد، برداشت مثبتی ایجاد کرده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

رامونا لنز از دفتر سازمان بین‌المللی امداد "مدیکو" به دیوچلندفونک گفته است: «استفاده از کلمه داوطلبانه در مورد این افرد یک مسئله بزرگ است که همکاران ما در افغانستان هم روی آن تأکید کردند. ماجرا این است که فرد بین دو شر، شر کمتر را انتخاب می‌کند، یعنی به جای آنکه منتظر بماند تا اخراج شود، حاضر است داوطلبانه برگردد. این وضعیت به هیچ‌وجه بدان معنا نیست که او میان ماندن و رفتن حق انتخاب داشته و داوطلبانه تصمیم گرفته برگردد. در نهایت هم تفاوتی میان شرایط بازگشت پناهجویان اخراج شده و پناهجوانی که "داوطلبانه" به افغانستان بازگشتند، وجود ندارد.» 

او با توجه به وخیم‌تر شدن اوضاع امنیتی افغانستان خطاب به وزیران کشور اتحادیه اروپا گفته است: «ما از آنها می‌خواهیم بازگرداندن شهروندان افغانستان به این کشور را فوراً متوقف كنند.»

نشست وزاری کشور اتحادیه اروپا هفته آینده برگزار می‌شود.