پنجاه شرط لویه جرگه برای همکاری راهبردی با آمریکا

مجمع لویه جرگه، شورای بزرگ سنتی افغانستان، روز شنبه (۱۹ نوامبر/۲۸ آبان) پس از چهار روز در کابل به کار خود پایان داد. در این نشست حدود دو هزار نماینده، متشکل از سیاستمداران، ریش‌سفیدان قبایل و رهبران مذهبی از نقاط گوناگون افغانستان شرکت داشتند.

همکاری استراتژیک افغانستان با آمریکا و ادامه‌ی مذاکرات صلح با نیروهای شورشی طالبان، از موضوعات کانونی این نشست بود.

ماموریت نیروهای ناتو در هندوکش در سال ۲۰۱۴ پایان می‌یابد. ولی لویه جرگه با رای اکثریت بزرگی با باقی ماندن نیروهای آمریکایی پس از سال ۲۰۱۴ در افغانستان موافقت کرد، مشروط بر آن که آمریکا با افغانستان مانند شریکی برابرحقوق رفتار کند.

تدابیر شدید امنیتی

لویه جرگه همزمان پنجاه شرط بعضا سخت برای همکاری راهبردی با ایالات متحده‌ی آمریکا تعیین کرد. در بیانیه‌ی پایانی نشست از جمله آمده که پس از امضای توافقنامه‌ی همکاری استراتژیک میان دو کشور، سربازان آمریکایی اجازه‌ی تفتیش شبانه‌ی خانه‌ها را ندارند و کنترل همه‌ی زندان‌ها و بازداشت‌شدگان باید به افغان‌ها واگذار شود.

افزون بر این، نمایندگان لویه جرگه خواستار آن شدند که استقرار نیروهای آمریکایی در افغانستان به ده سال محدود شود و این نیروها تا سال ۲۰۲۴ خاک این کشور را ترک کنند. نمایندگان لویه جرگه همچنین پشتیبانی خود را از ادامه‌ی مذاکرات صلح با نیروهای طالبان اعلام کردند. این مذاکرات تا کنون دستاورد ملموسی نداشته است.

نشست چهار روزه‌ی لویه جرگه، تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار شد. شورشیان طالبان اعلام کرده بودند که با حملات نظامی مانع از برگزاری این نشست خواهند شد. آنان اکیدا مخالف امضای یک توافقنامه‌ی استراتژیک با آمریکا هستند.

ولی مجمع لویه جرگه بدون حادثه‌ی مهمی سپری شد. یک سوء‌قصدکننده‌ی انتحاری پیش از شروع در نزدیکی چادر محل برگزاری نشست شناخته و کشته شد. دو موشکی هم که از سوی شورشیان به محل نشست شلیک شده بودند، در نزدیکی آن فرود آمدند، ولی تلفات جانی دربر نداشتند.

لویه جرگه ابزاری در خدمت کرزای؟

برگزاری لویه جرگه امسال در افغانستان با مخالفت‌هایی همراه بود. سیاستمداران اپوزیسیون و برخی از از نمایندگان پارلمان افغانستان، این گردهمایی را غیرقانونی و ناقض قانون اساسی خوانده بودند.

طبق قانون اساسی افغانستان، فراخواندن این مجمع دارای پیش‌شرط‌هایی است و مصوبات آن تعهدآور هستند. ولی نشست امسال بیشتر جنبه‌ی مشورتی داشت و صرفا به دولت افغانستان توصیه‌هایی کرده است.

حامد کرزای، رئيس‌جمهوری افغانستان پس از پایان مجمع لویه جرگه گفت، مصوبات لویه جرگه برای دولت او نه یک توصیه، بلکه تعهد‌آور است. ولی منتقدان معتقدند که کرزای این نشست را به ابزاری برای تحمیل اراده‌ی خود تبدیل کرده و می‌خواهد برای پیش‌بردن خط مشی سیاسی خود، پارلمان افغانستان را دور بزند.

دیدار پیش‌بینی نشده‌ی وستروله از لویه جرگه

گیدو وستروله، وزیر خارجه‌ی آلمان در جریان دیدار کوتاه مدت خود از افغانستان، به گونه‌ای غیرمترقبه با نمایندگان لویه جرگه نیز دیدار کرد. وی پیش از آن در کابل با کرزای دیدار کرده بود. رئيس‌جمهوری افغانستان در ژستی دوستانه میهمان خود را به محل نشست لویه جرگه برده بود.

آلمان می‌خواهد پس از سال ۲۰۱۴ همچنان به افغانستان کمک کند. وستروله پس از دیدار روز شنبه‌ی خود با کرزای گفت که با رئيس‌جمهوری افغانستان «گفت‌وگوهای سازنده‌ای» برای تدارک کنفرانس افغانستان داشته است. این نشست در تاریخ ۵ دسامبر امسال در شهر بن آلمان برگزار خواهد شد.

کرزای مراتب سپاسگزاری خود را از آلمان اعلام کرد و گفت، آلمان در سال‌های اخیر ثابت کرده که دوست وفادار افغانستان است. وی افزود، این کشور در کنفرانس افغانستان در بن نیز حتما بازده خوبی خواهد داشت.

تا کنون بیش از صد هیئت نمایندگی برای شرکت در کنفرانس افغانستان در بن اعلام آمادگی کرده‌اند. حدود دو سوم هیئت‌های نمایندگی در سطح وزیران خارجه‌ی کشورهای گوناگون هستند.

وستروله بار دیگر تاکید کرد که امنیت در افغانستان نه تنها برای این کشور و منطقه مهم است، بلکه در خدمت منافع کل جهان و بویژه اروپاست. وی در مورد یک همکاری استراتژیک میان آلمان و افغانستان، به گفت‌وگوهای میان افغانستان و اتحادیه‌ی اروپا اشاره کرد و گفت، فعلا مذاکرات در این چارچوب دنبال می‌شود.

BM/MM