پیامدهای احتمالی طرح تحریم صادرات بنزین به ایران

علی مزروعی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ششم در مصاحبه با دویچه وله می‌گوید، حدود یک سوم بنزین مورد نیاز ایران هم‌اکنون از طریق واردات تامین می‌شود. با وجود این، وی معتقد است که این طرح در صورت تصویب نمی‌تواند تاثیر مهلکی بر اقتصاد ایران بگذارد.

این کارشناس اقتصادی همچنین معتقد است که این طرح، ترجمه سخنان هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکاست. کلینتون چندی پیش گفته بود، در صورت ادامه فعالیت‌های هسته‌ای ایران، آمریکا «تحریم‌های زمین‌گیر کننده» علیه این کشور اعمال خواهد کرد.

دویچه‌وله: آقای مزروعی، اگر این طرح تصویب بشود، چه تاثیری بر مصرف بنزین و قیمت بنزین در داخل ایران می‌تواند بگذارد؟

علی مزروعی: در ابتدا بگویم که این هم یکی دیگر از اشتباهات آمریکا در رابطه با ایران است و من فکر می‌کنم یکی از مشکلاتی که باعث شده روابط ایران و آمریکا نتواند رو به بهبود برود، این تحریم‌هایی است که هرازگاهی در آمریکا نسبت به ایران مطرح می‌شود و افزایش پیدا می‌کند. اما در رابطه با این که اگر این تحریم انجام بشود چه تاثیری در وضعیت مصرف بنزین در ایران خواهد داشت، طبعا ما کاهشی را در مصرف بنزین مشاهده خواهیم کرد. برای این که بخشی از مصرف بنزین ایران از خارج وارد می‌شود و البته فکر می‌کنم درسال گذشته با همین نگاه بود که بنزین سهمیه‌بندی شد و طبعا با این نظام سهمیه‌بندی که وجود دارد دولت، مصرف بنزین را مدیریت خواهد کرد و سهمیه‌ی کنونی بنزین را به نسبتی که واردات بنزین کاهش پیدا می‌کند کاهش خواهد داد و از این نظر، کسانی که ماشین دارند و از بنزین استفاده می‌کنند دچار مضیقه خواهند شد، ولی فکر نمی‌کنم مشکل حادی را بوجود بیاورد.

چند درصد از بنزین مورد احتیاج کشور الان از خارج وارد می‌شود؟

آمارها متفاوت است، ولی فکر می‌کنم بین ۲۰ میلیون تا ۳۰ میلیون لیتر در روز است و نزدیک به یک سوم مصرف بنزین را در ایران ما الان از طریق واردات تامین می‌کنیم.

اگر این طرح تصویب بشود، شرکت‌هایی مثل توتال فرانسه و بریتیش پترولیوم هم مورد تحریم واقع می‌شوند. آیا فعالیت این دو شرکت در ایران به حدی هست که توقف فعالیت‌شان بتواند تاثیر مهلکی بر اقتصاد ایران بگذارد؟

تا جایی که من اطلاع دارم، این شرکتها الان در ایران فعالیت چندانی ندارند که افزایش این تحریم‌ها بتواند تاثیری در کارشان داشته باشد. اینها مدتهاست که تقریبا فعالیت‌هایشان را در ایران رها کرده‌اند و مشغول فعالیتی نیستند که حالا با این تحریم کم بشود.

آقای مزروعی در ابتدای صحبت‌تان اشاره کردید که این طرح هم یکی از اشتباهات آمریکاست. با توجه به این که حدود یک هفته بعداز سخنرانی آقای احمدی‌نژاد در ژنو این طرح ارائه شده است، برخی‌ها معتقدند که این طرح می‌تواند به سخنرانی آقای احمدی‌نژاد در کنفرانس مبارزه با نژادپرستی ربط داشته باشد. شما نظرتان در این مورد چه است؟

تا آنجایی که من اطلاع دارم این طرح قبل از این سخنرانی و بحث‌های اخیر در آمریکا مطرح شده بود و فکر می‌کنم که نزدیک به یک ماه پیش این طرح مطرح شده است. این که من گفتم اشتباه است، برای این که این گونه طرح‌ها آسیب‌هایش متوجه مردم می‌شود و این در حالی‌ست که دولتمردان آمریکایی پس از روی‌کارآمدن اوباما تلاش دارند روابط را با ایران بهبود ببخشند، حداقل نسبت به مردم ایران اظهار محبت می‌کنند و این طرح هیچ نسبتی با این اظهار محبت‌ها ندارد.

این طرح را چقدر مرتبط با سخنرانی چندی پیش خانم کلینتون می‌دانید که گفته بود مسیر دوگانه‌ی دیپلماسی آمریکا در برابر ایران ادامه دارد و از تهیه‌ی مقدمات اعمال تحریم‌های خیلی شدید علیه ایران خبر داده بود؟

طراحان این طرح من نمی‌دانم چقدر با دولت آمریکا و خانم کلینتون هماهنگ هستند. چون در بین‌شان هم دموکراتها هستند و هم جمهوریخواهان. ولی بازهم من فکر می‌کنم حتا این سخن خانم کلینتون هم در دوره‌ی جدید، اشتباه است و در واقع این گونه سخن‌گفتن کمکی به حل مشکلی که بین ایران و آمریکا وجود دارد نمی‌کند. ولی خب می‌تواند این گونه استنباط بشود که تا حدودی همان ترجمه‌ی سخنان خانم کلینتون است.

همان طور که شما هم اشاره کردید، در بین نمایندگان موافق این طرح هم از دموکراتها وجود دارند و هم از جمهوری‌خواهان و این طرح با سیاست‌های اوباما یک مقدار تضاد دارد. شما فکر می‌کنید چرا چنین اتفاقی افتاده است؟

برای این که در آمریکا، چه در حزب دموکرات و چه در حزب جمهوری‌خواه، همه‌ی افراد مثل هم فکر نمی‌کنند و یک نوع اختلاف فکری بین آنها هست. جمهوریخواهان که فکر می‌کنم موضع قبلی‌شان هم همین بوده و همیشه به برخورد شدید با ایران فکر کرده‌و می‌کنند. ولی در مورد دموکراتها فکر می‌کنم بخشی‌ از آنها به هرحال از به‌نتیجه‌رسیدن سیاست جدید دولت اوباما نگران هستند و فکر می‌کنند این سیاست جواب نمی‌دهد. در واقع آنها فکر می‌کنند که بایستی فشار بیاورند تا شاید این سیاست‌ها موثر بیفتد.

آقای مزروعی فکر می‌کنید در صورت تصویب این طرح و اعمال تحریم واردات بنزین به ایران، این بار بیشتر بر دوش مردم ایران سنگینی خواهد کرد یا بر دوش دولت؟

هم بر دوش دولت سنگینی خواهد کرد و هم بر دوش مردم. منتها تفاوتش بسیار است. به هرحال دولت برای تامین بنزین مصرفی مورد سوال واقع خواهد شد و مورد فشار قرار خواهد گرفت. اما طبعا برای مردم هم تحمل‌اش سخت است، چون باعث می‌شود کمتر بتوانند جابجا بشوند و به لحاظ اقتصادی به هرحال گردش اقتصاد ایران تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

مصاحبه‌گر: میترا شجاعی

تحریریه: فرید وحیدی