پیامدهای ادغام «محیط زیست» ایران در وزارت کشاورزی
۱۳۸۸ مرداد ۲۲, پنجشنبه
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مردادماه طرحی ارائه کرده‌اند که در صورت تصویب، وزارتخانه‌های دولت را از ۲۲ به ۱۶ تقلیل خواهد داد. این طرح به طرح «کوچک کردن دولت» شهرت دارد و یکی از تغییرات پیشنهادی آن ادغام سازمان محیط زیست در وزارت جهاد کشاورزی است.
دکتر ناصر کرمی، سردبیر خبرگزاری مستقل محیط زیست ایران، ضمن اشاره به وظیفه‌ی «حاکمیتی و نظارتی» سازمان محیط زیست، خاطرنشان می‌سازد که از وظایف این سازمان منطبق ساختن «فرایندهای توسعه‌ی کشور با استانداردهای توسعه‌ی پایدار و محیط زیست» و «مدیریت مناطق حفاظت‌شده» است. وی با این توضیح، از طرح ادغام سازمان محیط زیست انتقاد کرده و می‌گوید: «وقتی سازمان را از نهاد ریاست جمهوری به معاونت وزارت کشاورزی تقلیل می‌دهند، در واقع کل آن وظیفه‌ی نظارتی و حاکمیتی را از این سازمان می‌گیرند و برای آن فقط وظیفه‌ی تصدی‌گری قائل می‌شوند».
دکتر کرمی در ادامه ابراز نگرانی می‌کند که با چنین ادغامی فعالیت‌هایی که «در حال حاضر هم ارزیابی صحیح زیست‌محیطی ندارند، زیان‌بارتر شوند».
وی معتقد است که سازمان محیط زیست و وزارت جهاد کشاورزی نه تنها هدف و خط مشی مشترکی ندارند، بلکه مغایر هم هستند. کرمی در این باره توضیح می‌دهد: «وزارت کشاورزی سازمانی است با نگاه اقتصادی و تجاری و بهره‌جویی از طبیعت. محیط زیست برعکس جایی است که می‌خواهد از طبیعت حفاظت و مراقبت بکند. شما می‌آیید جایی که وظیفه‌ی کنترل دارد را زیرمجموعه‌ی جایی که وظیفه‌‌اش بهره‌برداری است می‌کنید. یعنی خود به خود کنترل را از بین می‌برید.»
محمد درویش، عضو هیأت علمی مؤسسه‌ی تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، نیز با این نظر موافق است. وی می‌گوید: «سازمان محیط زیست دارد در وزارت‌خانه‌ای ادغام می‌شود که خودش یکی از مهم‌ترین دلایل تخریب سرزمین و تجاوز به عرصه‌های طبیعی است. یعنی این وزارت‌خانه شرح وظایفش با شرح وظایف سازمان محیط زیست در بسیاری از موارد در تضاد قرار دارد و خود ما به عنوان بخش منابع طبیعی همیشه خواهان آن بودیم که از وزارت کشاورزی جدا شویم و به عنوان وزارت‌خانه‌ی مستقل بتوانیم هویت داشته باشیم تا دغدغه‌ی تأمین غذا به هر بهانه‌ای نتواند ملاحظات منابع طبیعی را ذبح کند. حالا به جای اینکه وزارت منابع طبیعی مستقل شود، می‌خواهند سازمان محیط زیست را هم در دل این وزارت‌خانه ادغام کنند».
چه کسی موافق است؟
بسیاری با این طرح مخالفت کرده‌اند، از جمله فاطمه واعظ جوادی، رئيس سازمان محیط زیست.
ناصر کرمی نیز در پاسخ به اینکه چه کسانی مخالف این طرح‌اند، به خانم جوادی اشاره می‌کند: «خود مدیران سازمان محیط زیست، حتی خانم جوادی. مدیران دیگر و کارشناسان و فعالان زیست‌محیطی همه با این طرح مخالفند و هیچ جا هم هیچ اشاره‌ا‌ی مبنی بر دفاع از این طرح دیده نشده. نه در مطبوعات نه در رسانه‌های گروهی».
محمد درویش با اشاره به وسعت مخالفت با این طرح، خاطرنشان می‌سازد: «تقریبا تمام متخصصان و اساتید دانشگاه‌هایی که در بخش‌ها‌ی منابع طبیعی و محیط زیست هستند، مخالف این ادغامند. تشکل‌های مرد‌م‌نهادی که در کشور وجود دارند، همه مخالفند. روزنامه‌نگاران، اصحاب مطبوعات، پژوهشگران این حوزه هم مخالفند و جالب است که نمایندگان دولت در سازمان محیط زیست و وزارت کشاورزی هم با این ادغام مخالف هستند».
وی سپس یادآور می‌شود: «حالا سئوال این است که پس نمایندگان مجلس که باید خواست مردم را پیگیری کنند، با چه کسی مشورت کردند و به این جمع‌بندی رسیده و چنین طرحی را به مجلس فرستاده‌اند. وقتی که نه مردم و نه متخصصان، نه نخبگان و نه دولت موافق یک طرح هستند، نمایندگان با کی مشورت می‌کنند و چنین طرحی می‌دهند؟»
نویسنده: فریبا والیات
تحریریه: بهنام باوندپور
برای شنیدن فایل صوتی گزارش لینک پایین صفحه را کلیک کنید