چاقی پس از رژیم لاغری، چرا؟

پژوهشگران آمریکایی که در مورد تأثیر رژیم‌های غذایی تحقیق می‌کنند می‌گویند به نکته تاز‌ه‌ای در مورد علت چاقی بیشتر پس از قطع رژیم غذایی دست یافته‌اند. این پژوهشگران می‌گویند علت اثر "یویو" یا چاقی سریع پس از لاغری، استرس است.

از آن‌جا که دست‌کشیدن از خوراکی‌های لذیذ هنگام رژیم غذایی سخت است، تولید هورمون‌‌های استرس‌زا در بدن افزایش پیدا می‌کند. بالا رفتن میزان این هورمون‌ها در خون اشتها برای خوردن غذاهای چرب را بیشتر می‌کند. پژوهشگران معتقدند نتیجه آزمایش آن‌ها، که بر روی موش‌های آزمایشگاهی صورت گرفته، در مورد انسان نیز صادق است. با این حال قراراست تحقیق تازه‌‌ای در این مورد بر روی انسا‌ن‌نیز انجام شود.

خاموش کردن ژن‌ها

در این تحقیق‌، رژیم غذایی موش‌های آزمایشگاهی به مدت سه هفته کمتر از حد معمول در نظر گرفته شد. موش‌ها در این مدت ۱۰ تا ۱۵درصد وزن خود را از دست دادند. این کاهش وزن اما تأثیر خوبی بر حال عمومی آنها نداشت. ‎به دلیل کمبود مواد غذایی، سلول‌های مغزی موش‌ها، برنامه خود را تغییر دادند.

به دلیل آگاهی از کمبود مواد، سلول‌های مغزی فعالیت چند ژن را متوقف کردند. به این حالت خاموش کردن ژن‌ها هم گفته می‌‌شود. خاموش کردن این ژن‌ها یک پروسه شیمیایی است که در طول تکامل شکل گرفته است.

این ژن‌ها، هدایت رفتار جذب خوراک و تنظیم ترشح هورمون‌های استرس را بر عهده دارند. با این تغییر ژنتیکی ساختار و زندگی عادی سلول‌های مغزی مختل نمی شود، اما ترشح هورمون‌های استرس‌زا افزایش پیدا می‌‌کند.

به دلیل افزایش استرس، موش‌ها در مدت رژیم غذایی نه تنها افسرده شدند، بلکه ولع بیشتری برای خوردن غذاهای چرب داشتند. این تغییر ژنتیکی ممکن است پس از قطع رژیم برطرف نشود و بصورت پایدار باقی بماند. شماری از موش‌ها پس از رژیم غذایی نیز هنگام اضطراب، دچار ولع می‌شدند و بیشتر از گذشته سراغ خوردنی‌های چرب می‌رفتند. پژوهشگران آمریکایی معتقدند این تغییر ژنتیکی حتی ممکن است به نسل بعد نیز منتقل شود.

SB/JT