چرا سخنرانی کرونایی مرکل بهترین سخنرانی سال شد؟
۱۳۹۹ آذر ۳۰, یکشنبه
موسسه فن بلاغت و سخنوری در دانشگاه توبینگن آلمان از نادرترین و معروف‌ترین‌ها در این زمینه است که هر ساله شماری دانشجو از آن فارغ‌التحصیل می‌شوند و در مقاطع مختلف هم دانشجو می‌پذیرد. این موسسه از سال ۱۹۴۶ هر ساله از طریق بررسی‌های یک هیات داوری، بهترین سخنرانی عمومی سال را نیز انتخاب می‌کند.
قرعه بهترین سخنرانی سال ۲۰۲۰ از نظر هیات داوران دانشگاه توبینگن به نام آنگلا مرکل افتاده است. از نظر این داوران، اولین سخنرانی عمومی مرکل در روز ۱۸ مارس (۲۷ اسفند) خطاب به مردم آلمان در باره بحران کرونا از سخنرانی‌های کم‌نظیر سیاستمداران اروپایی در تاریخ معاصر است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
سخنرانی یادشده از نظر داوران دانشگاه توبینگن از پس مأموریتی سخت برآمده است؛ مأموریتی معطوف به توضیح مدل‌های آسیب‌شناسی در باره کرونا به زبان ساده و اقناع مردم به تغییر رفتاری رادیکال در راستای مهار اثرات این بیماری واگیر و ناشناخته.
داوران توبینگنی سخنرانی مرکل را شفاف و دارای ساختاری مناسب توصیف کرده‌اند که با بیان جاندار و توام با احساس، مکث و تاکید‌های صدراعظم آلمان و از طریق تکرار این یا آن فراز مهم، قدرت آن را داشته است که در ذهن و جان شنونده نفوذ کند و حساسیت و توجه او را برانگیزد.
مرکل در این سخنرانی با القای مایه‌هایی قوی از هم‌حسی موفق شد که تفاهم و مسئولیت شهروندان و احساس همبودگی جمعی آنها را خطاب قرار دهد و اقدام مبتنی بر همبستگی را در دستور کار جامعه قرار دهد. او از جمله گفت: «ما به عنوان یک همبوده و یک جامعه نشان خواهیم داد که همدیگر را تنها نخواهیم گذاشت.»
تاکید او این بود که مسئولیت فردی همه در قبال جامعه لازم است، چرا که مقررات رسمی اعلام‌شده برای مهار کرونا به تنهایی اثربخش نخواهد بود: «همه تدابیر و مقررات دولتی بی‌نتیجه خواهند ماند اگر ما موثرترین اهرم را برای مهار شیوع ویروس به کار نگیریم، و آن اهرم خود ما و رفتارمان است.»
مرکل در این سخنرانی به عقیده داوران موسسه توبینگن، از این هم ابایی نکرد که تجربه شخصی خود را هم با بیانی باورپذیر وارد بحث کند و آن را در خدمت اقناع جامعه بگیرد: «برای کسی چون من (به عنوان شهروند سابق آلمان شرقی) که برایش حق سفر و آزادی مسافرت و جا به جایی حقی است که با مبارزه به دست آمده، محدودیت‌های مشابه ابداً توجیه‌پذیر نیست، مگر در شرایط اضطرار مطلق، یعنی شرایطی که حالا با آن روبه‌روییم.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
سخنرانی مرکل در قیاس با سخنرانی سایر رهبران اروپایی نیز امتیاز و برجستگی خاصی داشته است. امانوئل مکرون در اولین سخنرانی تلویزیونی خود خطاب به مردم فرانسه از موضعی مقتدرانه و بسیار رسمی مقابله با کرونا را ورود به جنگ توصیف کرد، بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، برعکس خطر ویروس را کم‌اهمیت جلوه داد، مرکل اما زبانی مبتنی بر اطلاع‌رسانی موضوعی و استدلال‌هایی ساده و در عین حال علمی به کار گرفت. به این ترتیب او موفق شد چنان پلی از رابطه میان خرد و احساس مخاطب ایجاد کند که در سطح بین‌المللی هم تحسین برانگیخت.
او با مایه‌هایی قابل اعتنا از سخنوری توانست حی و حاضر بودن ویروس را در زندگی شهروندان و خطرات ناشی از آن را برای مخاطب روشن کند و چنان تاثیر احساسی‌ای ایجاد کند که پیامدهای پاندمی به خوبی قابل درک باشد: «اعداد و ارقام مبتلایان و قربانیان کرونا صرفا اعدادی مجرد و خشک در یک پرونده آماری نیستند، این‌ها پدران و پدربزرگان ما، مادران و مادربزرگان ما و همسر و هم‌بر و بچه‌های ما هستند، آنها انسانند. و ما جامعه‌ای هستیم که در آن هر زندگی و هر انسانی شان و ارزش دارد.»
مرکل از نظر هیات داوران به گونه‌ای قابل اعتنا نشان داد که یک سخنرانی عمومی به چه کارها که قادر است و چگونه می‌توان با کمک بلاغت و سخنوری خرد را به سوی عمل سوق داد و حس همبستگی و انسجام اجتماعی را تقویت و تحریک کرد. و همه این‌ها آن سخنرانی را تاریخی کرد و محملی ساخت که موفقیت مقابله با کرونا در موج اول از جمله به‌شدت مدیون آن شود. کمتر سخنرانی‌ای در سال‌های اخیر قادر شده بود ملت آلمان را این گونه تحت تاثیر قرار دهد و به نشستن در خانه و توجه به مسئولیت فردی در قابل همنوعان و کل جامعه رهنمون شود.