کاربران اروپایی و مشکل فیلترینگ غیرسیاسی

سانسور آنلاین و فیلترینگ تنها منحصر به کشورهایی نیست که دولت‌هایی سرکوبگر را در راس قدرت دارند؛ در دموکراسی‌های اروپایی هم محتوای آنلاین در فرمت‌های گوناگون زیر تیغ فیلترینگ می‌رود٬ اما در این سوی دنیا مقابله با پورنوگرافی کودکان و نقض کپی‌رایت٬ از مهم‌ترین علل فیلتر شدن محتوا در فضای مجازی است.

نتایج یک پژوهش جدید که با گردآوری داده‌های ۲۸ هزار شهروند اروپا و با حمایت شورای اروپا انجام شده نشان می‌دهد که ۲۴ درصد از کاربران اروپایی برای تماشای ویدئوهای آنلاین یا گوش دادن به موزیک در وب با موانع مختلفی روبرو می‌شوند که برای بسیاری از کاربران طاقت‌فرسا است. فقط در کشور آلمان٬ دسترسی به دست‌کم ۶۰ درصد از ویدئوهای پربیننده یوتیوب به دلیل استفاده از محتوای ناقض کپی‌رایت مسدود شده است.

این پژوهش نشان داده که گرچه دلایل دولت‌ها و کمپانی‌های بزرگ خدمات‌دهنده برای فیلتر کردن اینترنت در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه از اساس متفاوت است٬ اما فیلترینگ اینترنت همچنان حتی در اروپا هم مکانیسمی شایع و رو به گسترش است؛ وضعیتی که با استانداردهای آزادی بیان و گردش آزاد اطلاعات در اروپا هم‌سو نیست.

بر اساس یافته‌های این پژوهش ۴۱ درصد کاربران اروپایی هنگام مشاهده ویدئوهای آنلاین روی موبایل٬ و ۳۷ درصد روی اتصالات خانگی به علت محدودیت‌هایی که خدمات‌دهنده‌ها اعمال کرده‌اند٬ نمی‌توانند دسترسی آزادانه به محتوا داشته باشند.

۲۳ درصد از کاربران نمی‌توانند موسیقی دل‌خواه خود را روی موبایل‌هایشان گوش کنند و ۲۳ درصد در هنگام آپلود کردن داده‌ها به فیس‌بوک٬ وبلاگ یا انجمن‌های گفت‌وگو از روی موبایل دچار مشکل می‌شوند. همچنین ۴۰ درصد از جامعه آماری این پژوهش قطع کامل اتصال اینترنتی خود را تجربه کرده‌اند.

این پژوهش نکات جالب دیگری را هم درباره کاربران اروپایی اینترنت یافته است: ۶۰ درصد کاربران از وضعیت سرعت و پهنای باند اینترنت خود اطلاعی ندارند. از میان کسانی که از وضعیت اتصال اینترنتی خود باخبرند ۲۶ درصد معتقدند که سرویسی که دریافت می‌کنند از آنچه در قراردادهایشان با کمپانی‌های سرویس‌دهنده ذکر شده٬ کیفیت به مراتب پایین‌تری دارد.

تلاش اتحادیه اروپا برای متحول کردن وضعیت اینترنت در "قاره سبز"

نیلی کروز٬ معاون کمیسیون اروپا در زمینه آزادی اطلاعات٬ در این‌باره خطاب به کاربران ساکن اروپا گفت: «وقتی شما اشتراکی برای اتصال به اینترنت می‌خرید٬ باید به همه محتوای آنلاین دسترسی داشته باشید. اینترنت در اروپا باید آزاد باشد و اروپایی‌ها باید به اینترنت باز دسترسی داشته باشند.»

یافته‌های این پژوهش موید نکاتی است که پیش‌تر توسط دیگر نهادهای وابسته به اتحادیه اروپا هم بیان شده بود. نیلی کروز می‌گوید «هدف نهایی ما حراست از کاربران و اطمینان از دسترسی به اینترنت آزاد در سراسر اروپا است و باید حقوق کاربران در این زمینه تامین شود. کمپانی‌های سرویس‌دهنده باید شفاف عمل کنند و نباید با اعمال محدودیت‌ها راه نوآوری سد شود و به اینترنت آزاد آسیبی وارد شود.»

کمیسیون اروپا با طرح "قاره به‌هم‌پیوسته" (Connected Continent) قصد دارد قوانین یکپارچه‌ای را بر بازار ارتباطات در قاره سبز اعمال کند. متخصصان در بازوهای قانون‌گذاری اتحادیه اروپا (پارلمان و شورای اروپا) در حال بحث بر سر جزئیات این طرح‌اند که احتمالا وضعیت اینترنت در اروپا را دگرگون خواهد کرد و از حجم محدودیت‌های موجود به‌طور چشمگیری خواهد کاست.

علاوه بر آن٬ کاربران سرویس باکیفیت‌تری دریافت خواهند کرد و سرویس‌دهنده‌ها موظف خواهند شد با شفافیت بیشتری عمل کنند تا حقوق کاربران به‌صورت حداکثری تامین شود. در زمینه مدیریت ترافیک اینترنت هم قوانین شفافی وضع خواهد شد تا از نقض حقوق و آزادی‌های دیجیتال شهروندان و بروز هرگونه تبعیض دیجیتال علیه آنان جلوگیری کند. در صورت تصویب این طرح٬ اینترنت در اروپا آزادتر از همیشه خواهد شد.