کاهش وابستگی عربستان سعودی به تنگه هرمز
۱۳۹۱ تیر ۹, جمعه
عربستان سعودی خط لوله‌ای را که صدام حسین در زمان جنگ با ایران در عربستان ساخته بود دوباره فعال کرده است. این خط لوله که قادر است روزانه بیش از ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه نفت خام را به ترمینال‌های دریای سرخ انتقال دهد تا سال ۱۹۹۰ در اختیار دولت عراق بود.
در این سال، به دلیل حمله عراق به کویت، عربستان این خط لوله را بست و در سال ۲۰۰۱ آن را بابت بخشی از بدهی‌های رژیم سابق عراق ضبط کرد. به گزارش خبرگزاری رویترز در پنج ماه گذشته از طریق این خط لوله انتقال آزمایشی نفت صورت گرفته است.
خط لوله امارات متحده عربی
روز یکشنبه (۴ تیر/۲۴ ژوئن) سایت گلف نیوز اعلام کرد که امارات متحده عربی انتقال نفت خود از طریق خط لوله حبشان − فجیره را آغاز کرده است. بر اساس این گزارش در حال حاضر حدود ۳۰ درصد نفت تولیدی امارات متحده عربی، از میدان‌های نفتی ابوظبی در ساحل خلیج فارس به فجیره، در حاشیه دریای عمان انتقال می‌یابد.
ظرفیت انتقال این خط لوله یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز است که به گفته مقامات اماراتی، تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه قابل افزایش است. امارات روزانه ۲ میلیون ۵۰۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کند.
علت دورزدن تنگه هرمز
کشورهای حوزه خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی، در سال‌های گدشته پیوسته از بی‌ثباتی در تنگه هرمز نگران بوده‌اند. در ماه‌های اخیر مقامات ایرانی بارها تهدید کردند که اگر در رابطه با برنامه اتمی ایران فشارهای بین‌المللی افزایش یابد، صادرات نفت از طریق تنگه هرمز را با مشکل مواجه خواهند کرد.
محمدرضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهوری اسلامی ایران، تهدید کرد که در صورت تحریم خرید نفت ایران، جمهوری اسلامی اجازه‌ی خروج "حتا یک قطره نفت" از تنگه‌ی استراتژیک هرمز را نخواهد داد.
در حال حاضر روزانه حدود یک پنجم کل نفت مصرفی جهان از تنگه‌ی هرمز عبور می‌کند.
عربستان سعودی وعده داده است که با افزایش سطح تولید خود، کمبود نفت در بازارهای جهانی را، که به دلیل قطع واردات از ایران به وجود خواهد آمد، جبران کند.
روز یکشنبه (۱۱ تیر/۱ ژوییه) تحریم نفتی ایران توسط اتحادیه اروپا به مرحله اجرا می‌رسد. ایران تاکنون یک چهارم نفت صادراتی خود را به اتحادیه اروپا می‌فروخت.
علاوه بر اتحادیه اروپا، کشورهای زیادی، از جمله ژاپن، کره جنوبی و هندوستان که از خریداران عمده نفت ایران به شمار می‌روند، واردات نفتی خود از ایران را یا کاملا قطع می‌کنند یا به شدت کاهش داده‌اند. به گفته هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه ایالات متحده، چین و سنگاپور نیز واردات نفتی خود از ایران را کمتر کرده‌اند.
کلینتون روز پنج‌شنبه (۸ تیر، ۲۸ ژوئن) در حاشیه سفر خود به لتونی گفت: «چین و سنگاپور با اقدامات جامعه جهانی برای تحریم ایران هم‌گام‌اند و هر دو کشور می‌دانند که این اقدامات در راستای تامین منافع ملی آن‌هاست».
اشاره وزیر امور خارجه آمریکا به قانون جدیدی است که بر اساس آن، دولت آمریکا می‌تواند کشورهایی را که با ایران معاملات نفتی دارند، از فعالیت در بازار بزرگ ایالات متحده منع کند. این قانون در آینده نزدیک به اجرا گذاشته می شود.
به گفته مقام‌های آمریکایی صادرات نفت‌خام ایران از روزانه ۲ میلیون ۵۰۰ هزار بشکه در اواخر سال ۲۰۱۱ اکنون به ۲ میلیون و یکصد هزار تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه رسیده است. آنها امیدوارند که از این طریق فشار بیشتری به جمهوری اسلامی وارد آید و مقامات این کشور را وادارد، در مناقشه اتمی از مواضع سرسختانه خود عقب‌نشینی کنند.
آمریکا و هم پیمانان این کشور معتقدند که جمهوری اسلامی ایران برای دست یابی به بمب اتمی تلاش می‌کند. مقامات ایران پیوسته این ادعا را رد کرده‌اند.