کنترل فعالیت‌های بانکهای ملی و صادرات
۱۳۸۶ بهمن ۴, پنجشنبه
فشار بر بانک‌ها
خبرگزاری رویترز از قول منابع دیپلماتیک گزارش کرده است که از این پس فعالیت‌های اقتصادی دو بانک ایرانی ملی و صادرات نیز زیر کنترل قرار خواهد گرفت. پیش از این، بر زمینه‌ی کشمکش اتمی با جمهوری اسلامی ایران، فشار عمده متوجه بانک سپه بود، که گفته می‌شد به عنوان بانکی مرتبط با نیروهای نظامی در ایران در معاملات تجهیزات اتمی دخالت دارد. سپرده‌های بین‌المللی این بانک در ماه مارس سال گذشته در جریان تشدید تحریم‌ها مسدود شد. از بانک صادرات نیز پیشتر به عنوان بانکی که بایستی زیر کنترل قرار گیرد، نام برده می‌شد. ذکر مجدد نام بانک صادرات به معنای فشار بیشتر بر آن است. هم بانک صادرات و هم بانک ملی در فهرست سیاه آمریکا قرار دارند.
بنابر خبرهایی که تا کنون منتشر شده، طرح نام بانکهای ملی و صادرات هنوز به معنای قرار گرفتن نام آنها در فهرست سیاه تحریم نیست. موضوع، فراخوانی است برای کنترل داوطلبانه‌ی فعالبت‌های این دو بانک.
طرح قطعنامه‌ی جدید
موضوع فراخوان برای کنترل بیشتر فعالیت‌های دو بانک ایرانی اولین خبر مشخصی است که درباره‌ی مضمون توافق‌ها برای انجام اقدام‌های عملی علیه ایران در کنفرانس گروه کشورهای موسوم به ۵+۱ در برلین انتشار می‌یابد. این گروه شامل پنج عضو دایمی شورای امنیت بعلاوه آلمان می‌شود. کنفرانس گروه در روز سه‌شنبه ۲۲ ژانویه برگزار شد.در ابتدا در مورد آنکه در آن توافقی حاصل شود، شک وجود داشت. در پایان اما مشخص شد که اختلاف مواضع، بویژه به اعتبار مخالفت‌هایی که از جانب چین و روسیه در مورد اعمال مجازات‌های شدیدتر علیه ایران ابراز می‌شد، تا آن حدی نیست که تصور می‌شده است. در مقابل، این نیز مشخص است که اختلاف‌ها تا آن حد جدی هستند که هنوز نتوان در مورد مضمون دقیق قطعنامه‌ای که قرار است پس از کار مقدماتی آلمان، انگلستان و فرانسه روی آن موضوع بحث بیشتر قرار گیرد و سپس به شورای امنیت فرستاده شود، پیش‌بینی قطعی داشت.
محور توافق در برلین یک خط میانی است: فشار بر ایران افزایش می‌یابد، در عین حال از امکانهای دیپلماتیک استفاده می‌شود تا مقامات تهران به همکاری بیشتر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تن دهند و توقف غنی‌سازی را بپذیرد. از آن رو بر توقف غنی‌سازی اورانیوم تأکید می‌شود، که از این فعالیت این برداشت وجود دارد ممکن است سمت و سویی نظامی داشته یا در فرصتی دیگر بیابد.
برداشت روسیه و برداشت آمریکا
پس از پایان کنفرانس برلین وزیر خارجه‌ی روسیه سرگئی لاوروف، گفت که در برلین برای مجازات بیشتر ایران تصمیمی گرفته نشده است. به گفته‌ی او مضمون قطعنامه‌ی جدید حاوی تدبیرها و اقداماتی برای تأثیرگزاری بر رفتار ایران خواهد بود، نه "نحریم‌های سخت‌گیرانه".
در روز پنجشنبه نیکلاس برنز، معاون وزیر خارجه‌ی آمریکا، به این سخن لاوروف واکنش نشان داد و گفت: «قطعنامه مجازاتآور خواهد بود. من دیروز تعبیراتی از مسکو دیدم که گویا قطعنامه تنبیهی نخواهد شد. این برداشت درست نیست. قطعنامه، مجازاتآور است.» برنز، که در سفر اسرائیل به سر می‌برد، در ادامه همچنین گفت: "هدف مجازات‌ها این است که حکومت ایران بداند برنامه‌ی غنی‌سازی پی‌آمد خوشی ندارد.»
مقامات جمهوری اسلامی، پس از کنفرانس برلین اعلام کردند، که برنامه‌ی غنی‌سازی را همچنان ادامه خواهند داد. غلامحسین الهام، سخنگوی دولت، در روز برگزاری کنفرانس به خبرنگاران گفت که صدور قطعنامه‌ی جدید چیزی را در رفتار جمهوری اسلامی تغییر نخواهد داد.
ر/ رویترز، فرانکفورتر آلگماینه