کندشدن غنیسازی اورانیوم در ایران
۱۳۸۹ آذر ۲, سهشنبهایران به دلیل اشکالات مهم فنی موقتاَ فعالیتهای اتمی خود را متوقف کرده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از برخی دپیلماتها این خبر را منتشر کرده، اما درباره جزییات این مشکلات فنی هنوز اطلاع دقیقی در دست نیست.
گمان میرود که ویروس "استاکسنت" در این زمینه بیتاثیر نباشد. ظاهراَ این ویروس بطور هدفمند برنامه اتمی ایران را هدف خود قرار داده است. گفته میشود که کارشناسان ایرانی در هفته گذشته مشکلات جدید کامپیوتری را شناسایی کردهاند. همزمان هرچه بیشتر این ارزیابیها قوت میگیرند که "استاکسنت" با هدف اخلال در کار سانتریفیوژها در مراکز غنیسازی ایران طراحی شده است. ظاهراَ این ویروس توانسته سانتریفیوژها را از گردش عادی باز دارد.
این مشکلات فنی موفق به کند کردن کار سانتریفیوژها و نهایتاَ به کاهش تولید اورانیوم غنیشده انجامیده است. اولی هاینونن، سربازرس پیشین آژانس بینالمللی انرژی اتمی با توجه به مشکلات فنی موجود گفت: «به نظر میرسد که هنوز زمانی برای مذاکره باقی مانده باشد.»
برنامه ریزی نادرست سانتریفیوژها در کنار ویروس استاکسنت
هاینونن در روز دوشنبه (۱ آذر/ ۲۲ نوامبر) تصریح کرد که مشکلات فنی ایران در زمینهی گردش درست سانتریفیوژها احتمالاَ مربوط به نصب نادرست آنها است. به گفتهی وی، سانتریفیوژها تنها با ۶۰ درصد ظرفیت خود کار میکنند و کارشناسان ایرانی صدها سانتریفیوژ را به دلایلی نامعلوم از دور خارج کردهاند.
این کارشناس اتمی افزود: «این موضوع نشان میدهد که مشکلی وجود دارد.» بنا به گزارش آژانس انرژی اتمی، در تاسیسات هستهای نطنز حدود ۸۸۰۰ سانتریفیوژ وجود دارد، اما تنها ۳۷۰۰ دستگاه از آنها مشغول به کار است.
به گفته هاینونن ایران برای ساخت مدل قویتری از سانتریفیوژها دچار مشکل است. مدل کنونی ایران از نمونه پاکستانی اخذ شده که خود یک نسخه قدیمی از سانتریفیوژهای ساخت هلند است. ساخت مدلهای جدید نیازمند الیافهای کربنی است. بدلیل اعمال تحریم دسترسی ایران به الیافهای کربنی دچار مشکل شده است.
به نوشتهی روزنامه نیویورک تایمز، گزارش درباره اخلال کار سانتریفیوژها در ایران این گمانهزنی را دامن زده که شاید آمریکا و یا همپیمانانش دست به ارسال هدفمند ویروس استاکسنت زده باشند. به گفته کارشناسان کامپیوتر، استاکسنت ویروسی ویژه است که میتواند به فعالیت تاسیسات اتمی ایران خدشه وارد کرده باشد.
ویروس استاکسنت در ایران، بیش از هرجای دیگری در جهان دیده شده است. حیدر مصلحی وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی روز شنبه (۱۰ مهر / ۲ اکتبر) در گفتوگو با خبرگزاری مهر ضمن اعلام خبر دستگیری چند نفر به اتهام "جاسوسی هستهای" تایید کرد که اقداماتی تخریبی علیه برنامه هستهای ایران انجام شده است. با این همه، علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، روز دوشنبه، ۲ آذر درحاشیه جشنواره جهانگردان علم و فناوری، ضمن تکذیب اخلال در غنیسازی اورانیوم، گفت که تولید نمونه مجازی سوخت راکتور تهران با غنای ۲۰درصد تولید شده و در شهریود ماه نمونه اصلی آن تولید خواهد شد.
کارشناسان کامپیوتر و نمایندگان دولت آمریکا در مجلس سنای این کشور تصریح کردند که هنوز روشن نیست که چه کسی در پس ساخت و ارسال این ویروس خطرناک است. به گفته آنان، شواهد نشان میدهند که استاکسنت بیش از هر چیز برای مقابله با تاسیسات اتمی ایران طراحی شده است.
تاکنون ۴۴ هزار مورد آلودگی به استاکسنت در سراسر جهان ثبت شده که تنها ۱۶۰۰ مورد آن در آمریکا و بیش از ۲۶ هزار مورد (حدود ۶۰ درصد) در ایران مشاهده شده است.
SI/DK