کوبا و مواد مخدر؛ دو محور بزرگترین اجلاس سران آمریکا

بیش از هشت هزار نفر به نمایندگی از کشورهای آمریکای شمالی، جنوبی، مرکزی و حوزه دریای کارائیب برای شرکت در اجلاس دو روزه‌ی سران منطقه به شهر کارتاخنای کلمبیا سفر کرده‌اند. باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده در راس با هیات ۷۰۰ نفره به کارتاخنا رفته است.

کوبا، غایب بزرگ اجلاس کلمبیا

کوبا تنها کشور قاره آمریکاست که از نیم قرن پیش از حضور در اجلاس سران محروم بوده است. برخی از دولت‌های چپ‌‌گرای منطقه خواستار پذیرش کوبا به جمع سازمان کشورهای آمریکایی هستند. اوباما به دلیل آنچه فقدان ساختارهای دمکراتیک در کوبا عنوان می‌شود مخالفت اصولی خود را با چنین درخواستی بارها اعلام کرده است.

انتظار می‌رود موضوع کوبا به یکی از محورهای مهم بحث‌های اجلاس کارتاخنا تبدیل شود. رئیس جمهور کشور میزبان، خوان مانوئل سانتوس معتقد است وضعیت موجود باید تغییر کند. او در آستانه‌ی گشایش رسمی اجلاس تاکید کرد که در سخنرانی افتتاحیه‌ی خود به مسئله کوبا و ضرورت تغییر رفتار در برابر این کشور خواهد پرداخت.

رافائل کوره‌آ، رئیس جمهور اکوادور تنها شخصیت ارشدی است که در اعتراض به مواضع آمریکا از شرکت در اجلاس کشورهای آمریکایی خودداری کرده است. سانتوس می‌گوید عدم حضور رهبر کوبا در اجلاس به دلیل مخالفت واشنگتن بوده است اما او اطمینان دارد که سران بسیاری از کشورها مخالفت خود را با این تصمیم ابراز خواهند کرد.

چپ‌گرایان در برابر آمریکا

بنابر گزارش‌ها کانادا یکی از معدود کشورهایی است که از تصمیم واشنگتن در مورد کوبا حمایت می‌کند. وزیر خارجه بولیوی به خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌گوید، اگر به رهبران کوبا اجازه حضور در اجلاس آتی داده نشود این آخرین دیدار سران کشورهای آمریکایی خواهد بود.

بنابر این گزارش وزیران خارجه آرژانتین، ونزوئلا و اوروگوئه نیز تهدید کرده‌اند در صورت ادامه مخالفت آمریکا و کانادا با شرکت کوبا در اجلاس بعدی، این کشورها از امضای بیانیه‌ی پایانی خودداری خواهند کرد.

مجمع عمومی سازمان کشورهای آمریکایی در سال ۲۰۰۹ میلادی قطعنامه‌ای را به تصویب رساند که قرار بود زمینه بازگشت کوبا به این تشکیلات را فراهم کند. رهبر کوبا، رائول کاسترو به این قطعنامه پاسخ مثبتی نداد اما ابراز تمایل کرده بود در اجلاس کلمبیا به عنوان کشور غیر عضو شرکت کند.

حضور پر رنگ چین در قاره آمریکا

یکی دیگر از محورهای مهم اجلاس کارتاخنا همکاری‌های اقتصادی و مناسبات بازرگانی میان کشورهای منطقه است. برخی از ناظران معتقدند ایالات متحده که در اقتصاد کشورهای آمریکایی نقشی اساسی بر عهده دارد با گسترش روابط تجاری کشورهای آمریکای لاتین با چین اهمیت پیشین خود را از دست داده است.

به رغم این رئیس جمهور کلمبیا از واشنگتن می‌خواهد که نقش فعال‌تری در قاره آمریکا ایفا کند. او روز جمعه، ۲۵ فروردین در یک همایش اقتصادی خاطر نشان کرد، ایالات متحده باید در نظر داشته باشد که منافع استراتژیک و درازمدتش نه در افغانستان و پاکستان که در آمریکای لاتین قرار دارد.

معضل بزرگ قاچاق مواد مخدر

در کنار موضوع کوبا، انتظار می‌رود معضل قاچاق مواد مخدر نیز یکی از محورهای مهم بحث‌های اجلاس دو روزه‌ی کلمبیا باشد. برخی از کشورهای آمریکای مرکزی خواستار اتخاذ تدبیرهای هماهنگی شده‌اند که دامنه‌ی فعالیت باندهای و شبکه‌های سازماندهی شده و مافیایی قاچاق را محدود کند.

اوتو پرز، رهبر گواتمالا و شماری دیگر از سران کشورهای مرکز آمریکا ابراز امیدواری می‌کنند با قانونی کردن هدفمند تولید، فروش و مصرف مواد مخدر قدرت روزافزون باندهای قاچاق مهار شود. شماری از کشورها معتقدند سیاست برخورد قهرآمیز با قاچاق مواد مخدر تا کنون به نتیجه‌ای نرسیده و تنها به جابه‌جایی مراکز فعالیت باندهای تبهکار منجر شده است.

در برخی از کشورهای قاره آمریکا باندهای قاچاقچی از چنان قدرتی برخوردارند که حکومت مرکزی را در سایه قرار می‌دهند و از مسئولان اصلی افزایش خشونت هستند. رهبران تعدادی از کشورها معتقدند قانونی کردن بخشی از چرخه تولید تا مصرف از قدرت و نفوذ باندهای مافیایی خواهد کاست.

تعویض ماموران حفاظتی آمریکا

همزمان با آغاز اجلاس سران کشورهای آمریکایی شماری از اعضای تیم محافظان باراک اوباما به دلیل آنچه "رفتار سوء" عنوان شده مجبور به ترک کلمبیا شده‌اند. به گزارش روزنامه واشنگتن پست دست‌کم یکی از دوازده ماموری که که برای بررسی جوانب امنیتی به کارتاخنا اعزام شده بود متهم شده با روسپیان این شهر ارتباط برقرار کرده است.

هنوز از جزییات اتهام اعضای تیم محافظ اوباما خبر دقیقی منتشر نشده اما مقام‌های مسئول پلیس آمریکا تایید کرده‌اند که ماموران جدیدی جایگزین تیم قبلی شده‌اند.

در همین حال منابع نزدیک به پلیس کلمبیا خبر از وقوع سه انفجار خفیف در آستانه افتتاح اجلاس داده‌اند. ظاهرا دو انفجار در شهر بندری محل برگزاری اجلاس و سومی در بوگوتا پایتخت کلمبیا رخ داده است. بیش از ۱۵ هزار نیروی پلیس محلی وظیفه حفاظت از شرکت‌کنندگان در اجلاس را بر عهده دارند.

BK/MM