گروسی: همکاریها کافی نیست، ابهامات سایت آباده رفع نشده است
۱۴۰۲ خرداد ۱۵, دوشنبه
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی IAEA در آغاز نشست فصلی شورای حکام در وین از تداوم ابهام‌ها در سایت‌های هسته‌ای ایران و ناکافی بودن همکاریها با این نهاد گزارش داد. او گفت پیشرفت‌‌هایی هم وجود داشته‌اند اما "نه به اندازه‌‌‌ای که انتظار داشتم."
رافائل گروسی یادآور شد: «آنچه اکنون باید رخ دهد، یک روند پایدار و بدون وقفه است که به تحقق بدون تاخیر تعهدات مندرج در بیانیه مشترک بیانجامد.»
اشاره گروسی به بیانیه مشترکی است که آژانس و سازمان انرژی اتمی ایران در پایان سفر او در ماه مارس به تهران صادر کردند. بیانیه از افزایش نظارت بر تاسیسات و تحقیقات لازم در مورد سایت‌های هسته‌ای اعلام نشده خبر می‌داد. پس از آن سفر، برخی دوربین‌ها و تجهیزات نظارتی در سایت‌های اتمی ایران دوباره فعال شدند.
مدیرکل آژانس عنوان کرد که تهران تنها در بخشی از درخواست‌های بازرسان هسته‌ای همکاری می‌کند. طبق توافق ماه مارس، ایران باید برای شفاف‌سازی در باره کشف آثار اورانیوم در سه مرکز اعلام نشده با بازرسان همکاری‌های لازم را انجام می‌داد.
چند روز قبل، رسانه‌های داخل ایران، یکصدا ادعا کرده بودند که اجازه دسترسی به سایت آبادهبه بازرسان آژانس داده شده است. این مدعا با استناد به گفته‌های یک "منبع مطلع" منتشر شد اما گروسی در شورای حکام با رد ابهام‌زدایی از نکات مربوط به سایت آباده گفت: «ارزیابی بازرسان از این مکان همچنان پابرجاست.»
گروسی موضوع نصب دوربین‌ها و دستگاه‌های نظارتی در تاسیسات فردو و نطنز را نیز جزو انتظارات آژانس دانست و گفت: «این بخشی از آن چیزی است که ما متصور بودیم.»
او در عین حال با بیان این که ایران در باره آثار اورانیوم در بخشی از سایت مریوان نیز توضیحاتی ارائه کرده، افزود: «مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس است که باید حل و فصل شوند. در غیر این صورت آژانس در موقعیتی نخواهد بود که ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کند.»
سخنان مدیرکل آژانس یک روز پس از هشدار بنیامین نتانیاهو و متهم کردن این نهاد به "تسلیم شدن" در برابر فشار جمهوری اسلامی ایراد شده‌اند. نخست‌وزیر اسرائیل، یکشنبه ۱۴ خرداد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به نظارت ناکارآمد بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران متهم کرد.
گزارش گروسی در شورای حکام در رسانه‌های داخل ایران به صورتی گزینشی و تحت عنوان پیشرفت در توافق‌ها منتشر شده است. این رسانه‌ها پیش‌تر هم گزارش داده بودند که موضوع پیدا شدن آثار اورانیوم ۸۴درصدی در سایت فردو با توضیحات فنی مقامات جمهوری اسلامی حل و فصل شده اما گروسی در واکنش به این مدعا تاکید کرد که مسائل پیچیده هستند و آژانس هنوز به نتیجه‌گیری نهایی نرسیده است.
سه روز قبل از نشست شورای حکام، خبرگزاری‌های رویترز و فرانسه، بخش‌هایی از گزارش محرمانه آژانس را منتشر کرده و با استناد به آن نوشته بودند که کل ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران ۴۷۴۴.۵ کیلوگرم تخمین زده شده که ۲۳ برابر حد مجاز تعیین شده در توافق اتمی است.
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران اخیرا گفته که به منظور جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، گزینه نظامی همچنان روی میز قرار دارد. او در عین حال افزوده که واشنگتن کماکان به دنبال راه‌حل‌های دیپلماتیک است: «فکر می‌کنیم که این، مطمئن‌ترین راه برای جلوگیری از دستیابی به بمب هسته‌ای است و در طولانی‌مدت نیز جواب می‌دهد.»