گروه تروریستی "داعش" سلاحهای خود را چگونه به دست میآورد؟
۱۳۹۹ آذر ۲۱, جمعهیک فروشگاه کوچک تلفن همراه که شش تن خمیر آلومینیوم سفارش میدهد، یک تاجر کود که به ۷۸ تن نوعی ماده افزودنی به مواد غذایی علاقه نشان میدهد، یک شرکت مستقر در بریتانیا که از آمریکا دستگاه کنترل حرکت سفارش میدهد در حالی که صورت حساب را یک دلال ترکیهای خودروهای لوکس پرداخت میکند و ....
اینها نمونهای از اقدامهایی هستند که گروه تروریستی دولت اسلامی (داعش) طی سالها از طریق آنها زرادخانه خود را تجهیز میکرد.
این گونه فعالیتها، به خصوص در ابتدای ظهور "داعش" زیاد مورد توجه قرار نمیگرفت زیرا کم بودند ناظرانی که تصوری از این پویایی، عزم و ظرافت عمل در میان جهادگرایان داشتند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
نتایج تحقیقات موسسه پژوهشی Conflict Armament Research مستقر در لندن که روز گذشته (پنجشنبه ۱۰ دسامبر/ ۲۰ آذر) رسانهای شد نشان میدهد که گروه دولت اسلامی پیگیرانه یک شبکهای بینالمللی را سازمان داده که از طریق آن به تامین حجم زیادی از سلاح و تجهیزات جنگی خود میپرداخته است.
تروریستهای داعش، به ویژه از سال ۲۰۱۴ با اتکا به زرادخانهای که از طریق این شبکه تامین میشد به گسترش نفوذ خود در مناطقی از عراق و سوریه اقدام کردند.
بر پایه پژوهش یاد شده، مرز مشترک میان سوریه و ترکیه مهمترین راه انتقال نیازمندیهای گروه داعش بوده است. اعضا و وابستگان داعش، اغلب با هویت جعلی مواد مورد نیاز خود را به شرکتهای فعال در مناطق مرزی سفارش میدادند.
پژوهشگران موسسه مستقر در لندن در گزارش خود بارها تاکید کردهاند که شرکتهایی که در مناطق مرزی این سفارشها را دریافت میکردند از هویت واقعی سفارشدهندگان و وابستگی آنها به جهادگرایان بیخبر بودهاند.
پتر نویمن، استاد کالج سلطنتی لندن به دویچهوله میگوید گروه داعش کاملا آگاهانه منطقهای را برای سفارش سلاح و مواد منفجره انتخاب کرده بود که این گونه داد و ستدها در آن غیر معمول نبود. به گفته او این راهکاری است که انقلابیهایی نظیر مائو و چه گوارا در جزوههای خود به آنها اشاره کردهاند.
پنهان کردن هویت واقعی
ظاهرا مهمترین دلیلی که داعش توانست شبکه تدارکات خود را سالها حفظ کند این بوده که رابطان آنها تحت هیچ شرایطی هویت واقعی خود را لو نمیدادند.
تمام ارتباطها با شرکتهای سفارش گیرنده از طریق ایمیلها و وبسایتهای جعلی یا پیامهای صوتی برقرار میشد و پرداخت سفارشها در اغلب موارد به صورت نقدی و از طریق شبکههای بینالمللی فعال در این حوزه صورت میگرفت.
پژوهشگران موسسه مستقر در لندن به این نتیجه رسیدهاند که پرداخت سفارشها به طور معمول در منطقهای متفاوت با محل دادن سفارش انجام میشده و آنها موفق شدهاند ردپای برخی از آنها را تا کشورهای آسیایی دنبال کنند.
پتر نویمن میگوید بخش بزرگی از سلاحها و تجهیزات جنگی جهادگرایان داعش از منابعی به جز آن چه بسیاری تصور میکردند تامین میشده است. او افزود در حالی که تصور میشد بخش بزرگی از سلاحهای داعش از منطقه خلیج فارس تامین شده در واقعیت بسیاری از آنها را جهادگران خود تولید میکردند.
یکی دیگر از منابع تامین تجهیزات جنگی تروریستهای دولت اسلامی که قبلا آشکار شده بود باقیمانده سلاحها و تجهیزات ارتش سوریه و عراق در مناطقی است که داعش بر آنها تسلط پیدا کرده بود.
دوره مماشات ترکیه با داعش
به گفته نویمن این که داعش مدتها مرکز تدارکات خود را در مناطق مرزی ترکیه حفظ کرد چندان عجیب نیست زیرا آنکارا در ابتدای شکلگیری گروه دولت اسلامی مانند بسیاری دیگر از کشورها از پویایی آنها غافلگیر شده بود و در عین حال از آنجا که آنها به اهدافی در ترکیه حمله نمیکردند تا حدودی از آزادی عمل برخوردار بودند.
استاد کالج سلطنتی لندن میگوید دولت ترکیه تروریستهای داعش را "دشمن" تلقی نمیکردند، افزون بر این آنها مانند آنکارا علیه کردها هم میجنگیدند. او خاطر نشان کرد که مواضع ترکیه از سال ۲۰۱۵ که داعش قدرتمندتر و تهاجمیتر شد تغییر کرد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
در حال حاضر شبکه تدارکات داعش تا حدود زیادی متلاشی شده است. جاسم محمد، پژوهشگر مسائل تروریسم به دویچهوله میگوید جهاگرایان همچنان برای تهیه جنگافزار تلاش میکنند اما اطلاعات دولت عراق حاکی است که آنها بیشتر به سلاحهای سبک دسترسی دارند.
او میگوید گمان میرود که گروه دولت اسلامی نه تنها شبکه بینالمللی تدارکات خود را از دست داده که منابع مالی لازم برای خرید جنگافزار و تجهیزات نظامی را نیز در اختیار ندارد.
گفته میشود تحت نظر گرفتن جهادگرایان بالقوه در کشورهای مختلف باعث کاهش عملیات تروریستی گروه داعش شده باشد. افزون بر این داعش پس از شکستهای پی در پی دیگر منطقهای را تحت کنترل ندارد و از زیرساختهای لازم برای مونتاژ و تولید سلاح و مواد منفجره بی بهره است.