گزارشگران بدون مرز بازداشت محمداف در باکو را محکوم کرد

هلال محمد‌اف، روزنامه‌نگار و کنشگر حقوق بشر آذربایجانی ۵۲ سال دارد  و در ۲۱ ماه ژوئن در نزدیکی خانه خود در شهر باکو دستگیر شده است. او در بدو بازداشت متهم به حمل ۵ گرم هرویین و نگهداری ۳۰ گرم هرویین دیگر در خانه بود اما کمی بعد از سوی مقامات جمهوری آذربایجان متهم به جاسوسی شد.

محمداف مدیرمسئول روزنامه "تولیشی صدو" به معنای "صدای تالش" است. وی در صورت اثبات اتهام جاسوسی به حبس ابد محکوم خواهد شد.

نشریه "صدای تالش" به زبان اقلیت تالشی در مناطق جنوبی جمهوری آذربایجان منتشر می‌شود که هم‌‌مرز با ایران هستند. هیات تحریریه این نشریه اعلام کرده که کار این روزنامه، تنها حفظ و اشاعه زبان و فرهنگ تالشی بوده است.

وزیر کشورجمهوری آذربایجان در روز چهارشنبه (۴ ژوییه/۱۴ تیر) اعلام کرد که شواهدی مبنی بر "جاسوسی" این روزنامه‌نگار در اختیار مقامات این کشور است.

این مقامات می‌گویند که محمداف از سال ۱۹۹۲ و طی تماس با افسری ایرانی، به جمهوری اسلامی اطلاعات می‌داده است. وزیر کشور جمهوری آذربایجان، اتهام محمداف را «خیانت وتحریک اقلیت‌های نژادی، قومی و مذهبی» نامید.

در جمهوری آذربایجان  قوم‌های تاتار، روس، تالشی، تات، لزگی و ادیان و مذاهب مختلفی زندگی می‌کنند. همکاران محمداف می‌‌گویند که وی هم‌زمان با کار روزنامه‌نگاری، از کوشندگان حقوق اقلیت تالشی در این کشور بوده است.

محمداف یک روز پیش از دستگیری خود اقدام به پخش یک کلیپ موسیقی رپ به زبان تالشی در شبکه یوتیوب کرده بود که شنونده و بیننده را به حرکت و پیش‌روی فرا می‌خواند. 

این فیلم در شبکه اینترنت با استقبال وسیعی روبرو شد. محمداف در انتقاد از برگزاری مسابقه یوروویژن و سیاست‌های الهام علی‌اف رییس جمهور آذربایجان برای آماده سازی این مراسم از جمله گفته بود که بازدیدکنندگان این کلیپ بیشتر از شمار تماشاچیان آن مسابقه هستند.

این کلیپ حتی از سوی مخالفان پوتین برای تظاهرات علیه رییس جمهور روسیه به کار گرفته شد. با این همه هنوز روشن نیست که انتشار آن موجب دستگیری محمداف بوده باشد.

 سازمان گزارشگران بدون مرز با محکوم کردن دستگیری محمداف، اعلام کرده که این نخستین بار نیست که یک فعال رسانه‌ای یا مدنی در جمهوری آذربایجان با اتهام جاسوسی روبرو می‌شود.

در سال ۲۰۰۸ میلادی نیز نوروزعلی ممدوف، سردبیر پیشین نشریه "صدای تالش" به اتهام "جاسوسی برای ایران" دستگیر و به ۱۰ سال زندان محکوم شد. وی یکسال بعد در زندان درگذشت.

از سوی دیگر  بسیاری محافل حقوق بشری در آذربایجان می‌گویند که اتهام  حمل مواد مخدر از رایج‌ترین اتهاماتی است که حکومت جمهوری آذربایجان به روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی منتقد خود می‌زند. در بیانیه‌"شورای بزرگان تالش" چنین آمده که هلال محمداف یک روشنفکر است و نیروهای امنیتی جمهوری آذربایجان به قصد تخریب چهره وی، صحنه‌سازی کرده و در جیب او مواد مخدر گذاشته‌اند.

سازمان گزارشگران بدون مرز در بیانیه اخیر خود، ضمن ابراز نگرانی از دستگیری محمداف، نقض مستمر آزادی مطبوعات در جمهوری آذربایجان را محکوم کرده است. این بیانیه یادآوری کرده که جمهوری آذربایجان در رده بندی کشورهای نافض حقوق رسانه‌ها در بین ۱۷۹ کشور دنیا مقام ۱۶۲ را داراست. این سازمان همچنین الهام علی‌اف، رییس جمهور آذربایجان را در فهرست بزرگترین دشمنان آزادی مطبوعات نشانده است.