گفتگوهای ژنو: ناروشنی اهداف تهران
۱۳۸۷ تیر ۳۱, دوشنبه
روزنامه زود دویچه تسایتونگ، چاپ آلمان، در تفسیر خود پیرامون لجاجت ایران در نشست ژنو مى‌نویسد:
«سعید جلیلى، سرپرست هئیت ایرانى، مذاکرات بر سر برنامه اتمى مورد اختلاف را شبیه به بافتن یک فرش ایرانى دانست. جلیلى پیشرفت مذاکرات را میلی‌مترى دانست و ابراز امیدوارى کرد که محصول نهایى، عالى و بى‌نظیر از کار درآید. این سخنان رنگارنگ نمى‌تواند پنهان سازد که امید نمایندگان بین‌المللى به یأس گراییده است. ایران مى‌تواند حداقل به این خواست اشاره کند که درباره موضوع مورد اختلاف غنى‌سازى اروانیوم، حاضر به بحث است. در این زمینه تهران حتا یک‌دهم میلی‌متر هم تکان نخورده است. اما عجولانه است اگر این ملاقات تماماً شکست‌خورده ارزیابى شود. جلیلى بار دیگر با قاطعیت قدرت‌هاى داراى حق وتو در شوراى امینت سازمان ملل و آلمان مواجه شد که در این مورد هم نظراند که ایران دو راه بیشتر پیش رو ندارد: یا غنى سازى اروانیوم را براى مدتى متوقف مى‌سازد و در پی آن از همکارى با کشورهاى غربى بهره‌مند مى‌شود، یا در صورت خوددارى، تحریم‌هاى جدیدى در انتظار ایران خواهند بود. هرچه ایران بیشتر بر لجاجت خود پافشارى کند، به همان اندازه نیز فشار بر روسیه و چین افزایش مى‌باید. در پائیز ۲۰۰۸، اقدامات تنبیهى شوراى امنیت سازمان ملل علیه ایران، به‌طور محسوسى افزایش خواهند یافت.
بافت یک فرش گرانبها به سال‌ها وقت نیاز دارد. اما براى پاسخى همه‌جانبه به ایران، دو هفته مهلت داده شده و از این طریق به جلیلى القا شده، که تهران باید سریعاً به تاروپود دیپلماتیک، گره‌هاى جدید مهمى را بیافزاید.»
روزنامه اتریشى اشتاندارد، درباره نتایج گفت‌وگوهاى ژنو پیرامون برنامه اتمى ایران مى‌نویسد:
«حال نوبت ایران است که در دو هفته آینده به سوى طرف‌هاى مذاکره دست دوستى دراز کند و به آنان نشان دهد که تفره‌رفتن ایران در ژنو به منظور اتلاف وقت نبوده است. مسلماً در اصل قضیه، یعنى غنى‌سازى اروانیوم، هیچ‌گونه تغییر مهمى صورت نگرفته است. اما بدون آنکه طرفین حیثیت و اعتبار خود را از دست بدهند، دوباره امکانى فراهم شده است. مواضع سرسختانه ایران، تنها سبب تقویت نیروى هاى تندرو، به‌ویژه در آمریکا، خواهد شد. آنها شعار خود مبنى بر بى‌حاصلى مذاکرات را تکرار خواهند کرد. شاید ایران روى این مسئله حساب مى‌کند که یک حمله نظامى در پایان دوره زمامدارى بوش نامحتمل است. اما با توجه به رشد عصبیت و دستپاچگى در اسرائیل، وقوع یک حمله نظامى غیر ممکن هم نیست.»
روزنامه آلمانى هندلز بلات، درباره تعمیق اختلافات بر سر برنامه اتمى ایران هشدار مى‌دهد و در این‌باره مى‌نویسد:
«هنوز راه حلی پیدا نشده که از طریق آن طرفین بتوانند مشاجره بر سر برنامه اتمى ایران را به پایان برند. مواضع و خواست‌هاى اکثریت نمى‌توانند تحقق یابند: از یک‌سو ایران نمى‌تواند از غنى‌سازى اروانیوم چشم‌پوشى کند، از سوى دیگر نیز نمى‌تواند برنامه اتمى خود را با سرعت زیاد و بدون توجه به منافع امنیتى همسایگان خود، به‌خصوص اسرائیل، به پیش برد. بزرگترین خطر براى امنیت غرب، تقویت مجدد طالبان در افغانستان است. در صورت تشدید جنگ از سوى ناتو و آمریکا، وقوع تنش‌هایى با پاکستان قابل پیش‌بینى خواهد بود. این مسایل حکم مى‌کنند که اختلافات با ایران کاهش یابد.»
روزنامه لوکزامبورگر ورت، چاپ لوکزامبورگ، درباره اتلاف وقت از سوى ایران در مذاکرات اتمى مى‌نویسد:
«روز شنبه (۱۹ ژوئیه) در کنار دریاچه زیباى ژنو، نشستی دیپلماتیک میان اتحادیه اروپا و ایران برپا شد. تنها مسئله تازه، حضور آمریکا براى نخستین بار بر سر میز مذاکرات بود. بنا به نقل از منابع رسمى، آمریکا تنها به عنوان ناظر در این مذاکرات شرکت داشت. حتا این نشانه‌ى گشایش از سوى واشنگتن نیز سبب پیشرفتى در مذاکرات نشد. گفت‌وگوهاى اتمى همانند گذشته تنها در جا مى‌زنند و هیچ تغییرى به چشم نمى‌خورد. شاید در تهران کسى از هدف مذاکرات تصور روشنى ندارد. اما از اتلاف وقت، تنها رژیم مذهبى ایران مى‌تواند به‌طور واقعى بهره برد. هم‌زمان با ادامه مذاکرات، ایران از یک‌سو مى‌تواند ظرفیت‌هاى هسته‌اى خود را هم‌چنان توسعه دهد، و از سوى دیگر، در صورت پذیرش توقف برنامه غنی‌سازی، مى‌تواند اتحادیه اروپا را وادار به عرضه مشوق‌ها و امتیازات بیشترى کند. با این حساب، ایران تمام گزینه‌ها را در اختیار داشته و به مقتضاى زمان تصمیم خواهد گرفت که کدام راه بیشترین ثمر را دربر خواهد داشت.»