یارانه‌های رایانه‌ها؛ تازه‌های نمایشگاه کامپیوتری نابینایان

بیش از ۱۲۰ شرکت از ۲۰ کشور جهان تازه‌های تکنیکی و کمک‌ابزارهای دیگر از نرم‌افزار و سخت‌افزار و وسایل روزمره و خانگی مانند مایکروویو گویا و وسایل آشپزخانه‌ای که به کمک گوشی‌های هوشمند کنترل می‌شوند را در نمایشگاه "سایت‌سیتی"، بزرگترین نمایشگاه کامپیوتری ویژه‌ی نابینایان، به نمایش گذاشته بودند.

افزون بر این نشست‌های بحث و گفت‌وگو، سخنرانی، فیلم و نمایشگاه‌های کوچک برای دهمین بار برنامه‌های پیرامونی نمایشگاه را تکمیل می‌کردند.

نگرانی گردانندگان سایت‌سیتی به خاطر اعتصاب رانندگان قطار، بی‌مورد نبود. هرچند امسال هم استقبال از نمایشگاه با وجود محدودیت‌ها و نارسایی‌های ترابری گرم بود ولی کاهش چشمگیری نشان می‌داد.

یکی از صحنه هایی که در راهروها و قهوه‌خانه‌ی نمایشگاه به چشم ناظران و کنجکاوان می‌خورد، مراوده‌ی گرم نابینایانی بود که نرم افزارهای تازه‌ی آندروئید و آیفون را به یکدیگر معرفی می‌کردند. از جمله‌ی اینها نرم افزار تپ‌تپ‌‌‌‌‌سی tap tap see است که به کمک آن، فرد نابینا بدون هدفگیری دقیق می‌تواند از اشخاص و اشیاء پیرامون خود عکس بگیرد و این نرم افزار عکس را برای او تشریح می‌کند.

تازه‌های امسال

شرکت هارپو از لهستان ماشین تحریری ارائه کرده که چون امکان اتصال به آیپد و تبلِت‌های شبیه به آن را دارد، آموزگار بینا را هم به شاگرد نابینا پیوند می‌دهد. معلم، آنچه نابینا به خط خود می‌نویسد را روی مانیتورش می‌بیند و نابینا می‌تواند آنچه آموزگار می‌نویسد را توسط این ماشین تحریر که چاپگر هم هست، از روی کاغذ چاپ‌شده بخواند.

آقای هکیمیان از فرانسه گوشی هوشمندی عرضه کرده که مشکل نابینایان را با گوشی‌های "فینگرتاچ" حل می‌کند. به محض اینکه دست کاربر سرد شده یا عرق کرده است، دیگر به خوبی نمی‌تواند با گوشی‌های فینگرتاچ کار کند.

برای همین روی این گوشی که بر پایه ی سیستم آندروئید کار می‌کند، در کنار مانیتور فینگرتاچ، صفحه کلید کوچکی هم تعبیه شده که کاربر نابینا را قادر می‌سازد از همه‌ی امکانات این دستگاه بهره‌مند شود.

آقای دانیل از شرکت "بلیندشل" از شهر پراگ هم گوشی فینگرتاچ خود را طوری برنامه‌ریزی و آداپته کرده که نابینایان کمترین مشکل در استفاده از آن را داشته باشند. آقای دانیل شعار خود را "تلفن ارزان برای همه‌ی نابینایان" اعلام کرده است.

شرکت وینا از ایتالیا جهت‌یابی برای درون ساختمان‌های بزرگ مانند فرودگاه ها تهیه کرده که از گوشی‌های هوشمند به عنوان گیرنده و یابنده‌ی جایگاه و موضع دقیق چیزهایی استفاده می‌کند که نابینا به دنبال آن می‌گردد.

این جهت‌یاب که تابستان امسال در فرودگاه رم بهره‌برداری می‌شود، از چنان دقتی برخوردار است که نابینا را در مکان‌های بزرگ تقریبا از همراه بی‌نیاز می‌سازد.

شرکت یوروبرایل از اشتوتگارت دستگاه ایزی‌تایمیِ به بازار داده که یک کامپیوتر کامل با سیستم ویندوز ۸ است با صداساز و برجسته‌نگار در یک بسته‌ی کوچک. از آنجایی که کامپیوترهای ریز با سیستم ویندوز در بازار عادی هم پیدا می‌شوند که وزنی کمتر از ۳۰۰ گرم داشته باشند، وزن این دستگاه می‌توانست کمتر از ۱۲۰۰ گرم باشد.

در بخش یاداشت‌بردارها یا همان به اصطلاح اورگانایزرها "اکتیو استار" activestar از شرکت هندی‌تک handytech از شهر هورب در نزدیکی اشتوتگارت جلوه می‌کرد که به نابینا امکان می‌دهد آثار موسیقی را نت و تصحیح کند و نتیجه‌ی کار خود را به کمک این دستگاه سبک‌وزن بشنود.

بهینه‌های امسال

بسیاری از دستگاه‌ها و نرم‌افزارهایی که در سال‌های پیش ارائه شده بودند، امسال کارآمدتر و بی‌مشکل‌تر به نمایش گذشته شدند. از نمونه‌های برجسته‌ی آنها هایپربریل از شرکت متک metec در اشتوتگارت است. این تنها شرکتی است که به جای عرضه‌ی برجسته‌نگارهای یک‌سطری، سطح کامل یک مانیتور را زیر دست نابینا نشان می‌دهد و نابینایان می‌توانند به این ترتیب شکل‌های روی مانیتورها را لمس کنند.

شرکت متک امسال در نمایشگاه، کاربرد درس هندسه در مدرسه برای نابینایان را به کمک این دستگاه به نمایش گذاشته بود. اگر روزی بهای این دستگاه به اندازه‌ای پایین بیاید که نابینایان توان پرداخت آن را داشته باشند، از بایدهای هر کاربر نابینا خواهد بود.

شرکت زینفون کالایاب خود را آنقدر بهینه کرده که نابینا را تقریبا از محتوای هر قوطی کنسرو، بسته‌ی خوراکی یا دارو آگاه می‌کند. نگارنده‌ی این سطور از یاد نمی‌برد که خود روزی برای پیدا کردن رب گوجه به اشتباه چهار قوطی کنسرو لوبیا و خوراکی‌های دیگر را باز کرد.

شرکت هیومن‌‌ور humanware از کانادا امکانات دستگاه خود "ویکتور" را آنچنان گسترش داده که آن را به یک همراه همه‌کاره تبدیل کرده است. کاربر نابینا می‌تواند از این دستگاه به عنوان رادیوی اینترنتی، ام‌پ۳پلِیر، ضبط صوت، کتابخوان الکترونیکی و جستجوگر در ویکیپدیا استفاده کند.

"ویکتور" قادر است متن‌هایی که به فورمت‌های وُرد، و پی‌دی‌‌اف و ایپاب (EPUB) هستند را به چندین زبان بخواند. آقای گلزارنیا از شرکت گاتا در تهران به نگارنده قول داد که به زودی این دستگاه را قادر کند متن‌های فارسی را هم بخواند و به این ترتیب "ویکتور" را به یک کتابخوان دیجیتال برای علاقه‌مندان فارسی‌زبان نابینا تبدیل نماید.

پاتریک تمسفلد مدیر آموزشگاه توان‌بخشی نابینایان در نورنبرگ یک چاپگر سه‌بعدی معمولی با خود آورده بود که با اندکی تغییر در نرم‌افزارهای گرافیکی هر شکلی را به صورت پیکرهای سه‌بعدی برای نابینا چاپ می‌کند. آقای تمسفلد گفت: «به کمک این چاپگرها می‌توان جهان واقعی‌تر و ملموس‌تری را به کلاس‌های مدرسه آورد».

قابلمه‌ی نابینایی

خانم لینک نابینایی است که با همسر نابینای خود شرکت کامپیوتری موفقی را اداره می‌کند. او امسال جزو کمک‌ابزارها یک دیگ خوراک‌پزی روی میز غرفه‌ی خود گذاشته بود که در آن از سیلیکون استفاده شده و دارای دریچه‌ای است که مانع پخش بخار خوراک به دور و بر می‌شود.

لینک در پاسخ پرسش این شوخی که مگر این دیگ نابینایی‌ست گفت: «آسان‌سازهای بسیاری در بازارهای عادی پیدا می‌شوند که نابینا می‌تواند همتراز دیگران از آنها استفاده‌ی بهینه کند. این وسایل هم کارآمدند و هم ارزان‌تر از وسایل ویژه‌ی نابینایان. ما این کمک ابزارها را هرگونه که باشند به دیگران معرفی می‌کنیم. برای نمونه ساعت‌ها، دماسنج‌ها و دستگاه‌های گویای بسیاری در بازارهای عادی هستند که ما روزانه از آنها بهره‌مند می‌شویم. یک نمونه‌ی دیگرش تلویزیون گویای پاناسونیک است که به نابینا می‌گوید کدام کانال را گرفته و چه برنامه‌ای در حال پخش است»

برنامه‌های پیرامونی

امسال فوق برنامه‌ها وزنه‌ی ویژه‌ای داشتند چون برای دهمین بار در چارچوب این نمایشگاه برگزار می‌شدند.

جالب‌ترین برنامه‌ی پیرامونی نمایشگاه پیکرساز نابینا خانم مونیکا هوئیسلر Haeusler بود که با مواد مصنوعی مجسمه‌ی حیوانات به ویژه گربه‌های گوناگون می‌سازد و نمونه‌ی روشنی از توانمندی یک هنرمند توان‌خواه را به دست می‌دهد.