„Не е приоритет кој што мисли од надвор“

ДВ: Во мигов сиот фокус на државата е ставен на надминување на последиците од поплавата во Скопје и околината. Како вицепремиер објаснете ни каква е состојбата на терен и дали Владата успеа речиси две недели подоцна да ги открие слабите точки кои доведоа до губење на животи, ако се изземе невремето како фактор.

Попоски: Ваков тип на несреќа и ваков тип на невреме не се има случено од кога трае сеќавањето на повозрасните лица во Скопскиот регион, а најверојатно и во Македонија. Имавме експресен одговор со ангажман на сите ресурси од страна на сите расположливи институции во Република Македонија. И конечно во прилично краток временски период се враќа во нормала состојбата. Последиците од оваа природна непогода не може да се санираат во еден ден или една седмица. Што значи ќе ни е потребен подолгорочен напор, но факт е дека за вакви околности направивме вонсериски напори во сите рамки да биде санирано и да им се излезе во пресрет на сите оние кои беа најзасегнати. Животите не можат да се вратат назад. Но, сѐ она што може да се поправи мора максимално да го направиме и да го олесниме животот на сите граѓани кои беа тешко погодени од оваа временска непогода. И мислам дека во тој дел одговорот беше најсеопфатен и најтемелен. Има делови кои секогаш мора да бидат подобрувани. Веројатно и од оваа временска непогода ќе извлечеме наравоученија и веројатно во многу сегменти ќе треба да видиме што би можеле да направиме да биде подобро. Но факт е дека ова беше една уникатна временска непогода, која не може да се предвиди, а чии последици беа многу драматични. Очигледно има работи и фактори на кои не може да влијаете. Не на сѐ би можеле да одговориме преку анализа на факторите кои доведоа до ваква непогода.

ДВ: Се прави анализата?

Попоски: Секако дека секој во својот домен на работата ќе направи анализа и согледувања за тоа што можеме да подобриме за понатаму.

ДВ: Деновиве претседателот Иванов „ги искара“ институциите: Не може АРМ да ги извршува и задачите на ЦУК и ДЗС. Потребно ли е редефинирање на институциите и преземањата кои треба да делуваат превентивно?

Попоски: Мислам дека работата треба да ја гледаме од аспект на погодените граѓани, не од аспект на институциите. И од аспект на се она што може да се помогне до овој момент, а и понатаму. Сите институции во РМ дејствуваат во насока на отстранување на последиците. Тоа е важно. Многу помалку значајно е како ние ќе ги распределиме задачите. Многу побитно е да им излеземе во пресрет на граѓаните на кои им е неопходна помош и на кои ќе им биде неопходна помош и во следниот период, бидејќи самото отстранување на калта и на последиците, не е конечно решавање на проблемот. Токму, во таа насока и Владата излегува во пресрет на обесштетување на овие погоден граѓани.

ДВ: Дел од провладините медиуми побрзаа да ги осудат критиките од Иванов. Како вие гледате на нив?

Попоски: Претседателот Ѓорге Иванов е Претседател на Република Македонија и Врховен командант на вооружените сили нормално е да даде своја оценка. Но мислам дека најзначаен аспект во оваа ситуација е тоа што излеговме со решенија на сите констатирани проблеми и дадовме одговор кој е посветен и фокусиран на граѓаните кои патеа и патат. Мислам дека е беспредметно да разговараме која институција што да прави и како да го организираме системот во услови кога имаме 10.000 граѓани кои се директно засегнати од оваа временска непогода. Фокусот треба да ни биде на санирање на тие проблеми.

Моето мислење за Панорамското тркало е нерелавантно

ДВ: Медиумите го објавија писмото кое сте им го испратиле на странските амбасади со барање за помош и опрема по поплавите. Нели ви беше непријатно да барате помош од странство додека во исто време владата чиј вицепремиер сте троши речиси 19 милиони евра за изградба на Панорамско тркало и најавува изградба на нови барокни фасади во Скопје?

Попоски: Мислам дека се работи за одлуки кои се носат во сосема различен период и во сосема различни домени. Веројатно се работи за споредба на баби и жаби. Во овој момент е сосем не релевантно какво е моето мислење за потребата од Панорамско тркало или барок во услови во кои мораме да најдеме итни решенија за надминување на проблемите и обесштетување на граѓани кои имаат сериозна штета од временската непогода. Затоа треба да бидеме посветени на тоа што е можно да направиме да им го олесниме животот и да ги санираме штетите во најкус рок на настраданите, а да не се навраќаме на одлуки кои се донесени во минатото и кои се однесуваат на сектори целосно не поврзани со една елементарна временска непогода која никој не можел да предвиди, кога и во колкав обем ќе се случи.

ДВ: Но јавноста, опозицијата и граѓаните по социјалните мрежи предлагаа средства кои допрва би требало да се потрошат за изградбата на овие објекти да се пренаменат за погодените подрачја.

Попоски: Колку што сум информиран ова се финансиски обврски преземени во минатото. Што значи дека е преземена таква обврска. Можеме да размислуваме во што би се инвестирало во иднина. Не би требало да се навраќаме наназад и да зборуваме за се' она за што се потрошиле средства.

ДВ: На телевизиските екрани речиси секојдневно го гледавме експремиерот Груевски како дели задачи по поплавите во Скопско. Во кое својство Груевски им дели задачи на премиерот и на министрите, а во исто време тврдите дека партијата е одвоена од државата?

Попоски: Груевски е лидер на најголемата политичка партија во Република Македонија и сосем е природно да ја покаже загриженоста и посветеноста на водечката политичка партија во државава која ја составува и владата, во ситуација во која многу наши граѓани се засегнати од ваков тип на невреме. Од друга страна напорите коишто се вложени за санирање се вложени од сите институции на РМ и секоја од нив во својот сегмент има придонесено во надминување на проблемите. Мислам дека првата димензија е политичката одговорност и посветеност за надминување на проблемите и тоа ВМРО ДПМНЕ и лидерот на партијата Никола Груевски недвосмислено го манифестираа. Од друга страна е одговорот на институциите кои во непредвидливи и веројатно во многу лоши услови со оглед на непогодата одговорија соодветно во рамките на своите ингеренции.

ДВ: Тоа според Вас не е девалвирање на државните функции?

Попоски: Мислам дека едното од другото е сосем одвоено. Едно е колкав е ангажманот и политичката посветеност на најголемата политичка партија, друго е дејствувањето на институциите. И мислам дека не би требало да создаваме некаква релација помеѓу овие две работи.

Не е приоритет кој што мисли од надвор

ДВ: По речиси двегодишна длабока политичка криза која се решава со помош на меѓународни посредници и под силен притисок на ЕУ и САД, се чувствувате ли неудобно на функцијата министер за надворешни работи? Како е да се претставува влада и политичка партија која западните медиуми и некои влади, како германската, ја сметаат за авторитарна и недемократска?

Попоски: Единствената причина поради која може да се чувствувам некомфорно е тоа што од внатрешни конфронтирања најмногу страда надворешно – политичката позиција на РМ. Така што сите негативни конотации кои што можат да бидат дадени надвор од кои било политичари или институции кои се занимаваат со регионот страдаат поради внатрешни препукувања и дефакто злоупотребата на желбата да се освои власта на штета на интересите на Република Македонија. Од друга страна мислам дека не треба ние приоритет да дадеме на тоа кој и што мисли од надвор, туку најмногу да се фокусираме на тоа што е македонски интерес во овие услови. Најверојатно тоа е да постигнеме внатрешна кохезија и да ги елиминираме сите оние критики кои ни се залепени поради вештачки креираната политичка криза во РМ.

ДВ: На кого и на што мислите?

Попоски: Мислам на оние кои треба да одлучат што е нивната цел. Доколку опозицијата во овој момент има цел да направиме предвремени избори, тогаш нека дадат да направиме предвремени избори, па потоа да се посветиме на другите прашања. Ако сметаат дека треба да продолжиме со оваа владина гарнитура и своите цели да ги остваруваат од аспект на опозиција нека го прават тоа. Во овој момент и тоа што го видовме во минатото од една страна е силен притисок и девалвирање на македонските институции за добивање предвремени избори, а од друга страна правење се' тие да не се случат.

ДВ: Од Германија претходно најголема поддршка, но од таму стигнуваат најсилните критики?

Попоски:-Мислам дека критиките во голем дел се резултат на внатрешна деструктивност, внатре во Македонија. Ние можеме да имаме несогласувања околу мал милион работи за тоа како ги менаџираме работите во РМ и несомнено тоа ќе го имаме без разлика кој е во опозиција и кој е на власт. Во минатиов период имавме екстремно деструктивна политика која во голем дел ги наруши надворешно - политичките позиции на земјата. Ова не смееме да си го дозволиме и се надевам дека ќе извлечеме некакви поуки. Ништо не би требало да биде пред нашите заеднички стратешки интереси. Тоа е негативна појава која ја видовме во оваа политичка криза.

ДВ: Добивате ли критики од вашите колеги поради тоа што земјата тоне на сите листи на релевантни институции кои ги оценуваат демократијата, човековите права и слободата на медиумите?

Попоски: Мислам дека на различни листи различно сме рангирани. На пример има листи кои се однесуваат на бизнис климата или создавањето на работни места на кои одиме кон врвот. Има други листа кои оставаат поголем простор за подобрување. Но, листата за која најмногу треба да се грижиме не е таа која се креира надвор, туку таа која ја креираме дома. Што е тоа што најмногу ги засега граѓаните? Што е тоа што ќе обезбеди најдобра иднина и најдобри перспективи за задржување на кадарните луѓе во РМ? Мислам дека на таа листа треба најмногу да се посветиме и во тој сегмент сепак имаме забележителни резултати во делот на економијата. Не игнорирајќи го фактот дека политичката криза сепак ни нанесува многу голема штета особено во делот на странските инвестиции кои несомнено ќе почувствуваат негативни секвенци од продолжената политичка криза.

ДВ: А што станува со оценките за демократијата, човековите права и слободата на медиумите?

Попоски: Во тој дел имаме простор за подобрување, несомнено дека и во минатото сме имале. Не е фер оценката да кажеме дека во минатото ни цветале рози, бидејќи некоја друга политичка гарнитура ја водела РМ, а дека сега се’ е црно, бидејќи оваа политичка гарнитура ја води земјата. Веројатно сликата и тогаш и сега е дека има простор за подобрување. Сите треба да ги засукаме ракавите и да се посветиме на подобрување на овие состојби без разлика дали сме опозиција на позиција или опозиција, бидејќи подобрувањата во оваа сфера зависат од сите оние кои се инволвирани во политиката.

ДВ: Јавноста добива впечаток дека Македонија како да е во меѓународна изолација и дека ја напушта опцијата ЕУ и дека се’ повеќе се отвора политички кон светската сила Русија. Од друга страна што се случува со европската агенда?

Попоски: Главна опција е македонската опција за нас, била и ќе биде. Несомнено е дека ние ќе останеме посветени на остварување на нашите стратешки цели, а членството во ЕУ е една од највисоките стратешки цели и повторно поради македонски интерес. Не мислам дека треба да се приклучиме во ЕУ за да усреќиме некого во ЕУ, туку поради едноставна причина што Македонија најдобри изгледи за долгорочен развој и подигнување на стандардот на граѓаните има во рамките на Европската Унија. Ова било и ќе биде и не гледам тука некаква можност за каква било промена во однос на оценки или надворешно- политичка ориентација. Паралелно со тоа природно е да развиваме добри односи со сите оние земји со кои и самата ЕУ гради односи. Листата не завршува со Русија, ниту со Кина тоа е многу поширока листа на земји и мислам дека во иднина треба да ја шириме таа мрежа на односи со сите оние земји кои се значајни за економскиот развој и за политичката стабилност во регионот и пошироко. Но стратешката одредница за наше членство во ЕУ останува и останува пред се’ поради македонскиот интерес и ничиј друг.

Македонија ќе гони „ѓуленисти“

ДВ: Македонија застана на страната на владата на АКП и претседателот Ердоган по обидот за пуч во Турција. Добивте ли од Турција барање за идентификување на ткн. ѓуленисти во Македонија, и дали Анкара бара затворање на училиштата и други институции кои наводно се финансираат од поддржувачи на Ѓулен?

Попоски: Нема никакво сомнение дека Владата на РМ застана зад демократски избраните институции во Турција во услови во кои имавме еден недемократски обид за воен удар и преземање на власта. Ова беше и ќе остане став на македонските власти. Во однос на сите оние последици после тој неславен и за среќа неуспешен државен удар Турција има барање до повеќе од шеесетина земји кои се однесуваат на врски со сите оние кои беа фактори во неуспешниот воен обид. Ние на Турција гледаме како на стратешки партнер, соработуваме со Турција, но се разбира дека сите одлуки ќе бидат носени во согласност со законите на РМ и со нашите стратешки интереси.

ДВ: Доби ли и Македонија такво барање за ѓуленистите?

Попоски: Да, Турција има доставено повеќе барања во повеќе сегменти до шеесетина земји вклучително и до Република Македонија.

ДВ: Каква е состојбата во вашата партија? Повеќе актуелни и поранешни функционери се под истрага од СЈО за злоупотреби и криминал за кои јавноста дозна преку прислушуваните материјали. Ќе се ослободи ли партијата од осомничените за злоупотреби пред изборите?

Попоски: Мислам дека се работи за една тешка шпекулативна теза. Кој и да би настапил со теза дека се работи за лица кои направиле какви било прекршувања во прв ред ја прекршува презумпцијата за невиност која е една од главните начела во нашиот правен систем. И второ може да се оди дури дотаму и дека на индиректен начин врши притисок врз судскиот систем со тоа што прејудицира кој за што е виновен. Ние треба да оставиме на македонските институции да работат и да функционираат, а во меѓувреме да ги почитуваме начелата на презумција на невиност и во рамки на една нормална правна држава да ги надминуваме овие проблеми.

ДВ: Преку Специјалното јавно обвинителство?

Попоски: СЈО е една од институциите која е изгласана во македонскиот парламент со поддршка на четири политички партии и институционално СЈО функционира.

ДВ: Дали сте вие еден од кандидатите за лидер на партијата, како што се шпекулира во јавноста?

Попоски: Не. И нема никаков простор за таква дискусија бидејќи лидер на партијата е Никола Груевски кој ужива апсолутна поддршка во рамки на ВМРО ДПМНЕ.

ДВ: Зборуваме за иден претседател на партијата?

Попоски: -Не.

ДВ: Кога очекувате да се одржат изборите?

Попоски: Тоа е одлука која зависи од најголемата опозициска партија, бидејќи ние во минатото заклучивме дека услови за спроведување на демократски избори има. Сите претходни избори во РМ биле и ја изразувале волјата на граѓаните и не гледам дека така не треба да биде и на следните парламентарни избори. Но барањето изговори ни нанесе сериона штета во изминатиот период и затоа остануваме на ставот дека во оној момент во кој најголемата опозициска партија ќе се чувствува подготвена за да се соочи со волјата на граѓаните, тоа треба да го потврди, да каже јавно дека се исполнети условите и потоа да оставиме на граѓаните да одлучат која политичка гарнитура ќе ја води РМ во следниот период. Мислам дека тоа е фер и демократски.