Украински олигарси и пратеници се шепурат по Азурниот брег

Поради руските ракетни напади врз Киев, Тетјана Сапјан мораше постојано да го одложува интервјуто. Сепак, портпаролката на украинското Државно биро за истраги повеќепати нагласи дека по секоја цена сака да даде опширни информации.

Овие истраги имаат посебна експлозивна моќ за Украина: додека луѓето таму се кријат во засолништата, армијата се бори против руските напаѓачи со големи жртви, а десет милиони луѓе ги напуштиле своите домови - според извештаите на медиумите, некои украински олигарси и милијардери ја напуштиле земјата со своите семејства.

Некои од нив заминаа непосредно пред руската агресија и се шепурат по Азурниот брег. На добри 1.800 километри од првите борбени линии, луѓето се изненадени од зголемениот број лимузини со украински регистарски таблички на улиците на француската ривиера. 

Куфери полни со кеш 

Украински блогер објави фотографија од неколку куфери полни со готовина, кои наводно ги пронашле унгарските цариници во луксузни лимузини од Украина. Тој вели дека станува збор за повеќе од седумнаесет милиони американски долари плус повеќе од еден милион евра. Парите не биле пријавени на украинската царина при поаѓање. Преминувањето на границата е дозволено со паричен износ до 10.000 евра. 

Истражителката Тетјана Сапјан потврдува дека нејзиниот оддел го истражувал ова веќе неколку месеци. „Меѓу луѓето што ги проверува Државната агенција за истраги има претставници на власта, бизнисмени, поранешни функционери во судството, па дури и пратеници“, изјави Сапјан за ДВ. Се истражува дали овие лица „легално ја поминале границата и дали се вмешани во перење пари“.

Од средината на септември се води истрага против повеќе од 80 лица, а има, како што вели, уште неколку десетици. Во екот на војната, иследниците се фокусираат на прашање кое е многу болно за Украина: корупцијата што остана ендемична во земјата, дури и по промената на власта на Мајдан, клики и мрежи чии протагонисти често имаат одлични контакти во Русија. 

Издадени меѓународни потерници 

За двајца супербогати бегалци од Украина се издадени меѓународни потерници. Но, Сапјан нема преголема надеж дека некогаш ќе бидат екстрадирани. „Знаеме дека ако некое лице има многу пари, има тенденција да потроши дел од нив на влијание врз одредени процеси - не само во Украина, туку и во странство.“ 

Истраги се водат и против шестмина поранешни или сегашни пратеници во украинскиот парламент. Претседателот Володимир Зеленски летово ја забрани проруската партија „Опозициска платформа“. Пикантен детал е што некои од овие пратеници тогаш основаа нова парламентарна група наречена „Обнова на Украина“, вели Олександр Салишенко од киевската невладина организација „Чесно“. 

Интересно е, вели Салишенко, што дигитализацијата на работата на украинскиот парламент, за време на ковид-пандемијата, а сега и за време на војната, им овозможи на овие пратеници, кои со години отворено беа проруски настроени, да ги „потпишуваат сите пријави за членство“ за новата пратеничка група со „дигитални потписи“. Меѓу нив беше и пратеникот Ихор Абрамович. 

Украински пратеници во куќите на богатите 

Абрамович беше фотографиран од украинските новинари на француската ривиера ова лето, токму додека се враќаше од џогирање, заедно со поранешен висок функционер на финансиската инспекција на Украина. Абрамович живее на луксузен полуостров во Ница. Постојат бројни куќи кои се прибежиште за европските богаташи. Многу луксузни имоти одамна се во сопственост на Руси и Украинци.

Овие пратеници во егзил сѐ уште се обидуваат да извршат влијание, вели експертот за корупција Салишенко. „Некои од нив од далеку се бават со законодавство“ и дигитално поднесуваат нацрт-закони. Нивното отсуство не е правна причина за губење на мандатот во Украина. Но, на „далечинските пратеници“ не им се исплаќа плата.

Затоа, повеќе од очигледно е дека тие ги покриваат трошоците од други извори. Пратениците во егзил не се достапни за прашања од новинари. Од почетокот на руската инвазија, контакт информациите на пратеничките канцеларии беа избришани од веб-страницата на украинскиот парламент. 

Заедничка одговорност за војната 

Но, на француската ривиера нема само олигарси и богати луѓе. Има и сосема поинакви бегалци од Украина, вели Вероник Боре од градската управа во Ница. „Има многу жени, мајки со деца или баби со внуци“.

Секој ден на почетокот на руската инвазија на Украина, комесарот за бегалци мораше да смести 500 нови воени бегалци кои пристигнуваа од Украина преку Унгарија и Италија. Ница за кратко време мораше да го создаде најголемото засолниште во Франција за луѓето од Украина, по Париз и Стразбур.

Боре добива помош од Украинката Ирина Бурдел, која раководи со француско-украинското културно здружение во Ница. Од почетокот на руската инвазија, тој доброволно им помага на украинските бегалци: им обезбедува храна и психолошка помош за децата.

Таа е лута поради фактот што осомничените корумпирани украински елити „кои дојдоа да бараат засолниште на Азурниот брег и да возат бесни автомобили“ се населиле во непосредна близина. Но, не е изненадена. Во Украина има работи „кои биле прифатени и толерирани уште пред војната“.

„Овие луѓе не само што беа дел од оваа корумпирана елита, тие се, ние сме сигурни во тоа, и одговорни за оваа војна во Украина, бидејќи ја повикаа Русија да дојде во Украина“, вели Бурдел. Но, украинското судство мора да се погрижи за тоа. По војната.