1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW

Исмаил Кадаре: Светлина во најтемните денови на Албанија

БГ /АФП
1 јули 2024

Писателот Исмаил Кадаре, кој почина на 88 години, го користеше зборот како скриено оружје за да го преживее параноидниот систем на комунистичкиот диктатор Енвер Хоџа во Албанија.

https://p.dw.com/p/4hiUo
Исмаил Кадаре Албанија
Писателот Исмаил Кадаре почина на 88 годишна возрастФотографија: Gali Tibbon/AFP

Во своето софистицирано раскажување, честопати споредувано со она на Џорџ Орвел или Франц Кафка, Исмаил Кадаре користеше метафори и иронија за да ја открие природата на тиранијата под Хоџа, кој владееше со Албанија од 1946 до смртта во 1985.

„Црните времиња носат непријатни, но извонредни изненадувања“, изјави Кадаре во една прилика.
„Литературата честопати произведувала прекрасни дела во тешки времиња, како да барала лек за несреќата која им била предизвикувана на луѓето“.

Честопати беше споменуван како кандидат за Нобеловата награда за огромниот обем на дела кои навлегуваа во националните митови и историја за да се дисектира механизмот на тоталитаризмот.

Новелите, есеите и поемите на Кадаре се преведени на повеќе од 40 јазици, со што е еден од најпознатите балкански модерни писатели.

Љубител на Шекспир 

Познатиот писател одлучи да избега од изолираната Албанија и побегна во Париз само неколку месеци пред падот на комунистичкиот режим во 1990 година. За своето разочарување од промените пишуваше во книгата „Албанската пролет- Анатомија на тиранијата“. 

Роден е во Ѓирокастро во јужна Албанија на 28 јануари, 1936. Како дете бил инспириран од Шекспировата драма „Макбет“ и го набројуваше авторот, заедно со Данте и Сервантес, како негов херој. Случајно, диктаторот Енвер Хоџа е роден во истиот планински град.

За разлика од други албански автори кои биле затворани и прогонувани од режимот, Кадаре никогаш не го снашла таква судбина, со исклучок на 1975 година кога бил протеран во изолирано село по објавувањето на поемата „Црвените паши“. Вдовицата на Енвер Хоџа, Неџмије во своите мемоари ќе напише дека нејзиниот сопруг во повеќе наврати го спасувал Кадаре од затвор или егзекуција. Кадаре секогаш негираше дека имал специјални односи со диктаторот.