Оксфам: Супербогатите стануваат сѐ побогати
20 јануари 2025Развојната организација Оксфам на почетокот на Светскиот економски форум во Давос пресмета дека минатата година имало 204 нови милијардери ширум светот. Имотот на супербогатите исто така станува сѐ поголем: нивниот вкупен имот се зголеми од 13 трилиони долари за една година на 15 трилиони долари во 2024 година. Спротивно на тоа, 733 милиони луѓе немаат доволно за јадење - околу 152 милиони луѓе повеќе отколку во 2019 година.
Според студијата на Оксфам, „Takers not Makers", моментално има 2.769 милијардери ширум светот. Нивната вкупна актива порасна три пати побрзо во 2024 година отколку во претходната година. Богатството на десетте најбогати милијардери растеше во просек за 100 милиони долари дневно. Бројот на луѓе кои живеат под проширената линија на сиромаштија на Светска банка од 6,85 долари дневно, сепак, стагнира од 1990 година и е речиси 3,6 милијарди, според Оксфам.
Во Германија има 130 милијардери
Во Германија, вкупниот имот на супербогатите се зголеми за 26,8 милијарди долари во 2024 година и сега изнесува 625,4 милијарди долари. Дополнителни се девет милијардери, со што вкупниот број се искачи на 130. Германија има најмногу милијардери по САД, Кина и Индија. Оксфам пресметал и дека германските милијардери имаат надпросечна корист од наследството. Додека 36 отсто од богатството на милијардерите ширум светот доаѓа од наследство, во оваа земја таа бројка е дури 71 отсто.
Во исто време, сиромаштијата значително се зголеми во последниве години и многу луѓе не можат да го одржат својот вообичаен животен стандард. „Оваа екстремна нееднаквост во голема мера е предизвикана од нефер даночна политика“, објасни говорникот на Оксфам, Мануел Шмит. „Во Германија, супербогатите луѓе често плаќаат помалку даноци и такси од семејствата од средната класа."
Оксфам: Растечката поделба е закана за демократските општества
Според авторите на студијата, богатите се големите добитници на кризните години. Од перспектива на хуманитарната организација, растечкиот јаз има последици за глобалната заедница, но и за националните општества. Затоа што супербогатите конкретно се погрижија неправедните структури да останат стабилни. „Економски силните земји на глобалниот север продолжуваат да поставуваат правила кои им користат на супербогатите и нивните компании“, се вели во извештајот. Ова е натамошен резултат на колонијализмот.
Извршната претседателка на Оксфам Германија, Серап Алтинишик, предупредува на негативните последици за демократиите: „Богатството оди рака под рака со политичката моќ. Тоа го гледаме денес на инаугурацијата на американскиот претседател Доналд Трамп: претседател милијардер поддржан од најбогатите човек во светот, Илон Маск“. Алтинишик критикува: „Зголемувањето на богатството на супербогатите е неограничено, додека едвај има напредок во борбата против сиромаштијата“.
Технолошките претприемачи на САД предничат
Извештајот се потпира на податоци од магазинот Форбс. „Дури и да изгубат 99 отсто од своето богатство преку ноќ, тие ќе останат милијардери“, велат од организацијата за итна помош и развој. Таканаречената листа на Форбс ги вклучува и американските технолошки претприемачи Џеф Безос (Амазон), Марк Закерберг (Мета), Лери Елисон (Оракл), Бил Гејтс и Стив Балмер (и двајцата од Мајкрософт) и Лери Пејџ (Гугл) во првите десет. Најбогат Германец е логистичкиот претприемач од Хамбург, Клаус-Михаел Кине.
Се вели дека супербогатите имаат и зголемено влијание врз даночното законодавство. На пример, во намалувањето на даноците на претпријатијата, недоволното оданочување на капиталните добивки, ослободувањата од даноците на наследство и укинувањето на даноците на богатство. „Помеѓу 1990 и 2017 година, бројот на земји со ДДВ се зголеми тројно од 50 на повеќе од 150, додека бројот на земји со нето данок на богатство падна од дванаесет на четири“, се вели во студијата.
Иако има се повеќе и повеќе супербогати луѓе, бројот на луѓе кои живеат под проширената линија на сиромаштија на Светска банка од 6,85 долари дневно стагнира од 1990 година, според Оксфам.