Вархеји: Новата методологија го забрзува проширувањето

Европската комисија очекува новата методологија да биде прифатена од земјите-членки на ЕУ што ќе им овозможи на Северна Македонија и Албанија да ги започнат преговорите за членство пред самитот ЕУ-Западен Балкан во мај годинава во Загреб. Комесарот за проширување Оливер Вархеји, претставувајќи ги измените, рече дека новото групирање на преговарачките поглавја ќе им даде дополнителен фокус на преговорите, но и ќе ги забрза, доколку земјите-кандидати работат напорно на реформите.

„Европската комисија ветува дека е подготвена да ги затвори поглавјата во рок од една година. Реализацијата мора да дојде од другата страна“, рече Вархеји, потсетувајќи дека во моментов се потребни 6-7 години за затворање на едно поглавје.

„Сметаме дека процесот може да се движи многу побрзо од претходно“.

Новата методологија предвидува поделба на преговорите во шест кластери или групи на поглавја. Првиот и најважен кластер посветен на владеењето на правото и демократските институции ќе се отвори на почетокот на преговорите и ќе биде затворен на крајот, откако ќе завршат преговорите и за останатите пет.

Вархеји вели дека со новата методологија не се прави компромис со ниту еден принцип кој е утврден во процесот на проширувањето. Целта, вели тој, останува полноправно членство во ЕУ, а проширувањето на ЕУ кон Западниот Балкан е клучна геостратешка цел на Унијата.

Новата методологија обезбедува реверзибилност на процесот, како што бараше Франција, што значи дека преговорите со некоја земја-кандидат можат да стопирани или вратени од почеток доколку не покажува напредок или има назадување.

Двете земји кои веќе преговараат, Србија и Црна Гора, ќе добијат можност самите да решат дали ќе се приклучат кон преговорите со новата методологија или ќе преговараат по старата, но Вархеји вели дека ќе бидат во предност доколку се одлучат за ревидираниот процес.

„Не можеме да ги менуваме правилата на играта за оние земји кои веќе преговараат“, вели Вархеји.

Комесарот за проширување очекува во текот на овој месец да бидат готови ревидираните извештаи за напредокот на Скопје и Тирана, по што, се надева дека одлуката за почеток на преговорите ќе може да биде донесена пред самитот во Загреб.
Целта е на состанокот во Загреб фокусот да се насочи кон планирањето на економскиот развој на регионот, кој Вархеји го окарактеризира како „голем план“.

По претставувањето на новата методологија, шефот на македонската дипломатија Никола Димитров го поздрави планот, оценувајќи дека таа придонесува за „зајакната политичка димензија, но исто така и за повеќе динамизам, предвидливост и кредибилитет на процесот.“

„Веруваме дека овој обновен пристап ќе резултира со двојна победа во наредните недели: отворање на преговорите заедно во усовршен процес. Ние, во регионот, немаме од што да се плашиме од воведувањето на реверзибилноста. Најпосле, пристапниот процес постои да ги трансформира реалностите на теренот кон подобро. Повеќе бенефиции за реформаторите и повеќе санкции за тие кои одат назад врз основа на кредибилна објективна оценка за напредокот е чекор напред. Крајно време е за лансирање на здрава реформска конкуренција во нашиот регион", порача Димитров.