И децата на македонските баратели на азил - обесправени!

Мехран има 11 години, доаѓа од Македонија, од Куманово. Дете е на семејство од Македонија кое бара азил во Германија и заедно со уште многумина како него живее во прифатилиште за азиланти во Северна Рајна Вестфалија. Мехран таму игра фудбал заедно со Далибор, Нуни, Аце, Фернандо, Хасан, Борче и други деца од Македонија, Србија, Сирија. Импровизираното игралиште зад привремениот дом, во деновите кога е сончево и кога не врне е вистинското и единственото место за дружба на децата кои доаѓаат од различни земји и зборуваат различни јазици, но живеат со една иста неизвесност и страв од иднината. И во Германија, на децата на барателите на азил не им е лесно. Многу потешко им е веројатно одошто и на нивните родители.

Оваа реалност во неколку едноминутни видеа создадени на работилница на германскиот огранок на УНИЦЕФ ја кажуваат токму тие - децата на барателите на азил и на бегалците. Од кажаното и подоцна подготвената студија е јасно дека и во Германија не се води доволно сметка дека децата на бегалците и на азилантите во секојдневието би можеле да бидат обесправени.

Без точни бројки

Во групата од 65.000 деца и млади кои живеат во Германија без регулиран престој, има и многу кои доаѓаат од Македонија.

„Иако прецизна евиденција нема, проценка е дека над 2.500 деца и млади од Македонија, а сега можеби и повеќе, во моментов со семејствата кои бараат азил престојуваат во Германија“, вели за Дојче веле Томас Бертолд, автор на студијата на УНИЦЕФ за децата бегалци во Германија, инаку вработен во Сојузното здружение кое се грижи за малолетните бегалци кои се без придружба.

Германија е потписник на конвенциите за правата на децата. Ова значи дека тие треба да се почитуваат на нејзината територија без разлика дали станува збор за дете родено во Минхен, во Велес или Кабул.
„Главниот проблем е што децата од Македонија, како впрочем сите деца од светот кои тука пристигнале како бегалци, ги имаат истите права како и децата во Германија. Но, овие права не се почитуваат, со што децата се автоматски обесправени. Ова значи дека и децата на барателите на азил од Македонија имаат право да добијат место во градинка, редовно да посетуваат училиште, да се образоваат, да ги користат сите понуди кои како поддршка се даваат за брзо учење на германскиот јазик, за интегрирање во средината. Овие права меѓутоа не се целосно применети, зашто за децата на азилантите тешко се наоѓаат места во градинките, нема места во училиштата, со што автоматски значи дека на овие деца кои доаѓаат од Македонија, како впрочем и од Балканот, не им се отвораат посакуваните перспективи во Германија“, подвлекува Бертолд.

...и без увид на состојбите

А, токму подобрата иднина и перспектива била и останува мотив и вистински „мотор“ семејството да ја напушти Македонија, да тргне во неизвесноста и авантурата наречена „подобар живот“. Како живеат децата на македонските баратели на азил? Одат ли во градинка или на училиште? Колку ги користат погодностите на општеството кое живее во благосостојба?

„Нема прецизни податоци и никој незнае колку деца одат на училиште, колку во градинка, а колку остануваат без обврски и се далеку од вистинскиот живот.
Но, вистина е дека односот кон децата на барателите на азил од Македонија и воопшто од сите држави е мошне различен од покраина во покраина, од општина во општина. Има општини каде се прават напори и има добар третман на барателите на азил и на бегалците, каде има ангажман и обиди колку што може подобро и повеќе да им се помогне на оние на кои подадената рака им е неопходна. Но, едновремено сме и сведоци на спротивни ситуации - бегалците и барателите на азил живеат во огромни зедници, делумно со години кои се недостоинствени за децата и за младите, каде немаат сопствен животен простор, поради што и е невозможен вистински и нормален семеен живот. Има и многу административни проблеми. На пример кога за нормална настинка треба да се посети лекар, потребни се потврди и одобренија од надлежните“, коментира Томас Бертолд, според кого факт е дека Германија како држава мора да направи повеќе за барателите на азил кои доаѓаат во Германија. Вели, меѓутоа, дека во многу општини и градови има луѓе кои ги поддржуваат бегалците и барателите на азил. Има и многу волонтери и не смее да се заборави дека односот кон децата барателите на азил не е само задача на државата, туку и на граѓанското општество.

Несигурност и враќање

Што се однесува до децата од Македонија кои со семејствата пристигнуваат во Германија, Бертолд подвлекува дека секојдневно тие се соочуваат со несигурноста.

„Има сѐ поголем број баратели на азил и деца од Македонија. Причините за заминувањето од татковината, тие ги образложуваат со малите шанси за нивната иднината. Во моментов, меѓутоа многу паушално се зборува дека тие немаат релевантни причини за азил. Соодветно на ова, животната ситуација на семејствата, односно нивните деца кои во моментов се во Германија е големата несигурност, зашто секогаш постои опцијата да бидат вратени во татковината, во Македонија. Наша проценка е дека посебно припадниците на малцинството на Ромите и посебно нивните деца се погодени од дискриминација. Затоа бараме посебно под лупа да се стави состојбата на децата Роми од Македонија и другите балкански држави Србија, Босна и Херцеговина“, подвлекува Томас Бертолд.