Револуцијата изостана

Судбоносните избори кои пред се така ги нарекоа големите партии од центарот завршија. Една третина од мнозинството гласачи во ЕУ како и претходно гласаа за про-европските партии. Преземањето на моќта во Европскиот парламент од десните популисти останува нереално ветување, во кое веруваше предводникот на десничарските антагонисти, италијанскиот министер за внатрешни работи Матео Салвини. Во ЕУ победи пред се моделот на либерална демократија, иако со многу сериозни регионални акценти.

Во Франција десните популисти втор пат по ред станаа најсилна опција на европски избори. Во Италија триумфираше Салвини. Во Унгарија десните популисти веќе подолго време се водечка партија. Во Полска загубија дел од гласовите но сепак остануваат најголемата сила. Полошо од очекувањата поминаа десничарските противници на ЕУ од различни причини во Германија, Австрија, Данска, Холандија и Шпанија. Генерално растот во Европскиот парламент е се уште во подносливи граници. Бидејќи на националистите нема да им успее да се организираат во една фракцијс, ќе ја отежни работата на парламентот.

Тежиштето се менува, но про-Европејците остануваат силни

Судбоносен избор беше европската одлука за политичарите и заштитниците на климата. Зелен бран протече низ делови на ЕУ и им донесе неочекувана поддршка и раст на Зелените. Нивната фракција најверојатно ќе биде поголема од онаа на десните популисти околу Салвини што е голем успех. Очигледно демонстрациите за климата и учениците кои штрајкуваа мобилизираа многу гласачи под 30 години – особено во делови од Западна Европа, пред се во Германија, Франција, Луксембург и Финска. Во источна и јужна Европа, Зелените и еколошката политика ала шведската активистка Грета Тунберг, не играа никаква улога.

Повеќе:

-Европски избори: партиите од центарот губат позиции

-Европските избори ја нишаат владата на Меркел

-Големите партии во Европскиот парламент претрпеа загуби

Судбината им ги затропа силно и на вратата на етаблираните партии од центарот, таканаречените Народни партии. Двата блока, Христијанските демократи и Социјалдемократите загубија многу мандати, додека Зелените и Либералите од друга страна се мошне засилени. Во моментов не е возможно формирање мнозинство од големите партии. Во најмала ќе биде потребна коалиција со Либералите, а веројатно и со Зелените.

Тоа ќе има влијание уште во вторник на специјалниот Самит на ЕУ. Тогаш претседателите на држави и влади ќе разговараат за најважните персонални одлуки. Едноставната формула, дека врвниот кандидат на најголемата група, имено христијанските Демократи, ќе биде прв човек на моќната Европска Комисија, не важи веќе. Нештата стојат лошо за германскиот кандидат од ЕВП, Манфред Вебер.
Од германски аспект е особено впечатлива судбината на социјалдемократите. Тие забележаа пад и за прв пат во Германија со изборниот резултат се зад Зелените. Во Европа има и спротивен тренд: во Шпанија, Италија и Холандија Социјалдемократите поминаа добро, што помогна на европско ниво социјалдемократската фракција да помине исто како и христијанските демократи. Листата национални особености може да се води до недоглед. Во Грција лево-популистичката влада западна во криза. Во Австрија победи конервативниот канцелар, иако сега се соочува со гласање доверба. Во Полска грашанската опозиција повторно се буди.

Збирка од национални особености

Одлучувачките избори се одлучени. Големата слика е дека Европа оди напред, но со фрагментиран парламент. Многу повеќе гласачи се огласија на изборите отколку што беше очекувано. Излезност од 50 проценти не е нешто на што може да се гордее една демократија, но сепак е најголема во последните 20 години. Порастот се должи пред се на надпросечната мобилизација во големите земји како Германија, Франција, Шпанија и Полска. Па дури и во Велика Британија каде изборите заради претстојниот Брегзит беа сосем излишни излезноста не беше нула, напротив се забележа и пораст. Гласачите сакаа да си ја искажат својата фрустрација, но дадоа и изненадувачки многу гласови на про-европските Либерали. ЕУ останува тоа што од секогаш и била: исклучително шарено, тешко разбирливо друштвенце, кое на крај мора да прави компромиси. Тоа е нејзината судбина.