„Руското општество може да експлодира“

ДВ: Госпоѓо Улицкаја, во каква состојба се наоѓа руската интелигенција денес?

Људмила Улицкаја: Она што ние порано го нарекувавме интелигенција, денес веќе го нема. Образованите луѓе се делат во многу различни групи. Дел од интелектуалците ја напуштаат земјата, друг дел се обидува да се прилагоди. Но, општото депресивно расположение подеднакво ги погодува образованите како и необразованите слоеви. Мислам дека „светиот“ сооднос од 86 спрема 14 проценти меѓу оние кои ја поддржуваат државната власт и оние кои се незадоволни, не ја отсликува сосем реалноста. Кај луѓето со кои јас разговарам, не го гледам тој сооднос. Тие бројки, значи, ги сметам за мит.

Дали е државната власт како времето: мора малку да му се прилагодиш, за ништо да не ти се случи?

Што се однесува за мене, јас одржувам голема дистанца во однос на власта. Поради тоа сум целосно независен човек. Тоа досега ми успева, но не знам што ќе биде утре. Ќе се обидам да издржам во Русија, оти таа е тежиштето на моите интереси. Дел од времето го минувам во странство - токму сега сум во Италија, другиот дел во Русија, каде ќе се вратам на почетокот на јуни за една театарска премиера. Јас сум приврзана на мојата земја, едноставно тоа е така.

Русија ви се чини интересна?

Лудо интересна! Сметам дека е една од најинтересните земји на денешницава. Многу е драматично, има остри социјални и внатрешнополитички конфликти. Вистински горко е дека животот на луѓето е толку лош. Некој ден ќе се истражува овој дел од историјата и ќе се чудат поради внатрешните противречности и тешкиот сооднос меѓу општеството државата. Навистина е многу тешко, но за Русија тоа не е ништо ново.

Кон крајот на април активисти на „Националното ослободително движење“ (НОД), кое му е верно на Кремљ, ги нападнаа учесниците на манифестацијата на доделување на наградите за еден натпревар по историја, организиран од руската организација за човекови права „Меморијал“.

На манифестацијата дојдоа ученици кои имаа напишано чудесни прилози за историјата на нивните семејства, нивното село или нивното училиште. Многу од нив беа за првпат во главниот град. За победниците на натпреварот по историја тоа требаше да биде ден кој засекогаш ќе им остане во сеќавање. Но, одненадеж нив ги пречека една група хулигани, кои врескаа навредливи зборови и фрлаа по нив со јајца. Тоа е одвратно. Јас лесно можам да го надминам бесот и да продолжам да живеам. Но сторителите, тие несреќни и манипулирани идиоти, мене не ми се противници. И нив ги жалам, оти и тие се наши деца. Дел од таа генерација е тргнат по страшен пат. Неверојатно многу ми е болно што сум сведок на тоа.

Но, се чини е неможно да се запре...

Тоа воопшто не успева. Истиот ден по нападот, од Кремљ беше отфрлено дека има било каква врска со тоа. Но, сите тие момци ги финансираат и поддржуваат. Некој нарачал за нив војнички блузи од времето на Втората светска војна. Има сили кои ги потхрануваат и јас претпоставувам дека тоа го прават луѓе од Кремљ. Истрагата не е моја работа. Можам само да кажам дека полицијата беше целосно пасивна сѐ додека хулиганите не почнаа да фрлаат со боја. Би било добро да се открие кој го финансира тоа. Но, се плашам дека нема да се најдат службени органи кои би го истражиле тоа.

Вие имате речено дека државната власт во Русија е „идиотска и подмолна“ истовремено. Што мислите денес за тоа?

Многу нешта се направени со неверојатна подмолност и успех. На пример, анексијата на Крим е изведена генијално, без капка крв. Но, поради тој факт имаме работа истовремено и со голема подмолност и со идиоти.

Вие имавте напишано „Слободата е многу тешка работа, мора да сакаш да ја научиш“. На што мислите со тоа?

Нашето општество не носи во себе желба за слобода, а сѐ додека таа желба не дојде одвнатре, не може ништо да биде преземено однадвор. Ако народот е задоволен со сегашната состојба на нештата и со влошувањето на животниот стандард и е подготвен сѐ потесно да го стега ременот, се поставува прашањето што тогаш може уште да помогне? Но, за жал, таа ситуација некогаш ќе достигне критична точка. Тогаш може да дојде до масовна експлозија. Тоа многу радо би го избегнала. Но, во денешнава ситуација тоа никој не може да го исклучи.

Људмила Улицкаја е руска писателка и публицистка. Нејзината прва книга раскази беше објавена во 1983. година од државното книгоиздателство за деца. Како прозна авторка беше откриена во 1992. со објавувањето на делото „Сонечка“. Истата година ео бјавен нејзиниот прв расказ во Германија. Книгите на Улицкаја се преведени на 17 јазици.