1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Alaksandr Bialacki laureatem Nagrody Praw Człowieka im. Vaclava Havla

Elżbieta Stasik30 września 2013

Białoruski polityk i obrońca praw człowieka Alaksandr Bialacki jest pierwszym lauretatem Nagrody Praw Człowieka im. Vaclava Havla przyznanej przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy.

https://p.dw.com/p/19rlF
epa03013553 A Belarussian human rights activist Ales Bialiatski (also transliterated as Alex Belyatsky) waves from a cage in a court room during a court session in Minsk, Belarus, 24 November 2011. Ales Bialiatski is a leader of Viasna, a human rights group based in Minsk. He was arrested on 04 August 2011 and charged with tax evasion, after Polish and Lithuanian prosecutors gave Belorussian police information about Vesna's bank accounts in their countries. The court in Minsk on 24 November convicted him and gave him a four and a half year sentence in a maximum security jail. EPA/TATYANA ZENKOVICH
Zdjęcie: picture-alliance/dpa

Białoruski polityk i więzień polityczny Alaksandr Bialacki został dziś (30.09.13) laureatem przyznanej po raz pierwszy Nagrody Praw Cłowieka imienia Vaclava Havla. Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy uhonorowało walkę 51-letniego opozycjonisty za jego wyjątkowe zaangażowanie w walce na rzecz praw człowieka na Białorusi. Nagrodę dotowaną 60 tys. euro odebrała w Strasburgu jego żona Natalia Pińczuk. Warunki, w jakich przebywa jej mąż są „twardsze”, niż innych więźniów, powiedziała. Jej mąż znajduje się poza tym pod „silną presją psychologiczną”.

Aleś Bialacki jest przewodniczącym Centrum Praw Człowieka Wiasna na Białorusi i wiceprzewodniczącym Międzynarodowego Stowarzyszenia na Rzecz Praw Człowieka. W listopadzie 2011 został skazany na 4,5 roku kolonii karnej o zaostrzonym rygorze. Zarzucono mu rzekome ukrywanie dużych sum na zagranicznych kontach. Rada Europy uważa, że jego skazanie wiąże się z jego działalnością polityczną.

Do nagrody nominowane było też Stowarzyszenie Młodych Prawników Gruzji, które od 1994 roku walczy o prawa mniejszości religijnych, etnicznych i seksualnych. Nominowana była też chińska organizacja praw człowieka „The Rights Defence Network”.

Nowa nazwa – nowy partner

Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy przyznawało Nagrodę Praw Człowieka w innej formie - od 1980 do 1998 roku co trzy lata. W 2009 i 2011 ta sama nagroda została reaktywowana. Dopiero w bieżącym roku otrzymała patrona – Vaclava Havla. Ustanowiona wspólnie z czeską Biblioteką Vaclava Havla i Fundacją Karta 77 nosi teraz nazwę Nagrody Praw Człowieka imienia Vaclava Havla.

Chairman of the Nippon Foundation Yohei Sasakawa of Japan, left, and former Czech President Vaclav Havel, right, seen at Forum 2000, the international conference focused on democracy and rule of law, in Prague, Czech Republic, Monday, Oct. 10, 2011. The annual event is held under the traditional auspices of the Czech ex-president. (AP Photo/CTK, Vit Simanek) SLOVAKIA OUTwar ein tschechischer Schriftsteller und Politiker, der während der Herrschaft der kommunistischen Partei einer der führenden Regimekritiker der Tschechoslowakei
Vaclav Havel zmarł w grudniu 2011Zdjęcie: AP

- Vaclav Havel był wielkim Europejczykiem i przyjacielem Rady Europy – mówi Szwed Thomas Hammarberg, członek jury. – Myśl ta dominowała podczas podejmowania decyzji o połączeniu nagrody ze spuścizną Havla – dodaje. Hammarberg był m.in. sekretarzem generalnym Amnesty International a do ubiegłego roku Komisarzem Praw Człowieka Rady Europy.

Prestiż i godność

Rada Europy – niezależna od UE międzynarodowa organizacja rządowa, która skupia wszystkie państwa Europy oprócz Białorusi – walczy w ostatnich latach z cięciami budżetowymi i przede wszystkim znikomym zainteresowaniem ze strony opinii publicznej.

Council of Europe Human Rights Commissioner Thomas Hammarberg speaks at the news conference in Moscow, Friday, Aug. 29, 2008 . Hammarberg arrived in Moscow after he visited cities in western and northern Georgia and the Georgian breakaway enclave of South Ossetia. (ddp images/AP Photo/Misha Japaridze)
Thomas HammarbergZdjęcie: Misha Japaridze/AP/dapd

Nagroda im. Vaclava Havla jest jedną z wielu nagród przyznawanych obrońcom praw człowieka. Hammarberg jest tego świadomy, dlatego jest ważnym, by jak mówi: „niektóre z nich kojarzyły się z prestiżem i godnością”. Takim wyróżnieniem jest ciesząca się wielkim poważaniem nagroda im. Sacharowa przyznawana przez Unię Europejską. Ale istnieje też szereg nagród przyznawanych przez poszczególne miasta, instytucje czy stowarzyszenia. Można odnieść wrażenie, że niektóre z nich fundują nagrody, żeby znaleźć się w mediach. Korzystają z tej nagrody bardziej, niż laureacci, co oczywiście prowadzi do dewaluacji nagród, tłumaczy Hammarberg.

Jest jednak przekonany, że Nagroda Praw Człowieka im. Vaclava Havla szybko stanie się ważnym wyróżnieniem. – Możemy pokazać władzom, politykom w krajach pochodzenia laureatów, że aktywiści lub organizacje działające na rzecz praw człowieka nie są same, tylko mają poparcie poważanej instytucji jaką jest Rada Europy – podkreśla Hammarberg.

AFP / Elżbieta Stasik

red. odp.: Bartosz Dudek