Antysemickie teorie spiskowe w Szwajcarii

O tym, że antysemityzm pozostaje problemem również w Szwajcarii, piszą autorzy raportu opublikowanego przez Szwajcarską Federację Gmin Żydowskich (SIG) i Fundację Przeciwko Rasizmowi i Antysemityzmowi.

Ataki głównie w internecie

Według raportu, incydenty antysemickie w ubiegłym roku miały miejsce głównie w internecie: w komentarzach do artykułów online lub na platformach Facebook i Twitter. W 2019 r. zgłoszono łącznie 523 incydenty o charakterze antysemickim  (2018: 577 incydentów), z czego 485 miało miejsce online (2018: 535). To mniej niż w sąsiadujących ze Szwajcarią krajach, jednak wedle raportu "jakość i zakres zdarzeń są na porównywalnym poziomie".

Raport odwołuje się do definicji antysemityzmu przyjętej przez International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA), mówiącej o "takim postrzeganiu Żydów, które może być wyrażone w nienawiści do nich": "Retoryczne i fizyczne przejawy antysemityzmu kierowane są przeciwko osobom narodowości żydowskiej lub nieżydowskiej i/lub ich własności, przeciwko instytucjom gmin żydowskich i organom religijnym".

„Absurdalne wnioski” teorii spiskowych

W swojej analizie SIG "zwraca szczególną uwagę na teorie spiskowe", jak powiedział Jonathan Kreutner, sekretarz generalny SIG, portalowi kath.ch. Były one przedmiotem 189 spraw (36,6 procent) zgłoszonych w 2019 r. Chodzi o teorie, z których wyciągane są "całkowicie absurdalne wnioski" i które mają u podstaw wiarę w "światowy żydowski spisek".

Jako przykłady podane zostały komentarze, wedle których żydowska rodzina lub firma miałaby być odpowiedzialna za napływ uchodźców do Europy. Celem takiego działania miałoby być stworzenie "głupiej negroidalnej rasy mieszanej", która może być "lepiej kontrolowana przez żydowską elitę finansową".

Konsekwencje teorii spiskowych

Atrakcyjność takich teorii spiskowych  jest - zdaniem autorów raportu - widoczna w ostatnich atakach prawicowych ekstremistów: na przykład w Halle, Pittsburghu czy Christchurch. Fakt, że poszczególni zabójcy wyjaśniali swoje motywy pewnymi teoriami spiskowymi, pokazywał, że ich szerzenie może mieć "poważne konsekwencje".

Także w manifeście pozostawionym przez zamachowcę z Hanau znalazły się fragmenty nawiązujące do teorii spiskowych.

Odpowiedzialność mediów

Ale jak powinny postępować media, gdy w komentarzach w mediach internetowych lub społecznych pojawiają się antysemickie wypowiedzi? Kreutner radzi wprowadzenie tzw. netykiety - zbioru zasad komunikacji online. Powinna ona określać granice wolności słowa, a co za tym idzie formułować zasady rządzące usuwaniem komentarzy.

Po raz pierwszy sporządzono odrębne raporty na temat antysemityzmu dla niemiecko- i francuskojęzycznej części Szwajcarii. W przeciwieństwie do części niemieckojęzycznej, we francuskojęzycznej odnotowano wzrost liczby fizycznych i werbalnych ataków i wandalizmu przeciwko synagogom. Także negacja Holokaustu okazało się częstszym zjawiskiem wśród Szwajcarów francuskojęzycznych.

KNA / sier