Borys Niemcow zastrzelony

Do zabójstwa doszło w piątek 27 lutego ok. godziny 23.40 czasu moskiewskiego na Dużym Moście Moskworeckim w pobliżu Placu Czerwonego, a więc w samym sercu Moskwy. Z zeznań naocznych świadków wynika, że do Borysa Niemcowa oddano kilka strzałów w plecy. Sprawcy wyskoczyli z białego samochodu.

Tymczasem rzecznik Komitetu Śledczego Federacji Rosyjskiej Władimir Markin podał, że do Niemcowa strzelano z tegoż samochodu będącego w ruchu.Służba prasowa MSW Federacji Rosyjskiej poinformowała, że na miejscu zbrodni znaleziono sześć łusek, a opozycyjny polityk został śmiertelnie trafiony czterema pociskami. W chwili zamachu wracał do domu ze studia opozycyjnego radia Moskwa, któremu udzielił wcześniej wywiadu, w towarzystwie znajomej, o której wiadomo jedynie, że jest Ukrainką i mieszka w Kijowie. Kobiecie nic się nie stało.

"Totalna katastrofa"

Borys Niemcow zginął w wieku zaledwie 55 lat. Uchodził za jedengo z najważniejszych przywódców rosysjkiej opozycji. W wywiadzie radiowym, udzielonym na krótko przede zamachem, Niemcow ponownie ostro skrytykował dyktatorski styl rządów prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina: "Jeśli cała władza skupiona jest w rękach jednego człowieka, to może to doprowadzić tylko do katastrofy, do totalnej katastrofy", powiedział.

Zdaniem Władimira Putina zabójstwo Niemcowa wygląda na "morderstwo na zlecenie". "To może być prowokacja polityczna", stwierdził rosyjski prezydent, który, jak podano, wziął śledztwo w tej sprawie "pod osobistą kontrolę". Rzecznik prasowy Kremla poinformował, że prezydent Putin złożył wyrazy współczucia rodzinie i bliskim Borysa Niemcowa.

Na niedzielę 1 marca rosyjska opozycja zaplanowała w Moskwie dużą demonstrację przeciwko polityce Władimira Putina wobec Ukrainy. Ostatni wpis Niemcowa na stronie echo.msk.ru dotyczył właśnie tej demonstracji. Agencja Interfax, powołując się na Komitet Śledczy, podała, że dochodzenie prowadzone jest w kilku kierunkach. Jedną z przyjętych hipotez jest ta, że mogło być ono prowokacją, obliczoną na zdestabilizowanie sytuacji politycznej w Rosji. Kto miałby być autorem takiej prowokacji, tego można się tylko domyślać, ale takie sformułowanie sugeruje, że śledczy dostrzegają mocodawców zamachu na Niemcowa za granicą. Tymczasem po Moskwie krążą pogłoski, że Niemcow był ostatnio śledzony, i że zabójcy dokładnie znali jego rozkład dnia i trasy, ko których się poruszał. Prowadzący śledztwo podkreślają ze swej strony profesjonalny sposób, w jaki został on zamordowany.

Oburzenie za granicą

Kanclerz Angela Merkel zażądała w rozmowie telefonicznej z prezydentem Władimirem Putinem przeprowadzenia wnikliwego śledztwa w sprawie zabójstwa Niemcowa i wyraziła nadzieję, że sprawcy tej zbrodni zostaną szybko postawieni przed sądem.

Prezydent RFN Joachim Gauck powiedział: "Dla publicznej debaty w Rosji jego śmierć jest ogromną stratą. Akurat teraz będzie brakowało jego głosu." Ambasador RFN w Federacji Rosyjskiej Rüdiger von Fritsch, który razem z innymi ambasadorami państw UE odwiedził miejsce zabójstwa Borisa Nemcowa, powiedział: "Ta podstępna zbrodnia dokonana z zimną krwią szkodzi Rosji".

Zamordowanie Niemcowa potępił także prezydent USA Barack Obama: "Wzywamy rosyjski rząd do przeprowadzenia szybkiego, obiektywnego i przejrzystego dochodzenia oraz zapewnienia, że winni zostaną pociągnięci do odpowiedzialności", czytamy w komunikacie prasowym Białego Domu.

Prezydent Ukrainy Petro Poroszenko napisał na Twitterze: "Zabili Borysa. Trudno w to uwierzyć. Jestem pewien, że zabójcy zostaną ukarani. Prędzej czy później". W oczych Poroszenki Niemcow "był pomostem między Rosją i Ukrainą, który został zniszczony strzałami jego zabójców".

Były prezydent Gruzji Micheil Saakaszwili poinformował, że Niemcow pracował ostatnio nad raportem, wskazującym na udział Rosji w działaniach wojennych na wschodzie Ukrainy, i że jego zamordowanie nie jest dlań zaskoczeniem. "Dziwię się tylko, że nie zabito go już wcześniej", powiedział Saakaszwili w wywiadzie dla amerykańskiej stacji telewizyjnej CNN.

Charyzmatyczny, przystojny i wysportowany Niemcow był w latach 90. bliskim współpracownikiem Borysa Jelcyna. W latach 1997/98 piastował stanowisko wicepremiera. Stał na czele partii Sojusz Sił Prawicowych i był współzałożycielem Republikańskiej Partii Rosji - Partii Narodowej Wolności. W wyborach w r. 2008 ubiegał się, bez powodzenia, o urząd prezydenta Federacji Rosyjskiej. Ostatnio zarzucano m u, że nie potrafi zjednoczyć przeciwników Kremla, i że jego popularność słabnie. Odpowiedział na to: "Jak mogę być znany i popularny, kiedy w telewizji pokazuje się wyłącznie Putina?".

dpa, afp, rtr / Andrzej Pawlak