Carolin Emcke dostała Pokojową Nagrodę Niemieckich Księgarzy

Z wyraźnym poruszeniem ale i ulgą Carolin Emcke przyjęła w niedzielę (23.10.2016) w kościele św. Pawła we Frankfurcie nad Menem jedną z najważniejszych nagród w dziedzinie kultury przyznawaną w Niemczech: Pokojową Nagrodę Niemieckich Księgarzy.

Giełdowe Stowarzyszenie Księgarzy Niemieckich wyróżniło 49-letnią autorkę za jej „wkład w społeczny dialog i pokój”.

- Zapisuje ona zarówno to, co inni jej opowiadają, jak i rodzące to w niej uczucia: częstokroć strachu, złości i bezradności - powiedział prezes Giełdowego Stowarzyszenia Księgarzy Niemieckich Heinrich Riethmueller. Publicystka i filozofka uzmysławia ludziom, że istnieje związek między przemocą i językiem oraz przemocą i brakiem słów, wyjaśniał.

Dziękując za wyróżnienie, Carolin Emcke przed prawie tysięcznym audytorium, w którym zasiadł także prezydent Niemiec Joachim Gauck, wezwała do wspólnego angażowania się na rzecz wolnościowego i demokratycznego społeczeństwa.

- Pseudoreligijni i nacjonalistyczni dogmatycy chcą zastraszyć wszystkich, którzy angażują się na rzecz wolności jednostki, która z natury jest wyjątkowa i odbiegająca od wszelkich norm. W rzeczywistości wcale im nie chodzi o muzułmanów, uchodźców czy kobiety - powiedziała.

 Pochwała pluralizmu

- Zaangażowanie na rzecz wolności i demokracji jest bardzo żmudne - przyznała laureatka. - Zawsze będą istniały konflikty wokół różnych praktyk czy przekonań. Ale dlaczego wszystko miałoby być proste? Ważne jest to, by każdy, mówiąc i działając, interweniował w brutalizującym się świecie. Ważny jest wkład ludzi starszych i młodych, pracujących i bezrobotnych, mniej lub bardziej wykształconych, transwestytów i pastorów, biznesmenek i oficerów.

Carolin Emcke poruszyła także osobiste tematy, między innymi swojego otwartego podejścia do homoseksualizmu czy kwestii religijnych. Zaznaczyła, że jest to dość osobliwym doświadczeniem, kiedy coś tak osobistego jak miłość dla innych ma ponoć być tak ważna, że roszczą sobie prawo do tego, by ingerować w nasze życie i odmawiać nam praw czy godności.

Podobnie zachowania dostrzega, kiedy wyznawcy islamofobii zajmują się muzułmańskimi hustami. - Tak jakby chusty znaczyły dla nich więcej, niż dla tych, którzy je rzeczywiście z własnej woli i z pełną oczywistością noszą.

Prawa człowieka to nie gra o sumie zerowej

Jak zaznaczyła, prawa człowieka to nie gra o sumie zerowej.

- Nikt nie traci swoich praw, kiedy przyznaje je również innym –powiedziała.

Laudatorką na frankfurckiej uroczystości była filozofka Seyla Benhabib z amerykańskiego uniwersytetu Yale. Nazwała Carolin Emcke nie tylko intelektualistką ale także przyjaciółką - obydwie studiowały we Frankfurcie u Jurgena Habermasa.

- Carolin Emcke stworzyła unikalną mieszankę reportażu, filozoficznej refleksji i literackiej kompozycji, przy pomocy której może dać moralne świadectwo ludzkiego cierpienia w pełnych przemocy konfliktach czy innych form cierpienia i milczenia, jakie odczuwają wszyscy, którzy są odmienni: seksualnie, psychologicznie, religijnie czy etnicznie.

Carolin Emcke urodziła się w 1967 r. w Muelheim an der Ruhr; studiowała filozofię; napisała dysertację na temat „kolektywnej tożsamości”; mieszka w Berlinie.

Za swoją publicystyczną twórczość była już wielokrotnie nagradzana. W swych książkach, artykułach i publicznych wystąpieniach od wielu lat sprzeciwia się dogmatycznemu myśleniu i społecznej polaryzacji.

Jej najnowsza książka „Gegen den Hass” (Przeciwko nienawiści)  ukazała się w październiku.

Szczególną uwagę zwróciły jej reportaże z regionów kryzysowych i wojennych: Afganistanu, Pakistanu, Iraku i Strefy Gazy. Była redaktorką w „Spieglu”, obecnie pisze dla tygodnika „Die Zeit”. W Schaubuehne Berlin co miesiąc organizuje cykliczne imprezy „Streitraum”, gdzie intelektualiści i publiczność krytycznie debatują nad kwestiami społecznymi.

 Wkład w urzeczywistnienie pokojowej myśli

Pokojowa Nagroda Niemieckich Księgarzy dotowana jest sumą 25 tys. euro i przyznawana jest od roku 1950.

Nagradza się nią przede wszystkim pisarzy, filozofów i naukowców, z Niemiec i z zagranicy, którzy w szczególnym stopniu przez swoją działalność na polu literatury, nauki i sztuki przyczynili się do urzeczywistnienia pokojowej myśli.

Do najbardziej znanych laureatów należą Albert Schweitzer (1951), Hermann Hesse (1955), Astrid Lindgren (1978), Siegfried Lenz (1988), Mario Vargas Llosa (1996), Jürgen Habermas (2001) und Orhan Pamuk (2005).

Wśród laureatów byli także Polacy: Janusz Korczak (pośmiertnie, 1972), Leszek Kołakowski (1977) i Władysław Bartoszewski (1986).

dpa, kna / Małgorzata Matzke