Centralne archiwum historii Żydów w Niemczech znów otwarte
14 września 2021
Przewodniczący Centralnej Rady Żydów w Niemczech Josef Schuster podkreślił, że archiwum „przechowuje wielki skarb – pamięć o społecznościach żydowskich”.
– To nowe archiwum pozwala zrozumieć strukturę i różnorodność życia Żydów w powojennych Niemczech. Ma kluczowe znaczenie dla ustalenia własnej przeszłości. Jednocześnie jest otwarte dla wszystkich nie-Żydów, aby dowiedzieć się więcej o życiu żydowskim i tym samym wzmacniać spójność społeczeństwa – powiedział Josef Schuster. Prawie zawsze bowiem „brak wiedzy, zwłaszcza o danej mniejszości, prowadzi do niebezpiecznych uprzedzeń”. Jak podkreślił, „dla wielu osób wiedza o Żydach ogranicza się do pojęcia nocy kryształowej”.
Bezcenne archiwum
Centralne Archiwum Badań nad Historią Żydów w Niemczech zostało założone w Heidelbergu w 1987 roku i od tego czasu archiwizuje akta społeczności żydowskich oraz literaturę dotyczącą judaizmu w Niemczech po roku 1945.
Są tam protokoły z posiedzeń, stare rachunki rzemieślnicze, raporty dotyczące żydowskich nauczycieli lub obchodów świąt i uroczystości, dokumenty majątków rodzinnych i plany budowlane. Ponadto – listy od żydowskich żołnierzy z pierwszej wojny światowej lub sprawozdania o stanie zdrowia ocalonych z Holocaustu w latach bezpośrednio po drugiej wojnie światowej. Zbiory obejmują też dokumenty z Republiki Weimarskiej, czasów narodowego socjalizmu oraz Zagłady.
Minister Nauki, Badań Naukowych i Sztuki Badenii-Wirtembergii Theresia Bauer (Zieloni) uważa, że nowe otwarcie pomoże zabezpieczyć kulturę żydowską w Niemczech na przyszłość. Jak podkreśliła: „Archiwum jest bezcenne. Tylko ci, którzy wiedzą, skąd pochodzą, mogą też pomyśleć o tym, kim chcą być w przyszłości”.
– Jestem przekonana, że archiwum to jest także miejscem, w którym dokumentowany będzie dalszy rozwój życia żydowskiego” – powiedziała minister.
Całkowite wsparcie państwa
Archiwum zawiera obecnie około 2300 metrów bieżących akt. Kierownik archiwum Ittai Joseph Tamari digitalizuje zasoby, a tym samym ułatwia ich indeksowanie. Podczas uroczystości podkreślił, że ważne jest również rozszerzenie współpracy z innymi archiwami w kraju i za granicą.
Swoje wsparcie obiecał prezes Archiwów Federalnych. – Archiwa wymagają wytrwałości, a tworzone są tylko wtedy, gdy istnieje wola przetrwania – mówił Michael Hollmann.
Archiwum podlega Centralnej Radzie Żydów w Niemczech. Wcześniej było rozproszone w różnych lokalizacjach na terenie Heidelbergu. Obecnie przeniesiono je do znacznie większych i nowoczesnych pomieszczeń na terenie dawnej fabryki tytoniu Landfried w centrum miasta. Minister spraw wewnętrznych Horst Seehofer (CSU), który miał przybyć na uroczystości, musiał odwołać swój udział z powodu innych zobowiązań. Archiwum jest całkowicie finansowane właśnie przez ten resort, corocznie otrzymuje około 900 000 euro.
Wcześniejsze archiwum, istniejące do roku 1938, zostało zniszczone przez narodowych socjalistów. Zawarte w nim informacje wykorzystywano do prześladowań Żydów. Po Zagładzie, w roku 1950, w Niemczech mieszkało jedynie 15 tys. Żydów. Obecnie jest ich tam około 200 tys.
(KNA, EPD, DPA/jak)