Czeskie Budziejowice: Z Bogiem, Walentyno!
10 maja 2022
– Tiereszkowa jest bliskim sojusznikiem Putina i aprobuje okrucieństwa, które mają miejsce na Ukrainie – argumentował czeskobudziejowicki radny Szimon Heller z Unii Chrześciańsko-Demokratycznej KDU-CzSL, który już po raz drugi postulował pozbawienie pierwszej kosmonautki honorowego obywatelstwa miasta. Przed rokiem jego wniosek poparło jednak jedynie czterech radnych. Tym razem, w poniedziałek 9 maja, zagłosowało za nim 32 członków miejskiego parlamentu. Przeciw było pięciu radnych – czterej komuniści i jeden przedstawiciel rządzącej miastem koalicji; dwaj się wstrzymali.
Tak długo, jak zdrowie i ustawy pozwolą
W uzasadnieniu swojego wniosku Heller przypomniał, że jako posłanka Dumy Państwowej Tiereszkowa należy do najbardziej oddanych sojuszników Władimira Putina. To ona opowiedziała się za tym, „żeby ten człowiek został tak długo u władzy, jak zdrowie i ustawy mu pozwolą”.
I – jak przypominają czeskie media – to właśnie Tiereszkowa sprawiła, że prawo pozwala dziś Putinowi stać na czele Federacji Rosyjskiej jeszcze bardzo długo. Była bowiem inicjatorką poprawki do konstytucji z 2020 roku, umożliwiającej pozostanie przezeń prezydentem nawet do 2036 roku. W przeciwnym wypadku musiałby odejść najpóźniej w 2024 roku, po upływie drugiego z kolei okresu urzędowania. Poprawka wyzerowała jednak liczbę kadencji jego i Dmitrja Miedwiediewa, który w 2008 roku przejął na cztery lata najwyższy urząd w Rosji, oddając swoje stanowisko premiera Putinowi. Jeśli któryś z nich w 2024 roku znów stanie się prezydentem, będzie to znów jego pierwsza kadencja.
To najmniejsze, co możemy uczynić
Czeskobudziejowiccy radni przez niemal godzinę dyskutowali kwestię pozbawienia pierwszej kosmonautki honorowego obywatelstwa miasta. Najpierw komunista Petr Braný próbował bez skutku skreślić ten punkt z porządku obrad. Potem Jan Kubesz z współrządzącego miastem ruchu politycznego Obywatele dla Budziejowic zastrzegł wprawdzie, że „obecna sytuacja na Ukrainie jest bardzo zła”, a on tego zdecydowanie nie popiera, ale jego zdaniem „nie mamy mandatu na to, żeby w ten sposób odpłacać za to, co się dzieje na Ukrainie”.
Nie zgodził się z nim wnioskodawca Heller. Pozbawienie jej honorowego obywatelstwa „jest to najmniejsze, co możemy uczynić w obecnej sytuacji wokół konfliktu na Ukrainie”, tłumaczył. Wsparł go Jan Szpak z partii Piratów, który zwrócił też uwagę, że gdyby Tiereszkowa odwiedziła Czeskie Budziejowice, których w tym momencie była jeszcze honorową obywatelką, „groziłoby jej aresztowanie za wspieranie agresji Rosji na Ukrainę z pozycji członkini rosyjskiej Dumy Państwowej”.
Marionetka sowieckiej propagandy
„Z Bogiem, Walentyno!” napisał Szimon Heller w swoim blogu na portalu Aktualne.cz już po przegłosowaniu jego wniosku. Przypomniał, że Walentyna Tiereszkowa była pierwszą kobietą w kosmosie. W 1963 roku spędziła prawie trzy dni na orbicie. Ale potem stała się „marionetką propagandy i deputowaną do Rady Najwyższej ZSRS”.
„Dieputatem Wierchowneho Sowieta SSSR” Tiereszkowa była od 1966 do 1989 roku, przez ostatnich piętnaście lat także członkiem prezydium sowieckiego parlamentu. Ponadto od 1971 do 1991 roku była też w Komitecie Centralnym Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego. Od 2011 roku jest posłanką Dumy Państwowej, w której reprezentuje putinowską partię Jedna Rosja.
„Kroki polityczne, które podjęła w swoim dotychczasowym życiu, całkowicie przyćmiewają jej historyczne osiągnięcia kosmiczne”, napisał radny z Czeskich Budziejowic Szimon Heller na swym blogu.
Nie tylko Tiereszkowa
Stolica Czech Południowych udzieliła honorowego obywatelstwa 118 osobom. Jako pierwszy otrzymał je 1807 roku kompozytor i kapelmistrz wiedeńskiego Teatru Dworskiego Wojtiech Jírovec, jako ostatnia została nim wyróżniona właśnie pierwsza kosmonautka.
Pięć lat temu czeskobudziejowiccy radni pozbawili honorowego tytułu Józefa Stalina oraz Klementa Gottwalda – szefa Komunistycznej Partii Czechosłowacji, dwukrotnego premiera i w końcu prezydenta Czechosłowacji. Przed rokiem honorowe obywatelstwo miasta stracili następca tego ostatniego, Antonín Zapotocký, oraz trzej inni czołowi funkcjonariusze komunistyczni: pierwszy powojenny premier Zdeniek Fierlinger i dwaj jego ministrowie, Václav Nosek i Zdeniek Niejedly.