Decyzja Karlsruhe. Była NPD nie dostanie finansowania
23 stycznia 2024
Skrajnie prawicowa NPD zostanie wykluczona z państwowego finansowania na okres sześciu lat. Tak zadecydował Federalny Trybunał Konstytucyjny w Karlsruhe w wtorek 23 stycznia.
Ta skrajnie prawicowa partia, która w czerwcu ubiegłego roku zmieniła nazwę na „Die Heimat” (Ojczyzna), jest według sędziów ukierunkowana na zakłócanie lub obalenie demokratycznego porządku liberalnego, jak napisali w uzasadnieniu swojego wyroku (sygn. 2 BvB 1/19).
To było pierwsze postępowanie tego rodzaju przed najwyższym sądem w Niemczech.
Możliwość wykluczenia z finansowania została stworzona przez niemieckiego ustawodawcę po drugim nieudanym procesie zakazu NPD w 2017 roku. Federalny Trybunał Konstytucyjny odrzucił wówczas zakaz, ponieważ nie było dowodów na to, że partia miałaby zrealizować cele sprzeczne z konstytucją.
W odpowiedzi na to Bundestag, Bundesrat i rząd federalny w 2019 roku złożyły wniosek do TK o wykluczenie NPD i ewentualnych partii zastępczych z finansowania ze środków państwowych przez okres sześciu lat. Okres ten jest regulowany prawem. Wraz z wyrokiem odpadają również korzyści podatkowe dla partii oraz przekazywane jej dotacje.
Sposób na AfD?
Decyzja TK może również posłużyć za wzorzec w przypadku AfD. Na przykład szef CSU, Markus Söder, w obecnej debacie na temat ewentualnego zakazu tej partii przedstawił możliwość rozważenia procedury wykluczenia AfD z finansowania państwowego.
„Die Heimat” niezrażona
Tymczasem partia „Die Heimat” wydaje się niezrażona wykluczeniem z państwowego finansowania. –Tak, to dla nas nie jest miłe – oświadczył przewodniczący partii, Frank Franz. – Ale ten, kto sądzi, że to wyrzuci nas z gry i zatrzyma, bardzo się myli – dodał. Według niego: „Jeśli teraz dotknęło to „Die Heimat”, zgodnie z oczekiwaniami uwaga skupi się teraz na AfD”.
System finansowania partii
W myśl ustawy o partiach politycznych w Niemczech mogą one otrzymywać od państwa środki finansowe na swoją działalność taką, jak kampanie wyborcze. Inne źródła dochodów partii to składki członkowskie i darowizny. Kwota państwowej dotacji jest obliczana według klucza, w którym między innymi ważną rolę odgrywają pozyskane głosy wyborców. Aby być uprawnionymi do finansowania, partie muszą osiągnąć minimum głosów w najnowszych wyborach na szczeblu krajowym, federalnym i europejskim.
Ponieważ NPD w ostatnich wyborach nie udało się tego celu osiągnąć, od 2021 roku nie otrzymuje już żadnych środków. Rok wcześniej było to jednak jeszcze około 370 600 euro. Skrajnie prawicowa NPD bowiem w 2016 roku uzyskała 3,02 procenta głosów w wyborach do landtagu w Meklemburgii-Pomorzu Przednim. Dla porównania w 2016 roku, gdy partia odnosiła więcej sukcesów wyborczych, przysługiwało jej nawet ponad 1,1 miliona euro.
Podczas ustnej rozprawy Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w lipcu ubiegłego roku doszło do skandalu, ponieważ nie pojawił się na niej żaden przedstawiciel partii, co według sądu najwyższego było wyjątkowym przypadkiem. „Die Heimat” nie wysłała także nikogo na ogłaszanie wyroku. Na swojej stronie internetowej partia wówczas ogłosiła, że nie pozwoli sobie na „bycie statystą w teatrze symulacji sądowej”, a rozprawa zamieni się w „proces pokazowy”. Ponieważ nie było obowiązku obecności, sąd kontynuował rozprawę.
(DPA,AFP/jar)