Der Spiegel: dwaj europosłowie kontra von der Leyen
25 marca 2023
Autor materiału opublikowanego w najnowszym wydaniu tygodnika „Der Spiegel”, Ralf Neukirch, nawiązał w swojej analizie do wydarzeń z końca grudnia 2020 roku. W tym czasie miały miejsce negocjacje między Parlamentem Europejskim a Radą Europejską w sprawie wprowadzenia mechanizmu praworządności.
Niewystarczający kompromis
Celem nowych przepisów miała być możliwość zablokowania wypłaty funduszy europejskich krajom, które sprzyjają korupcji lub ograniczają niezawisłość wymiaru sprawiedliwości. „Parlament optował za twardą regulacją, Rada bagatelizowała sprawę” – pisze dziennikarz "Spiegla".
Zarówno socjaldemokraci (Partia Europejskich Socjalistów), jak i chadecy (Europejska Partia Ludowa) skłonni byli zaakceptować kompromis. Decydująca rola przypadła przedstawicielom europejskich Zielonych (Europejska Partia Zielonych) i Liberałów (Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy).
„Europoseł niemieckich Zielonych Daniel Freund i Moritz Koerner z niemieckiej liberalnej Wolnej Partii Demokratycznej FDP uznali propozycję kompromisu za niewystarczającą. Rozmowy były kontynuowane. PE udało się przeforsować część swoich postulatów” – czytamy w „Spieglu”.
Presja europosłów na von der Leyen
„Walka obu europosłów o praworządność zwiększyła presję na Ursulę von der Leyen, aby wreszcie zajęła się Polską i Węgrami” – pisze Ralf Neukirch. Zamrożenie unijnych środków dla obu krajów także było zasługą wytrwałości tego „niezwykłego duetu”.
„Von der Leyen była maksymalnie wkurzona, ale nie mogła zignorować europosłów” – zaznaczył autor. Jego zdaniem Freund i Koerner nie byli osamotnieni w walce o praworządność, jednak odegrali „kluczową rolę” w naprowadzeniu Parlamentu Europejskiego na konfrontacyjny kurs.
Ursula von der Leyen nie spieszyła się z wdrożeniem mechanizmu praworządności przeciwko Węgrom i Polsce. Szefowa KE nie pragnęła konfliktu. Wyszukiwała coraz to nowych powodów do opóźniania. Źródła w Komisji Europejskiej podają, że von der Leyen była gotowa do wypłacenia Polsce i Węgrom środków z Planu Odbudowy i miała początkowo poparcie większości krajów UE.
Groźba procesu przed TSUE
Freund i Koerner „nie odpuszczali” – pisze Neukirch. „Państwo prawa w Europie płonie. Niech się Pani tym zajmie” – apelował Koerner w PE w grudniu 2020. Trzy miesiące później Freund zagroził KE skierowaniem sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE. W październiku 2021 roku PE rzeczywiście postanowił zaskarżyć KE z powodu bezczynności. Wyrok nie zapadł, ponieważ von der Leyen zmieniła kurs wobec Węgier i Polski – tłumaczy „Der Spiegel”.
Ralf Neukirch zwrócił uwagę, że w sprawie mechanizmu praworządności u von der Leyen interweniowali także inni europosłowie, w tym była niemiecka minister sprawiedliwości Katarina Barley oraz wiceprzewodnicząca KE Vera Jourowa.
„Jednak sojusz Zielonych i Liberałów był decydującym czynnikiem w kwestii zajęcia stanowiska przez Parlament Europejski” – podsumowuje dziennikarz „Spiegla” Neukirch.