„Emergency Entrance”
26 stycznia 2012
Inicjatywa kooperacji europejskich teatrów powstała w Teatrze Graz. Jego dyrektorka, Anna Badora, i Regina Guhl, dramaturg teatru, dostrzegły w problemie wzmożonej politycznej migracji ważny temat do artystycznej wypowiedzi. Do współpracy zostały zaproszone teatry z Pragi, Tel Awiwu, Aten, włoskiego Palermo, rumuńskiego Kluż-Napoka oraz austriackiego Grazu. Owocem kooperacji jest wspólny projekt pod nazwą „Emergency Entrance”, którego kulminacja nastąpi podczas Festiwalu Teatralnego „Emergency Entrance” w Teatrze Graz.
Europejczyk ze strefy "chronionej"
Punktem wyjścia dla tego projektu była dramatyczna sytuacja uciekinierów z krajów "Arabskiej Wiosny" na włoskiej wyspie Lampedusa. Dantejskie sceny, jaki miały miejsce w ubiegłym roku na statkach z uciekinierami oraz ich późniejsze traktowanie przez Włochy i Unię Europejską, wywarły także wpływ na artystów teatralnych. „Co obchodzą Austriaków uciekinierzy na skraju granicy układu z Schengen? To Włosi i Grecy muszą uporać się z załatwieniem tej brudnej roboty. Europejczykiem w strefie 'chronionej' chce być przecież każdy z nas” - tak Anna Badora opowiada w jaki sposób uświadomiła sobie, że chce na scenie poruszyć ten tak niewygodny dla opinii publicznej polityczny temat. Badora i Gehl od razu wiedziały, że odpowiednią dla niego formą będzie teatr dokumentu.
Uczestnicy projektu szybko porozumieli się co do treści oraz formy przedstawień. W każdym z sześciu teatrów powstała specjalna grupa robocza, która miała na celu przygotować inscenizację teatralną na wybrany aktualny temat związany z migracją. Poszukiwanie materiałów miało być częścią procesu twórczego, a główne motywy powinny zostać przedstawione za pomocą estetyki teatru dokumentu. Dramaturg Guhl opowiada, jak każda z grup znalazła dla siebie własny sposób wyrazu. Każdy z projektów „rozwinął własną dynamikę, ponieważ wszystkie zespoły teatralne podeszły do tego tematu z zaangażowaniem i zainteresowaniem”. Poza tym aktorzy chętnie podejmowali próby nawiązania kontaktu z publicznością.
Satyra i dyskusje
Inscenizacja, która powstała w Teatrze Graz, nosi tytuł „Boat People”. W trakcie poszukiwań materiałów zespół wybrał się w ramach rekonesansu na wyspę Lampedusa – autentyczność jest ważnym elementem inicjatywy. W efekcie powstała ostra satyra. Po przedstawieniach trwały długie dyskusje z publicznością - Guhl opowiada, że „trwały one po każdym przedstawieniu ponad godzinę i były bardzo intensywne”.
Innym przedstawieniem jest „Lost in Translation”, którego głównym tematem są trudności w porozumieniu się na obczyźnie. Do celów inscenizacji wymyślono własny, sztuczny język. Publiczność jednak nie powinna obawiać się, że czegoś nie zrozumie. Każde z przedstawień podczas festiwalu będzie opatrzone angielskimi lub niemieckimi napisami.
Renate Guhl jest przekonana o sensie tego przedsięwzięcia. „Powstało sześć interesujących inscenizacji, a każda wyróżnia się niepowtarzalną estetyką.” Także na scenie teatru trzeba poruszać aktualne polityczne tematy. Sztuka nie może milczeć.
Teatr polityczny jest ważny
Dyrektorka Teatru Graz jest bardzo zadowolona z efektów współpracy. „Była to niesamowicie odkrywcza podróż. Zarówno publiczności, jak i uczestnikom projektu inscenizacje przyniosły dużo radości i poszerzyły niejeden horyzont”. Anna Badora wie, o czym mówi, jeśli tematem jest migracja. Jest Polką, w latach siedemdziesiątych wyjechała do Wiednia, gdzie z wyróżnieniem ukończyła reżyserię i rozpoczęła karierę w środowisku teatralnym Niemiec i Austrii. Badora podkreśla konieczność takich inicjatyw. „Młodzi artyści, biorący udział w tym projekcie, pokazali, jak dziś można zrobić odświeżający i nieprzeintelektualizowany teatr polityczny”.
Festiwal „Emergency Entrance” w Teatrze Graz rozpocznie się w czwartek (26.01.2012), i potrwa do niedzieli (29.01.2012). Poza przedstawieniami odbędą się także liczne warsztaty i sympozja.
Przedstawienia:
My Neighbour, My Enemy (Czeski Teatr Narodowy w Pradze)
Who's Afraid of a maidservant? (Teatr Garibaldi w Palermo)
Invisible Olga (Grecki Teatr Narodowy w Atenach)
DRACULATOUR – The Brand Stroker Project (Węgierski Teatr w Kluż- Napoka)
Boat People – Antike Flüchtlingsdramen im Mittelmeer (Teatr Graz)
The Promised Land (Izraelski Teatr Narodowy Habima)
dpa / Magdalena Jagła
red. odp.: Bartosz Dudek