1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

180509 BILDERGALERIE: 60 Jahre BRD

4 października 2009

1959-1969 – stabilizacja i niepokoje

https://p.dw.com/p/JUK5
Zdjęcie: picture-alliance/dpa
Flash-Galerie Deutschland 60 Jahre Kapitel 2 1959 – 1969 Der Mauerbau
Zdjęcie: ullstein - Czechatz

13 sierpnia 1961: powstaje Mur berliński

Już w 1952 kierownictwo partyjno-państwowe NRD "uszczelniło" granicę z RFN, przez którą uciekali na Zachód ludzie pragnący żyć w wolności i dobrobycie. Jedyną, wciąż otwartą furtką do wolności były przejścia pomiędzy sektorami w Berlinie. Kiedy liczba uciekinierów raptownie wzrosła – 40.000 w ciągu zaledwie 10 dni – wschodnioniemiecki reżim sięgnął po środki radykalne: za zgodą Moskwy 13 sierpnia 1961 roku w Berlinie ustawiono zapory z drutu kolczastego, a następnie przystąpiono do budowy betonowego muru, nazwanego w NRD oficjalnie "antyfaszystowskim wałem ochronnym".

Flash-Galerie Deutschland 60 Jahre Kapitel 2 1959 – 1969 Kennedy in Berlin
Zdjęcie: picture alliance / dpa

26 czerwca 1963: Kennedy w Berlinie

Żadna wizyta państwowa nie wzbudziła w Niemczech większego entuzjazmu od pamiętnego wystąpienia prezydenta USA Kennedy'ego. Do historii przeszły jego słowa wygłoszone do kilkuset tysięcznego tłumu berlińczyków, którzy od niespełna dwóch lat żyli w ogrodzonej betonowym murem enklawie: "All free men, wherever they may live, are citizens of Berlin. And therefore, as a free man, I take pride in the words: Ich bin ein Berliner!"

Flash-Galerie Deutschland 60 Jahre Kapitel 2 1959 – 1969 Adenauer tritt ab
Zdjęcie: picture alliance / dpa

15 października 1963: Adenauer odchodzi

Czternastoletni okres urzędowania pierwszego kanclerza RFN Konrada Adenauera stał się synonimem stabilności politycznej młodej republiki. Zgoła inczej wyglądało to w okresie Republiki Weimarskiej, w której w ciągu 14 lat zmieniło się aż 12 kanclerzy! Następcą 87-letniego Adenauera został Ludwig Erhardt, ale nie udało mu się dorównać wielkiemu poprzednikowi. W pamięci Niemców Erhard zapisał się za to na zawsze jako "ojciec niemieckiego cudu gospodarczego".

Flash-Galerie Deutschland 60 Jahre Kapitel 2 1959 – 1969 Auschwitz-Prozeß in Frankfurt
Zdjęcie: ullstein bild

20 grudnia 1963: początek pierwszego procesu oświęcimskiego w Niemczech

Proces 21 strażników z KZ Auschwitz był pierwszym, wielkim procesem karnym wytoczonym hitlerowskim zbrodniarzom wojennym od chwili powstania Republiki Federalnej. W odróżnieniu od procesów norymberskich odbył się przed sądem niemieckim, nie ciążyło zatem na nim podejrzenie, że był przejawem "sprawiedliwości zwycięzców". Zeznania świadków, byłych więźniów Auschwitz, uświadomiły niemieckiej opinii publicznej ogrom zbrodni i bezprawia, popełnionego w ich imieniu. Część zapadłych wyroków okazała się łagodna, co wzbudziło liczne protesty w kraju i za granicą.

Flash-Galerie Deutschland 60 Jahre Kapitel 2 1959 – 1969 Gastarbeiter
Zdjęcie: picture alliance / dpa

10 września 1964: do RFN przybywa milionowy gastarbeiter

Jednym ze skutków niemieckiego cudu gospodarczego był gwałtowny wzrost zapotrzebowania na siłę roboczą, który dał o sobie znać już pod koniec lat pięćdziesiątych. Brak własnych rąk do pracy mieli wypełnić "goście robotnicy", pochodzący głównie z Włoch, Jugosławii, Grecji, Hiszpanii, Portugalii i Turcji. Milionowym "gastarbeiterem" okazał się 37-letni Portugalczyk Amando Sá Rodrigues, który na peronie dworca Kolonia-Deutz otrzymał na przywitanie motorower. W sumie, do roku 1973, pracę w RFN podjęło 2,5 miliona robotników cudzoziemskich, a termin "gastarbeiter" stał się pojęciem obiegowym.

Flash-Galerie Deutschland 60 Jahre Kapitel 2 1959 – 1969 Studentenbewegung
Zdjęcie: AP

2 czerwca 1967: początek protestów studenckich

Podczas demonstracji przeciwko wizycie szacha perskiego w Berlinie Zachodnim, jeden z policjantów śmiertelnie postrzelił 26-letniego studenta Benno Ohnesorga. Jego zgon wywołał lawinę protestów we wszystkich większych ośrodkach akademickich. Wrzenie na uczelniach przekształciło się rok później w wielką rewoltę studencką, która ukształtowała tak zwane pokoleniu 68, które wyraźnie zmieniło później obraz społeczeństwa w RFN.

Flash-Galerie Deutschland 60 Jahre Kapitel 2 1959 – 1969 Studentenbewegung
Zdjęcie: AP

1967/68: „Unter den Talaren - Muff von 1000 Jahren“

Główne hasło protestujących i kontestujących studentów: "Spod profesorskiej togi cuchnie tysiącletnią Rzeszą" dowodzi, że nie chodziło im wyłącznie o wolną miłość i narkotyki w akademikach. Pod tym hasłem krytykowali nieprzezwyciężony dotąd wpływ ideologii nazistowskiej na postawy społeczeństwa niemieckiego i amerykańską wojnę w Wietnamie. Studenci uważali się za "opozycję pozaparlamentarną". Zamach na jednego z jej przywódców - Rudiego Dutschke 11 kwietnia 1968 roku, doprowadził do dalszej radykalizacji tego ruchu.

Flash-Galerie Deutschland 60 Jahre Kapitel 2 1959 – 1969 Studentenbewegung
Zdjęcie: SZ Photo/T. Hesterberg

1967 - 1969: Komuna I – zniesienie własności prywatnej

Tradycyjna rodzina jest źródłem wszelkiego zniewolenia i dlatego powinna zostać zniszczona raz na zawsze - twierdzili radykalni teoretycy studenckich protestów i wymyślili dla niej alternatywę w postaci rodzinnej komuny. Pierwsza, w której wszystko było wspólne - z partnerami seksualnymi włącznie - powstała w Berlinie Zachodnim i zrzeszała dziewięcioro mężczyzn i kobiet. "Komuna I" uległa samorozwiązaniu już po paru latach, ale zapoczątkowała falę tak zwanej "rewolucji seksualnej" w Niemczech.

Flash-Galerie Deutschland 60 Jahre Kapitel 2 1959 – 1969 Pillenknick
Zdjęcie: picture alliance / dpa

1968: pigułka antykoncepcyjna

W czerwcu 1961 na rynku niemieckim pojawiła się pierwsza pigułka antykoncepcyjna „Anovlar“. Na początku lekarzom wolno ją było przepisywać wyłącznie kobietom zamężnym. Wpływ pigułki na zjawiska demograficzne objawił się dopiero po paru latach. W 1964 przyszła na świat w Niemczech rekordowa liczba dzieci, ale już od roku 1968 wskaźnik urodzeń gwałtownie spadł: w ciągu zaledwie ośmiu lat o prawie 40 procent.

Flash-Galerie Deutschland 60 Jahre Kapitel 2 1959 – 1969 Willy Brandt
Zdjęcie: picture alliance / dpa

21 października 1969: zmiana władzy - nadchodzi Willy!

Dowodem dobrze funkcjonującej demokracji jest okresowa jest wymiana elit rządzących. W powojennej RFN to zjawisko dało o sobie znać po dwudziestu latach w osobie pierwszego, socjaldemokratycznego kanclerza Niemiec Willy Brandta. Brandt chciał wprowadzić "więcej demokracji" i zmodernizować życie społeczne, oświatę i system prawny kraju. Wprowadził także radykalną zmianę kursu w polityce zagranicznej RFN. Pod hasłem "nowej polityki wschodniej" Brandt dążył do poprawy stosunków z ZSRR i państwami Europy wschodniej.