Heiko Maas w Warszawie: Nie izolować Rosji

Po spotkaniu z szefem polskiej dyplomacji Zbigniewem Rauem, minister Heiko Maas, broniąc gazociągu Nord Stream 2, powiedział, że Europa znalazłaby się w „trudnej sytuacji”, gdyby powiązania gospodarcze z Rosją zostały zerwane. – To nie tylko niewłaściwe, lecz także groźne dla naszych interesów w Europie w dziedzinie bezpieczeństwa – przekonywał na konferencji prasowej. Izolowanie Rosji doprowadziłoby jego zdaniem do tego, że wraz z Chinami utworzyłaby ona największy na świecie „kompleks przemysłowy”, dlatego nie uważa to za „właściwą strategię”. 

Nord Stream groźny nie tylko dla Polski 

Minister Rau potwierdził sprzeciw Polski  wobec rosyjsko-niemieckiego gazociągu, który „dzieli państwa Unii Europejskiej i dzieli państwa NATO", co – jak zaznaczył – było przez ostatnich 18 lat stanowiskiem wszystkich polskich rządów. 

Wspomniał też o obawach Ukrainy, która po uruchomieniu Nord Stream 2 może stracić przychody z przesyłu rosyjskiego gazu do Europy oraz zostać pozbawiona bezpieczeństwa energetycznego. – Ukończenie tego projektu powoduje utworzenie deficytu bezpieczeństwa w naszej części Europy. Z perspektywy Ukrainy to nie jest kwestia nawet deficytu bezpieczeństwa, tylko próżni bezpieczeństwa – ocenił.

Przypomniał, że Polska dąży do dywersyfikacji dostaw gazu, czemu służyć ma między innymi budowa Baltic Pipe. Jak powiedział, rozmawiał z ministrem Maasem o tym, że dla Ukrainy dobre byłoby „analogiczne rozwiązanie”, czyli takie, w którym byłaby ona „zaopatrywana przez gaz z innego źródła pierwotnego niż Rosja ani też nie byłaby zaopatrywana przez system gazociągów, który Rosja może w ten czy inny sposób kontrolować".

Kontrowersje wokół reparacji

Pytany przez dziennikarzy o publikację opracowanego przez sejmowych ekspertów raportu na temat potencjalnych roszczeń Polski wobec Berlina za straty wojenne, Rau podkreślił, że nie ulega wątpliwości odpowiedzialność Niemiec „za kataklizm II wojny światowej”. – Otwartą kwestią nadal pozostaje sprawa trybu i sposobu zadośćuczynienia za te zbrodnie – powiedział, dodając, że „ta sprawa nadal jest nierozwiązana”.

Maas przypomniał, że Niemcy przyznają się do swojej „historycznej odpowiedzialności” za II wojnę światową, jednak reparacje to temat zamknięty. – U nas 75 lat po zakończeniu wojny kwestia reparacji jest z punktu widzenia prawnego i politycznego zakończona – stwierdził.

Wskazał też na fakt, że Niemcy niewiele wiedzą o polskich ofiarach. – Niezmierzone cierpienia, jakich doznała polska ludność cywilna w czasie II wojny światowej, dzisiaj w niewystarczającym stopniu są zakorzenione w pamięci zbiorowej Niemców. Dlatego Bundestag zadecydował o utworzeniu w Berlinie miejsca pamięci i spotkań, które będzie poświęcone polskim ofiarom II wojny światowej – mówił Maas. Zadeklarował, że jeszcze przed końcem obecnej kadencji Bundestagu, polsko-niemiecka komisja ekspertów przedstawi opinii publicznej wstępną koncepcję tego miejsca. 

– Liczymy, że ostateczny kształt miejsca poświęconego martyrologii Polaków w Berlinie będzie uwzględniał wyjątkowy kontekst historyczny i będzie odpowiadał polskiej wrażliwości – zaznaczył szef polskiej dyplomacji.

Traktat nie całkiem zrealizowany

Minister Rau upomniał się także o prawa Polaków w Niemczech. – Stronie polskiej zależy na tym, aby polska społeczność w Niemczech mogła korzystać z takich samych możliwości i praw, jakie ma mniejszość niemiecka w Polsce, zgodnie z zapisami traktatu – powiedział, nawiązując do podpisanego 30 lat temu (17.06.1991) między Polską a Niemcami Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.    

Dodał, że cieszy go natomiast postęp w kwestii finansowania Domu Związku Polaków w Bochum, gdzie po wielu latach wreszcie mógł się rozpocząć remont.

Wsparcie dla białoruskiej opozycji

Minister Heiko Maas spotkał się w Warszawie także z przedstawicielami białoruskiej opozycji. – To ważny sygnał, że Niemcy popierają demokratyczne dążenia na Białorusi – mówił uczestniczący w spotkaniu Paweł Łatuszka z prezydium Rady Koordynacyjnej, gremium założonego przez liderkę opozycji Swiatłanę Cichanouską po sfałszowanych wyborach prezydenckich w 2020 roku. 

W rozmowie z DW Łatuszka powiedział, że liczba więźniów politycznych na Białorusi może wynosić już około tysiąca, a liczba Białorusinów, którzy opuścili swój kraj wskutek lub z obawy przed represjami, to setki tysięcy. Były minister kultury domaga się bardziej zdecydowanej reakcji Zachodu na posunięcia białoruskich władz. – Powinno się całkowicie odizolować reżim Łukaszenki. Nie jesteśmy usatysfakcjonowani decyzją Unii Europejskiej co do wprowadzenia sankcji w niektórych sektorach, bo nawet tu pojawiają się wyjątki i możliwość przesuwania terminów ich wprowadzenia. Oczekujemy kolejnego pakietu sankcji – podkreślił Łatuszka. 

Przypomniał, że do Prokuratora Generalnego w Karlsruhe wpłynęła skarga na Aleksandra Łukaszenkę o stosowanie przemocy po wyborach prezydenckich z 2020 roku. Jak powiedział, zaapelował do Heiko Maasa o to, by Łukaszenki nie nazywać „nielegalnym prezydentem”, lecz „obywatelem”, bo powinien odpowiadać za swoje czyny jak każdy obywatel. Łatuszka podkreślił, że ważne są nie tylko naciski polityczne, ale także „presja prawna” na reżim w Mińsku.