Karol May - Między fikcją a rzeczywistością

Powieści Karola Maya wydrukowano w ponad 200 milionach egzemplarzy. Tym samym May jest najpopularniejszym niemieckim pisarzem wszechczasów. Życie autora pełnych przygód powieści trzymało równie w napięciu, co i one. Urodzony w rodzinie biednego tkacza skończył jako znany i ceniony pisarz. Ale szczeble kariery okazały się śliskie. May trafia do więzienia za różne kradzieże. Dopiero po wyjściu z kryminału (rok 1874) odkrywa w sobie żyłę pisarza. Przełom przychodzi z chwilą ukończenia 50 lat. Jego opowiadania przynoszą mu sukces finansowy.

Powieści czytane pod kołdrą

W tym też czasie z imaginacji May udaje się na koronację: podaje się za doktora filozofii i zapewnia, że sam przeżył przygody, jakie opisuje. Tymczasem nie widział na oczy żywego Apacza! Dopiero w 1908 roku podejmuje pierwszą (i jedyną) podróż do Ameryki. May utożsamia się z bohaterami swych powieści, zakłada kostiumy Old Shatterhanda i Kara Ben Nemsiego. Pewien drezdeński rusznikarz w tajemnicy wyprodukował dla niego srebrną strzelbę Winnetou i niedźwiedziobójcy Olda Shatterhanda. Wraz z później nabytym karabinkiem automatycznym Henrystutzen broń tę można dzisiaj obejrzeć w Muzeum Karola Maya w Radebeul pod Dreznem, urządzonym w domu pisarza, gdzie zmarł on 30 marca 1912 roku.

May i polityka: pisarz w NRD

Powieści Maya nie straciły dotąd na popularności. Przetłumaczono je na 40 języków. Niektóre (jak Skarb w Srebrnym Jeziorze czy Winnetou, by wymienić najważniejsze z nich) sfilmowano z Pierrem Bricem czy Lexem Barkerem. W NRD miłośnicy Maya kultem otaczali Gojko Mitica, który później – w 1992 roku – objął w festiwalu mayowskim w Bad Segeberg rolę wodza Apaczów. W NRD stosunek wobec Maya był ambiwalentny; z jednej strony z uwagi na podkreślanie przez pisarza wiary chrześcijańskiej, a z drugiej – bowiem mówiono o Mayu jako ulubionym pisarzu Hitlera. Maya nie drukowano, czytano natomiast podniszczone egzemplarze jego powieści. Do przełomu doszło w 1980 roku, pisarza zaczęto znów wydawać, a książki sprzedawano spod lady.

May, magnes turystyczny

Do Saksonii Karol May nadal ściąga licznych turystów. Festiwal mayowski w Radebeul, dom pisarza (dziś muzeum) i Villa Bärenfett oraz inscenizacje w skalnym amfiteatrze Rathen w Saksońskiej Szwajcarii to najważniejsze z imprez w kalendarzu fanów Maya. Szlak turystyczny prowadzi do groty Karola Maya, w której miał się skrywać pisarz w 1869 roku, poszukiwany przez policję.

ag / Andrzej Paprzyca

red. odp.: Małgorzata Matzke