Koronakryzys a brak medycznego tlenu
27 kwietnia 2021
Czym jest tlen?
Tlen – jako substancja – jest bezbarwnym i bezwonnym gazem, który uzyskuje się z powietrza w wyniku różnych reakcji chemicznych. Niemieckie Zrzeszenie Producentów Gazów Technicznych (IGV) zwraca uwagę, że tlen przyspiesza proces spalania w przemyśle stalowym i chemicznym. Wspiera także takie procesy biologiczne jak zmniejszanie szkodliwych składników w oczyszczalniach ścieków.
W szczególnie czystej formie, jako tzw. tlen medyczny, gaz ten jest podawany do oddychania pacjentom.
Jak wysokie jest zapotrzebowanie na tlen medyczny?
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała w 2017 roku tlen medyczny za lekarstwo ratujące ludzkie życie. Tylko w krajach o niskich i średnich dochodach ludności 25 kwietnia tego roku dzienne zapotrzebowanie na tlen medyczny oceniono na 25,5 mln metrów sześciennych, a roczne koszty jego wytwarzania – na 5,6 mld dolarów.
W Indiach obecne zapotrzebowanie na tlen medyczny dla pacjentów chorych na COVID-19 wynosi 11,8 mln metrów sześciennych dziennie. Zwiększone zapotrzebowanie na tlen medyczny obserwuje się w tej chwili także w Brazylii, Peru, Meksyku, Egipcie i w Nigerii. Pod koniec lutego dzienne zapotrzebowanie na tlen medyczny w Brazylii wynosiło 2,8 mln metrów sześciennych, a na początku marca wzrosło do ponad trzech mln metrów sześciennych. Dla porównania: w Chinach wynosiło ono w lutym 8 tys. metrów sześciennych dziennie, a obecnie spadło do tysiąca 251 metrów sześciennych.
Jak oblicza się to zapotrzebowanie?
Jednym z ważnych instrumentów tym zakresie jest tzw. „COVID-19 Oxygen Needs Tracker”, opierający się na inicjatywie takich organizacji międzynarodowych jak PATH, Clinton Health Access Initiative (CHAI) i „Access Challenge”. Codzienne zapotrzebowanie na tlen medyczny opiera się na ich wyliczeniach, jak również na danych WHO.
Ile kosztuje tlen medyczny?
Ponieważ zapotrzebowanie na tlen medyczny ostatnio poważnie wzrosło, trudno jest podać dokładną kalkulację kosztów. Dziennik „Times of India” pisze o skokowym wzroście jego kosztów. W Indiach butla tlenu medycznego kosztuje obecnie od 250 do 330 dolarów, a czasem nawet więcej. Rząd premiera Modiego zalecił zwiększenie produkcji.
W Peru butla tlenu medycznego kosztuje ponad tysiąc dolarów USA. W Niemczech litr tlenu medycznego kosztuje w Internecie w tej chwili około 2,6 euro, a za butlę ośmiolitrową trzeba obecnie zapłacić około 20 euro.
Kto produkuje tlen medyczny?
Największymi na świecie producentami tlenu medycznego są dwie firmy francuskie: koncern Air Liquide (obroty w roku 2017: 20,3 mld euro) i przedsiębiorstwo Linde (obroty w roku 2019: 28,2 mld euro).
Największa instalacja do produkcji tlenu medycznego w Niemczech znajduje się w Oberhausen. Udział tlenu medycznego w produkcji tlenu sięga obecnie od 5 do 10 procent.
Jak się przewozi tlen?
W procesie produkcji jest schładzany do temperatury minus 186 stopni Celsjusza i w formie płynnej przewozi się go cysternami do odbiorców, na przykład do szpitali. Tam jest ocieplany i, już w formie gazowej, wtłaczany do sieci szpitalnych przewodów, którymi dociera do łóżek pacjentów. Jeśli szpital nie ma takiej instalacji, tlen można podać pacjentom bezpośrednio ze stalowych butli. Jest to nieco kłopotliwe, ale takie butle można dostarczyć w każde potrzebne miejsce. Może je dostarczyć do szpitala także rodzina pacjenta.