Korupcja hamuje rozszerzenie UE

Korupcja, która doprowadziła w wielkim stylu do załamania gospodarczego Grecji, nie jest zjawiskiem w Europie odosobnionym. Według danych, przygotowanych przez organizację Transparency International, obejmujących 183 państwa, zjawisko poważnych nadużyć finansowych odnotowano także w Bułgarii, na Węgrzech, w Chorwacji, Czechach oraz we Włoszech. Również Niemcy nie mają czystego konta, zajmując 14 miejsce na światowym rankingu.

Jak poinformowała Cecilia Malmström, komisarz europejska ds.wewnętrznych, straty z tytułu korupcji wynoszą 120 mld euro rocznie, co stanowi 1 procent unijnego PKB. Co prawda zjawisko to ma w różnych państwach odmienne oblicze, nie mniej prowadzi do ograniczenia europejskich inwestycji oraz blokuje rynki wewnętrzne.

Eksperci narzekają na brak strategii

Jak wynika z najnowszych badań Komisji Europejskiej, większość obywateli UE jest przekonana, że korupcja w unii wzrosła w ostatnich trzech latach. Dla ¾ respondentów stała się ona notorycznym problemem i są oni przekonani, że do nadużyć dochodzi na wszystkich szczeblach władzy.

Tymczasem eksperci narzekają na brak strategii w zwalczaniu korupcji.

Dominik Enste z Instytutu Gospodarczego w Kolonii docenia co prawda pierwsze wysiłki w zwalczaniu nadużyć w poszczególnych państwach unii, ale walki tej nie prowadzi się na szeroką skalę. Enste uczula przy tym na przypadek Grecji, której tylko dzięki sfałszowaniu danych nt deficytu budżetowego udało się przystąpić do unii walutowej.

Brak dobrej woli

Państwa UE znają dobrze przyczyny nadużyć i wiedzą również, jak można im zaradzić.

„Nie ma jednak w kręgach politycznych woli, by walczyć z korupcją” – stwierdza komisarz UE, Cecilia Malmström. Wprawdzie istnieją ramy prawne zarówno na międzynarodowym, jak i europejskim poziomie, ale z wprowadzeniem ich w życie w poszczególnych państwach wygląda bardzo różnie. Dopiero w połowie minionego roku UE opracowała pakiet środków przeciwko korupcji. Nowością będzie publikowane co dwa lata sprawozdanie, analizujące niedomagania i słabe punkty w walce z korupcją w 27 państwach członkowskich unii. Słabością wspomnianego pakietu jest brak w przypadku nadużyć konkretnych sankcji karnych.

Hamulec w rozszerzeniu UE

Zdaniem Dominika Enste z Instytutu Gospodarczego w Kolonii, korupcja opóźnia rozszerzenie unii o kolejnych aspirantów. Dlatego UE wyjątkowo krytycznie przygląda się Chorwacji i Serbii. Nienke Palstra z Transparency International jest przekonana, że surowe kryteria przyjmowania nowych kandydatów pozwolą uchronić unię przed wpadką, jaka miała miejsce z innymi krajami Europy południowej. Jest to również dobra okazja do tego, by wprowadzić niezbędne reformy - przekonuje Nienke Palstra.

Pierwsze sprawozdanie na temat korupcji w UE pojawi się w 2013 roku i w centrum jego uwagi znajdą się na pewno Bułgaria i Rumunia. Przyjęcie ich do układu Schengen zawetowała w marcu bieżącego roku Holandia. Oba państwa muszą zreformować system prawny oraz zredukować przekupstwo i zorganizowaną przestępczość. Jeśli sprawozdanie wypadnie na niekorzyść, będą musiały długo jeszcze poczekać na otwarcie granic.

Ralf Bosen/ Alexandra Jarecka

red.odp.: Andrzej Paprzyca