Malezyjski samolot zestrzelony celowo?

Na pokładzie samolotu linii Malaysia Airlines typu Boeing 777 znajdowało się 283 pasażerów i 15 członków załogi. Przypuszczalnego zestrzelenia maszyny z wysokości blisko 10 tys. metrów nie przeżył nikt. Wśród pasażerów było co najmniej 154 Holendrów, 27 Australijczyków, 23 obywateli Malezji, 12 Indonezji, 9 Brytyjczyków, 4 Belgów, 3 obywateli Filipin i Kanadyjczyk. Tożsamość kilkudziesięciu pasażerów jest jeszcze wyjaśniana. Malezyjskiego obywatelstwa byli wszyscy członkowie załogi. Według informacji rzecznika lotniska w Amsterdamie, wśród ofiar jest też czterech obywateli Niemiec. Niemieckie ministerstwo spraw zagranicznych nie potwierdziło jeszcze tej informacji.

Prezydent Rosji Władimir Putin winą za katastrofę obarczył Ukrainę. – Nie byłoby tej tragedii, gdyby nie zostały wznowione walki na wschodzie Ukrainy – powiedział Putin w Moskwie. Prezydent Ukrainy Petro Poroszenko mówi o „akcie terrorystycznym”. Winę za katastrofę samolotu ponoszą jego zdaniem separatyści, podobnie jak są odpowiedzialni za zestrzelenie w ostatnich dniach kilku ukraińskich samolotów wojskowych. Siły Powietrzne Ukrainy nie mają nic wspólnego z tą tragedią, zapewnił Poroszenko, który natychmiast powołał komisję ds. zbadania przyczyn katastrofy.

Samolot został „ściągnięty z nieba”

Także wiceprezydent USA Joe Biden mówił o zestrzeleniu samolotu. Nie był to „żaden wypadek”, Boeing został „ściągnięty z nieba”, przytoczyła słowa Bidena stacja telewizyjna MSNBC w Detroit. Stanowisko to odpowiada szacunkom amerykańskiego wywiadu zakładającego, że samolot został zestrzelony, poinformował „Washington Post”. Agencja Reutera cytuje urzędnika USA, który powiedział, że malezyjski samolot został zestrzelony rakietą ziemia-powietrze o nieznanej lokalizacji.

Według Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Ukrainy Boeing został trafiony rakietą przeciwlotniczą typu Buk. Region Szachtarska, gdzie runął na ziemię samolot, około 60 km od granicy rosyjskiej, jest kontrolowany przez prorosyjskich separatystów. Rozwinięty w latach 80-tych w Rosji system rakietowy może trafić cele znajdujące się na wysokości do 25 tys. metrów. Separatyści zapewniają, że nie dysponują bronią, która mogłaby zestrzelić cele na takiej wysokości. Zarzutem zestrzelenia malezyjskiego samolotu pasażerskiego obarczają ukraińskie siły zbrojne.

Separatyści potwierdzili, że znaleźli czarną skrzynkę Boeinga. „Black Box został zabezpieczony”, powiedział jeden z rzeczników separatystów. W drodze na miejsce katastrofy są eksperci Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). W czwartek wieczorem (17.07) separatyści zaoferowali zawieszenie walk na czas akcji ratunkowej. Zapewnili też, że umożliwią dostęp do miejsca katastrofy siłom ratowniczym i ekspertom, poinformowało OBWE w Wiedniu.

Konsternacja na całym świecie

- Wygląda na to, że na ukraińskiej granicy wydarzyła się straszliwa katastrofa – powiedział w pierwszej reakcji prezydent USA Barack Obama. Obiecał „wszelką możliwą pomoc” dla wyjaśnienia jej przyczyn. Bliskim ofiar wyraził głębokie współczucie. Obamę poinformował o zdarzeniu prezydent Rosji w rozmowie telefonicznej, która właściwie miała się toczyć wokół najnowszych sankcji USA wobec Rosji. Także Putin wyraził współczucie rodzinom ofiar. Jest głęboko wstrząśnięty katastrofą, która pochłonęła tyle istnień ludzkich, napisał do rządu Malezji.

Nadzwyczajne posiedzenie zwołała w Nowym Jorku na piątek (18.07.2014) Rada Bezpieczeństwa ONZ. Wydane ma zostać przygotowane przez Wielką Brytanię oświadczenie, w którym gremium Narodów Zjednoczonych domaga się „starannego, całkowitego i niezależnego” zbadania przyczyn katastrofy przez międzynarodowych ekspertów.

Żądanie to popiera NATO i ustępująca szefowa unijnej dyplomacji Catherine Ashton. Wszystkie fakty związane z tą katastrofą muszą zostać obiektywnie zbadane, bez jakichkolwiek uprzedzeń, głosi oświadczenie z Brukseli. Podobnie wypowiedział się przebywający w Meksyku minister spraw zagranicznych Niemiec Frank-Walter Steinmeier. – Oczekujemy, że zrobi się wszystko, by ta tragedia została jak najszybciej wyjaśniona – powiedział Steinmeier.

Żałoba w Holandii

Lot MH17 rozpoczął się w czwartek (17.07) o 12:15 na lotnisku Schiphol w Amsterdamie. O 6:10 czasu miejscowego samolot Malaysia Airlines miał wylądować w Kuala Lumpur. Jak podało Międzynarodowe Towarzystwo AIDS (International Aids Society) na pokładzie znajdowało się wielu pasażerów lecących na światowy kongres AIDS w Melbourne. Od niedzieli naukowcy, eksperci i aktywiści zaangażowani w walkę z AIDS mieli opracowywać strategię walki z AIDS. Co najmniej 154 pasażerów miało holenderskie paszporty.

Premier Holandii Mark Rutte mówi o „czarnym dniu” dla jego państwa. Jest to być może „najbardziej tragiczna katastrofa lotnicza w historii Holandii”. Rutte przerwał urlop w Niemczech i zwołał w Hadze sztab kryzysowy. Król Willem-Alexander wyraził bliskim ofiar głębokie współczucie.

Rząd Holandii ogłosił żałobę narodową. W całym kraju flagi na budynkach publicznych zostały spuszczone do połowy masztów. Odwołana została sesja fotograficzna z rodziną królewską celebrowana tradycyjnie w dniu rozpoczęcia wakacji letnich.

(dpa, AFP, tagesschau.de, DW) / Elżbieta Stasik