Mandela – ikoną w sztuce i muzyce

Rzadko który polityk był tak często portretowany i opiewany jak Nelson Mandela. Poruszył umysły pokoleń jako bojownik o wolność, więzień i pierwszy czarny prezydent RPA. Na plakacie dizajnera Franka Schrötera widzimy młodego Mandelę za kratami. Obok ostatnie słowa jego mowy obrończej, zanim osadzono go na 27 lat w więzieniu.

Dla upamiętnienia 50 rocznicy uwięzienia Mandeli, włoski artysta Marco Cianfanelli stworzył 10-metrowej wysokości rzeźbę. 5 sierpnia 1962 roku, młody bojownik o wolność, który stworzył zbrojne ramię ANC (Afrykański Kongres Narodowy) zanim został aresztowany. Ten pomnik stanął dokładnie w tym miejscu, w Howick, 90 km na południe od Durban.

Wielu muzyków z całego świata śpiewało piosenki o Nelsonie Mandeli, albo razem z nim. W czasie koncertu Johnny Clegga, w 1999 roku we Frankfurcie, Nelson Mandela po prostu wszedł na scenę i zaśpiewał razem z zespołem piosenkę „Asimbonanga”. Ta piosenka była w czasie apartheidu zabroniona. Johnny Clegg jest jednym z najsłynniejszych muzyków RPA. Określa się go też mianem „Białego Zulu”.

Mandela w towarzystwie muzyków Dave’a Stewarta, The Edge i Bono na koncercie dobroczynnym w Kapsztadzie (2003). Z Bono i U2 łączyła go szczególna przyjaźń, innych muzyków inspirował. Gdy Mandela był w więzieniu, powstały wielkie międzynarodowe przeboje jak „Gimme Hope Joanna“ w wykonaniu Eddie Granta. Najbardziej znanym hymnem jest jednak „Free Nelson Mandela” kapeli Specials.

Kilkutomowy komiks opowiada historię życia Mandeli. On sam uczestniczył w powstawaniu tej publikacji. „Nelson Mandela - The Authorized Comic Book” opowiada o dzieciństwie Mandeli z plemienia Thembu, o jego walce z apartheidem i kolonializmem, o jego aresztowaniu i późniejszych czasach. Ta forma przekazu miała też dotrzeć do ludzi w RPA, którzy nie umieją czytać.

Gdy po 27 latach, Nelsona Mandelę wypuszczono w 1990 roku na wolność, uniósł rękę z zaciśniętą pięścią. Przypomina o tym pomnik z brązu, wystawiony obok więzienia Groot Drakenstein, gdzie Mandela odsiadywał ostatnie lata.

Belgijski artysta Phil Akashi przypomina czasy, kiedy Mandela był jeszcze bokserem. Przy pomocy 27.000 ciosów, „wboksował” portret Mandeli w ścianę swojego atelier w Szanghaju dla upamiętnienia jego 95 urodzin 18 czerwca 2013 roku. Wykonanie tego „prezentu“ trwało 5 tygodni. Artysta stracił 5 kilogramów na wadze.

Niemiecki fotograf Jürgen Schadeberg poznał Mandelę w latach 50. w RPA. Oboje walczyli przeciwko polityce segregacji rasowej. W 1964 roku Schadeberg musiał opuścić kraj. Tuż potem Mandela został aresztowany. Po wyjściu z więzienia obaj przyjaciele znów się spotkali. Schadeberg towarzyszył Mandeli podczas odwiedzin jego byłej celi na wyspie Robben Island. To zdjęcie obiegło cały świat.