Merkel na dorocznym przyjęciu Związku Wypędzonych

Kanclerz Merkel uwypukliła winę Niemców za cierpienia, jakich przysporzyli innym narodom w II wojnie światowej. Dodała, że Niemcy muszą mieć świadomość własnej odpowiedzialności za tę tragedię. Równocześnie kanclerz nie przemilczała wagi pamięci o własnych cierpieniach. „Miliony ludzi doznały bezprawia. Nie wolno nam wypierać tej części naszej historii. Musimy jednak wyciągnąć z tego odpowiednie wnioski, abyśmy mogli przeciwdziałać wszelkim tendencjom do pogardzania człowiekiem”, powiedziała kanclerz. Jej zdaniem pamięć o cierpieniach wypędzonych powinna być przekazana kolejnym pokoleniom, gdyż ta „niesprawiedliwość jest częścią naszej wspólnej historii” - dodała. Poważne traktowanie cierpień i wspomnień wypędzonych o własnych losach Angela Merkel nazwała „kwestią człowieczeństwa”.

Wypędzeni szukają prawdy

Kanclerz Angela Merkel podziękowała Erice Steinbach oraz zarządowi Związku Wypędzonych za gotowość do „pojednania i szukania prawdy”. „Dzięki temu przyczyniacie się do wzmocnienia wspólnoty europejskiej w duchu pokoju i wolności”, zaznaczyła kanclerz.

Angela Merkel uwypukliła znaczenie fundacji „Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie”, która przygotowuje otwarcie centrum informacyjno-dokumentacyjnego poświęconego wypędzeniom. „Ten projekt zamknie lukę w niemieckim rozliczeniu się z historią”, podkreśliła kanclerz. Dokładnej daty otwarcia centrum jeszcze nie ustalono. W ubiegłym roku został zakończony konkurs architektoniczny, teraz trwają prace nad koncepcją.

Trylogia Eriki Steinbach

Tymczasem Związek Wypędzonych właśnie otworzył kolejną wystawę własnego autorstwa. Podczas tegorocznego przyjęcia wypędzonych w Berlinie zaprezentowano nową ekspozycję Centrum przeciwko Wypędzeniom pt. „Heimat WEH” (tłum.: Tęsknota za ojczyzną). Wystawa jest połączeniem wcześniejszych ekspozycji fundacji i jak wyjaśniała Steinbach na otwarciu: „To jest ostatnia część naszej trylogii”.

Poprzednie dwie wystawy koncentrowały się na innych aspektach wypędzeń, niż ostatnia. Pierwsza ekspozycja pt. „Die Gerufenen” (tłum.: „Wezwani”) była poświęcona głównie osiemsetletniej niemieckiej tradycji osadniczej w różnych regionach Europy. Druga pt. „Erzwungene Wege” (tłum.: „Wymuszone drogi”) koncentrowała się na wypędzeniach Niemców w wyniku II wojny światowej. W tej części zaprezentowano również losy innych narodów europejskich, także Polaków, które w XX w. musiały doświadczyć przymusowych wysiedleń, deportacji oraz czystek etnicznych.

Promenentni wypędzeni

Trzecia aktualna wystawa dotyczy głównie „powrotu” Niemców do kraju i problemy związane z pierwszym okresem ich integracji po wojnie. Częścią ostatniej wystawy jest także prezentacja szeregu portretów oraz biografii znanych niemieckich osobistości, których rodziny, bądź oni sami, zostali wypędzeni lub przesiedleni po II wojnie światowej.

W tej „galerii” znaleźli się m.in. były niemiecki prezydent Horst Koehler, piłkarz Miroslav Klose, który pochodzi z Opola i jest przedstawicielem tzw. późnych przesiedleńców oraz najbardziej znany niemiecki prezenter telewizyjny Thomas Gottschalk, którego matka pochodzi ze Śląska.

Róża Romaniec, Berlin

red. odp. Iwona D. Metzner