Niemiecka prasa: konsultacje w cieniu sporu o reparacje

Kanclerz Angela Merkel musi się przygotować na szorstkie przyjęcie w Warszawie, gdzie rządzi „pewny siebie gospodarz” – pisze Philipp Fritz w piątkowym wydaniu dziennika „Die Welt”. Jego zdaniem po zapowiedzianym wycofaniu się z kierowania CDU szefowa niemieckiego rządu znalazła się pod presją, podczas gdy polski rząd jest stabilny, gospodarka rośnie w tempie ponad 4 proc., relacje z Waszyngtonem są znakomite, a w polityce migracyjnej coraz więcej krajów zdaje się przechodzić na stronę Polski.

Fritz wśród tematów spornych wymienia praworządność, roszczenia reparacyjne, politykę migracyjną i Nord Stream 2. Wyraża wątpliwość, czy w tych sprawach możliwy będzie kompromis.

Jak podkreśla, celem konsultacji międzyrządowych jest uzgodnienie - pomimo różnic - wspólnych działań. Jest to tym bardziej konieczne, że w przyszłym roku oba kraje będą niestałymi członkami Rady Bezpieczeństwa ONZ. Warszawa dzięki dobrym relacjom z Białym Domem Donalda Trumpa może być konstruktywnym partnerem w UE – pisze Fritz.    

Tagesspiegel: Polska obstaje przy reperacjach

„Polska obstaje przy reparacjach w wysokości kilkuset miliardów (euro)” – wybija na czoło „Tagesspiegel”. Autor komentarza Christoph von Marschall  przewiduje, że spory dotyczące historii i gazociągu Nord Stream 2  odbiją się niekorzystnie na przebiegu wspólnego posiedzenia rządów Polski i Niemiec. Marschall przypomina, że prezydent Andrzej Duda w wywiadzie na początku tygodnia „postawił na porządku dnia” postulat reparacji od Niemiec za zniszczenia w Polsce podczas drugiej wojny światowej w wysokości kilkuset miliardów euro.

Uwagę szefów obu rządów, Angeli Merkel i Mateusza Morawieckiego, oraz ich ministrów przyciągają ponadto europejskie wyzwania. Wskutek brexitu budżet UE skurczy się, co oznacza, że będzie w nim mniej pieniędzy na programy pomocowe, z których od 2004 roku szczególnie korzystała Polska.

Oba rządy muszą zatroszczyć się o to, aby spór o polskie reformy wymiaru sprawiedliwości i wdrożone w związku z tym przez Komisję Europejską postępowanie przeciwko Polsce nie sparaliżował współpracy w innych dziedzinach.

Spotkanie prezydenta RFN Franka-Waltera Steinmeiera z Andrzejem Dudą pokazało, jak bardzo napięte są polsko-niemieckie relacje – podkreśla Marschall. Obaj prezydencji chcieli uczcić 100-rocznicę niepodległości Polski, jednak reforma sądownictwa i gazociąg zdominowały wizytę polskiego prezydenta w Berlinie.

Odnosząc się do kwestii reparacji wojennych, Marschall pisze, że problem ten ma trzy aspekty: moralny, prawny i polityczny. Z moralnego punktu widzenia Niemcy dłużnikami Polski.  Marschall pisze, że Niemcy do dziś nie przekazali Polsce materialnego zadośćuczynienia za cierpienia i szkody. „Sześć milionów polskich obywateli zostało zamordowanych, duża część z nich to Polacy wyznania mojżeszowego. Polskie elity zostały wytępione, a miasta zrównane z ziemią” – pisze komentator. „Prawnie problem reparacji jest z niemieckiego punktu widzenia zamknięty” – kontynuuje autor wskazując między innymi na Umowę Poczdamską, Układ Zgorzelecki, umowę  dwa plus cztery oraz Traktat o dobrym sąsiedztwie z 1991 roku. Marschall uważa, że powoływanie się przez polskie władze na fakt, iż polskie rządy w latach 1945-1989 nie miały demokratycznej legitymacji, brzmią nieprzekonująco. Warszawa sięga po ten argument tylko wtedy, gdy czegoś nie akceptuje, uważa natomiast inne umowy z tego czasu za wiążące. 

Jeśli chodzi o aspekt polityczny, „prawicowo-populistycznej partii PiS” brak jest międzynarodowego poparcia. Kraje sąsiednie, które też cierpiały pod niemiecką okupacją, uważają roszczenia za błąd. Stany Zjednoczone odradzały Polsce wkroczenie na tę drogę – pisze Marschall.

TAZ: polskie władze podgrzewają antyniemieckie nastroje

Zdaniem „Tageszeitung” (TAZ) na krótko przed wizytą Angeli Merkel w Warszawie, polski prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki „podgrzewają nastroje” przeciwko niemieckiemu rządowi i mediom. „Niemiecko-polski handel odnotowuje nowe rekordowe wyniki, w kwestiach bezpieczeństwa panuje zgoda, niemiecko-polskie kontakty kulturalne kwitną. Pomimo tego prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki z partii rządzącej PiS, przed niemiecko-polskimi konsultacjami  międzyrządowymi nie szczędzą wysiłków, by przedstawić spotkanie w piątek jako spotkanie między przeciwnikami, czy wręcz wrogami” – pisze Gabriele Lesser.

Głównym problemem jest zdaniem warszawskiej korespondentki „TAZ” kwestia reparacji. „Niemal codziennie dochodzi do ataków na „Niemców” ze strony telewizji państwowej TVP i zbliżonych do rządu mediów” – pisze Lesser. Niemiecka dziennikarka podkreśla, że po Powstaniu Warszawskim Niemcy zniszczyli 80 proc. miasta. Ekspertyza wykonana na zlecenie ówczesnego prezydenta Warszawy Lecha Kaczyńskiego świadczyła o rozmiarach zniszczeń. „Lech Kaczyński nie wywodził jednak z (ekspertyzy) ponownych roszczeń reparacyjnych. To jego brat bliźniak (...) stale porusza temat „reparacji wojennych” – czytamy w TAZ. 

Lesser zwraca ponadto uwagę na wywiad premiera Morawieckiego dla „skrajnie prawicowej prywatnej telewizji Republika”, w którym mówił o mediach będących w „niemieckich rękach”, które jakoby niestosownie mocno mieszały się do wyborów samorządowych w Polsce i atakowały rząd.

Lesser zauważa, że politycy PiS atakują Nord Stream 2 jako rządowy projekt Niemiec i Rosji, chociaż gazociąg na dnie Morza Bałtyckiego budowany jest przez międzynarodowe konsorcjum.    

FAZ: Premier wypowiada wojnę mediom należącym do Niemców 

„Premier Polski wypowiada wojnę mediom będącym w niemieckim posiadaniu” – pisze „Frankfurter Allgemeine Zeitung” (FAZ) w wydaniu internetowym. „Krytyczne media są dla prawicowo-nacjonalistycznego rządu cierniem w oku” – zauważa FAZ. Odnosząc się do roszczeń reparacyjnych, gazeta cytuje Juergena Hardta – rzecznika ds. polityki zagranicznej klubu poselskiego CDU/CSU. Hardt odrzucił polskie roszczenia. „Niemcy poczuwają się i zawsze poczuwały się do politycznej, moralnej i finansowej odpowiedzialności” – powiedział polityk CDU. Polska musi jednak zaakceptować to, że problem reparacji jest „prawnie i politycznie zamknięty”.