Niemieckie banki tracą w Polsce na znaczeniu
9 czerwca 2023
Dane z marca br. przedstawione przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego świadczą o stabilnej i dobrej sytuacji polskiego sektora bankowego. Jego suma bilansowa wynosi 2 818,5 mld zł, z czego ponad 2 551 mld zł należy do banków komercyjnych. Banki spółdzielcze mimo długich tradycji odgrywają względnie małą rolę (187,1 mld zł), podobnie jak inne instytucje kredytowe (80,1 mld zł).
Na równych zasadach
Czy w przypadku banków z udziałem niemieckiego kapitału można mówić o bankach ściśle niemieckich, jest trudne do zdefiniowania, bo są to instytucje zarejestrowane w Polsce i działające jak każdy inny bank w tym kraju. Dr Jakub Rybacki z Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) zwraca także uwagę, że Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego oceniła, iż powiązania między aktywami w Polsce a za granicą występują jedynie w przypadku portugalskiego BCP z bankiem Millenium. Natomiast związki z niemieckim sektorem bankowym nie są klasyfikowane jako relacje o charakterze systemowym.
– Banki należące do niemieckiego kapitału działają w Polsce w oparciu o te same ramy regulacyjne jak banki z kapitałem polskim – czy to państwowym, czy prywatnym. Zatem w tym przypadku możemy mówić o znaku równości między bankami z kapitałem krajowym a zagranicznym. Wszystkie działające w Polsce banki dysponują takim samym dostępem do programów rządowych wspierających digitalizację usług bankowych i administracyjnych – wyjaśnia Ronald Kulikowski, dyrektor zarządzający Volkswagen Banku w Polsce.
Volkswagen Bank jako bank specjalistyczny funkcjonuje podobnie jak Toyota Bank Polska, która oferuje swoim klientom kredyty na zakup samochodów. Toyota Bank Polska należy do Toyota Kreditbanku w Kolonii. – Finansowanie Volkswagen Banku w Polsce zapewniane jest przez środki z działalności depozytowej Volkswagen Bank Direct oraz pożyczek pochodzących z centrali banku w Niemczech – tłumaczy Kulikowski na zapytanie DW.
System kontrolowany
Największym bankiem komercyjnym w Polsce jest PKO BP (Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski), którego właścicielem jest skarb państwa. W 2022 roku PKO BP obsługiwał 11,7 mln klientów, osiągając 17,5-proc. wzrost dochodów i ponad 3,3 mld zł zysku netto.
Jakub Rybacki podkreśla, że polski system bankowy jest kontrolowany przez polski kapitał oraz spółki skarbu państwa. W 2021 roku ich udział wynosił aż 57 proc. w całkowitym torcie aktywów bankowych w Polsce. – Istotnymi udziałowcami były podmioty hiszpańskie oraz niemieckie. Zarządzane przez nie banki posiadały odpowiednio 9,4 i 8,7 proc. łącznych aktywów sektora finansowego – tłumaczy ekspert.
Kapitał niemiecki?
Opinia publiczna w Polsce kojarzy popularny mBank jako firmę z niemieckim kapitałem. Krzysztof Olszewski z mBanku mówi jednak, że udział niemieckich banków w aktywach polskiego sektora bankowego wynosił w ciągu ostatnich lat około 9 proc. Znaczenie banków takich jak mBank, który w 69,2 proc. należy do niemieckiego Commerzbanku, maleje w porównaniu z wcześniejszymi dekadami.
– Historycznie ich zaangażowanie pozytywnie wpłynęło na finansowanie lokalnych przedsiębiorstw i gospodarstw domowych z wykorzystaniem zaimportowanego kapitału. Mowa jest tu o pierwszej dekadzie tego stulecia, gdy w Polsce nie było pod dostatkiem kapitału na rozwój gospodarki – wyjaśnia przedstawiciel mBanku.
Tracą na znaczeniu
Obecnie mBank obsługuje 4,6 miliona klientów detalicznych i 33 tys. klientów korporacyjnych. W pierwszym kwartale br. był piątym co do wielkości bankiem w Polsce. Jeszcze dwa lata temu zajmował czwarte miejsce. Stracił na znaczeniu głównie na rzecz hiszpańskiego banku Santander, który skorzystał na wycofaniu się z działalności detalicznej w Polsce drugiego dużego niemieckiego gracza, którym jest Deutsche Bank.
Deutsche Bank uzyskał licencję w Polsce w 1995 roku i rozpoczął działalność bankową jako Deutsche Bank Polska S.A. – Ta instytucja finansowa obecnie funkcjonuje tylko jako bank inwestycyjny i korporacyjny. Utrzymuje również portfel kredytów hipotecznych denominowanych we frankach – to pozostałość po działalności detalicznej, która została sprzedana hiszpańskiemu Santanderowi – podsumowuje sytuację Deutsche Banku w Polsce dr Rybacki.
Z powodu kredytów we frankach Commerzbank rozważał też sprzedaż w 2019 roku mBanku. Jednym z zainteresowanych był polski Bank Pekao SA. Plan ten został odwołany w pierwszej połowie 2020 roku, bo zdaniem zarządu Commerzbank nie było chętnych do przejęcia tego banku w Polsce na jego warunkach.