Pamięć o ofiarach II wojny światowej
69 lat temu, z końcem II wojny światowej rozpoczęło się w Niemczech rozprawianie z nazistowską dyktaturą i jej zbrodniami. Pomniki i miejsca pamięci w całych Niemczech czczą pamięć milionów ofiar nazizmu.
Obóz koncentracyjny w Dachau
Jest to jeden z pierwszych obozów koncetracyjnych utworzonych na terenie II Rzeszy. Na jego przykładzie były budowane późniejsze obozy zagłady. Już w początkowej fazie rządów Hitlera umieszczonono tam pierwszych więźniów politycznych. Chociaż KZ Dachau nie był docelowo obozem zagłady, zamordowono w nim wielu przeciwków dyktatury hitlerowskiej.
Centrum dokumentacji zjazdów partyjnych NSDAP w Norymberdze
Od roku 1933 do początku II wojny światowej teren zjazdów NSDAP w Norymberdze służył jako miejsce widowiskowe dla propagandowych uroczystości nazistowskich. Tu odbywały się corocznie wielkie przemarsze nazistowskie. Po wojnie pozostało tylko lewe skrzydło niedokończonej sali kongresowej, w której obecnie mieści się muzeum "Dokumentationszentrum Reichsparteitagsgelände".
Konferencja w Wansee
20 stycznia 1942 roku w willi Marlier w Wansee w Berlinie odbyło się się spotkanie 15 prominetów SS w celu ustalenia miejsc zagłady dla 11 milionów europejskich Żydów. Nazistowscy oficerowie omówili tu szczegóły masowego mordu. Od roku 1992 willa Marlier jest miejscem pamięci poświęconym Holocaustowi: Miejsce Pamięci i Edukacji Historycznej - Dom Konferencji Wansee.
Miejsce pamięci Bergen-Belsen
Obóz koncentracyjny w Bergen-Belsen w pierwotnym zamierzeniu był przeznaczony dla jeńców wojennych. Jednakże już w pierwszych latach wojny przetrzymywano tam chorych więźniów z innych obozów koncentracyjnych. Zostali zamordowani lub zmarli wskutek chorób. Jedną z ofiar była zmarła na tyfus Anna Frank, autorka słynnych dzienników.
Bendlerblock
Berliński Bendlerblock, to byłe centrum planowania nieudanego zamachu na Adolfa Hitlera. Większość oficerów skupionych wokół pułkownika Clausa hrabiego von Stauffenberga rozstrzelano jeszcze tego samego dnia (20 lipca 1944 r.), właśnie w tym budynku. Obecnie berliński Bendlerblock jest miejscem honorującym niemiecki opór przeciwko Hitlerowi.
Kościół św. Mikołaja w Hamburgu
W ramach operacji Gomorra brytyjskie i amerykańskie lotnictwo zbombardowało znaczący strategicznie Hamburg. Kościół św. Mikołaja służył jako punkt orientacyjny, który podczas nalotów został mocno uszkodzony. Dziś w wersji nieodbudowanej jest pomnikiem poświęconym ofiarom nalotów na Europę.
Fabryka śmierci Hadamar
Od roku 1941 w Hamadarze w Hesji mordowano sukcesywnie psychicznie chorych i niepełnosprawnych. Naziści definiowali ich jako "bezwartościowych". Chorym wstrzykiwano truciznę lub mordowano w komorach gazowych. Ofiarą zagłady padło tu blisko 15 tys. osób. Dziś Hadamar jest Miejscem Pamięci Ofiar Narodowosocjalistycznej „eutanazji".
Miejsce pamięci Wzgórza Seelow
W kwietniu 1945 miała tu miejsce słynna bitwa o wzgórza Seelow, które stały na drodze do zdobycia Berlina. W krwawej bitwie wzięło udział 100 tys. żołnierzy Wermachtu. Stanęli oni przeciw dziesięciokrotnie wiekszej Arnii Czerwonej. Wojska Wehrmachtu poniosły klęskę a droga do Berlina stała otworem dla armii sowieckiej. 27 listopada 1945 roku stanął tu pomnik, upamiętniający bitwę.
Pomnik Pomordowanych Żydów Europy
Kompleksowy pomnik upamiętnia 6 milionów zamordowanych na terenie Europy Żydów. Ma formę ogromnego pola, na którym znajduje się 2711 betonowych bloków-steli. Uzupełnia go podziemna wystawa. Został odsłonięty 10 maja 2005, dwa dni później został udostępniony publiczności.
Pamięci homoseksualistów prześladowanych przez nazizm
Pomnik w berlińskim parku Tiergarten, niedaleko Bramy Brandenburskiej został odsłonięty 27 maja 2008. Przez oszklone małe okno można obejrzeć film z całującą się parą lesbijek i gejów. Pomnik jest symbolem sprzeciwu wobec nietolerancji i wykluczaniu.
Pamięci zamordowanych przez nazistów Sinti i Romów
Zlokalizowany na skraju Tiergarten w Berlinie pomnik projektu Daniego Karavana upamiętnia od 2012 roku ponad pół miliona ofiar pogromu Sinti i Romów. Jego sercem jest wypełniony wodą zbiornik z czarnego kamienia. Codziennie wynurza się z wody kamienny trójkąt, symbol czarnego trójkąta – w KZ znaku przynależności do grupy „aspołecznych Cyganów”. Codziennie leży na nim świeży kwiat.
Kamienie pamięci
Pomysłodawcą jest niemiecki artysta Gunter Demnig. W 1990 zainicjował on projekt, mający na celu upamiętnienie ofiar Holocaustu. Polegał on na tym, że przed domami ofiar wmontowywał "kamienie pamięci" z wygrawerowanymi na miedzianych tabliczkach nazwiskami pomordowanych. W Niemczech jest ich dziś ponad 45 tys, 17 tys. w innych państwach europejskich.