Podwójne obywatelstwo. Jedne kraje pozwalają, inne nie
1 grudnia 2022
Dwa paszporty, szybkie przyznawanie obywatelstwa i złote wizy: według analizy DW podwójne lub wielokrotne obywatelstwo jest już czymś oczywistym w większości krajów europejskich. Obecnie Niemcy, planując reformę prawa o obywatelstwie, dołączają do tych państw.
Tylko niewiele krajów nadal zakazuje podwójnego obywatelstwa. Poza Niemcami do grupy państw z restrykcyjnymi procedurami należą: Ukraina, Holandia, Austria, Estonia, Bułgaria, Hiszpania, Norwegia, Łotwa i Litwa.
Natomiast w niektórych krajach możliwość uzyskania dodatkowego obywatelstwa może stanowić nawet rodzaj umowy biznesowej. Tak zwane złote wizy oferują m.in. Grecja, Turcja, Portugalia czy Malta. Oznaczają one przyznanie obywatelstwa osobom, które inwestują w nieruchomości, lokują kapitał lub zakładają firmy w takim kraju.
Przeszkody na drodze do paszportu
Procedura otrzymania obywatelstwa jest w Europie uregulowana bardzo różnorodnie. Od początku nowego tysiąclecia wiele krajów europejskich zmieniło swoje przepisy dotyczące obywatelstwa ze względu na rosnącą migrację i przepływy uchodźców na całym świecie, wzrost liczby małżeństw dwunarodowych oraz powszechny brak wykwalifikowanych pracowników.
Podczas gdy w przypadku dzieci o obywatelstwie decydują zarówno pochodzenie, jak i miejsce urodzenia, to przepisy dotyczące dorosłych imigrantów mają różny kształt. Stosunkowo liberalne prawa dotyczące uzyskania obywatelstw istnieją na przykład we Francji, Wielkiej Brytanii, Portugalii, Polsce, Szwecji, Finlandii i Belgii.
W tych państwach imigranci mogą ubiegać się o obywatelstwo po pięciu latach legalnego i nieprzerwanego pobytu. Jeżeli w kraju takim żyją razem ze współmałżonkiem, okres ten skraca się do trzech lat. Po otrzymaniu nowego obywatelstwa mogą zachować to pierwotne.
W takich państwach jak Szwajcaria, Austria, Włochy, Hiszpania, Bułgaria, Czechy i Słowenia imigranci, aby móc ubiegać się o obywatelstwo, muszą przebywać w kraju nieprzerwanie i legalnie przez co najmniej dziesięć lat. W innych krajach ten okres jest nieco krótszy: Irlandia, Węgry, Rumunia i Słowacja wymagają ośmiu lat. W Danii jest to dziewięć lat.
„Umożliwić wielokrotne obywatelstwo”
Wraz z planowaną reformą prawa do obywatelstwa Niemcy dołączą do grona krajów opowiadających się za ułatwioną procedurą. Według informacji niemieckiego ministerstwa spraw wewnętrznych nowa ustawa powinna „umożliwić wielokrotne obywatelstwo i upraszczać nabywanie niemieckiego”.
Oznaczałoby to również, że obywatele niemieccy, którzy ubiegają się o drugie obywatelstwo z powodów osobistych lub zawodowych, na przykład mieszkając za granicą, nie musieliby już rezygnować z obywatelstwa niemieckiego, ani składać wniosku o możliwość jego zatrzymania. Obywatele tureccy, którzy uzyskali obywatelstwo niemieckie, mogliby również ponownie ubiegać się o turecki paszport.
Spóźniona reforma
Zdaniem prawnika i eksperta ds. migracji, Ünala Zerana, reforma jest jednak spóźniona. – Według mnie wprowadzenie wielu obywatelstw jest wręcz konieczne ze względu na zasadę równego traktowania – powiedział w rozmowie z DW. – Sporo tureckich rodzin, które mieszkają i pracują tu od 40 lat, czuje się dyskryminowanych, ponieważ opcja z drugim obywatelstwem jest już otwarta dla wielu ludzi, ale nie dla nich.
W Niemczech istnieje już kilka możliwości posiadania dodatkowego obywatelstwa obok niemieckiego. Obywatele Unii Europejskiej mogą zachować swoje obywatelstwo. Dzieci rodziców cudzoziemców, które urodziły się w Niemczech, nie muszą już decydować o rodzaju paszportu kiedy skończą 22 lata. Wielu naturalizowanych Niemców może także zachować swój paszport, ponieważ ich kraj pochodzenia nie odbiera im obywatelstwa, dotyczy to także wielu uchodźców.
Według informacji niemieckiego MSW projekt ustawy o reformie niemieckiego prawa o obywatelstwie przedstawiony przez minister Nancy Faeser jest nadal w fazie wewnętrznych uzgodnień. Nie wiadomo jeszcze, kiedy ostateczny projekt trafi do Bundestagu pod głosowanie.