Populiści na fali. AfD zwiększa swoje wpływy w Niemczech
28 czerwca 2023
Polityczny i medialny oddźwięk niewielkich, regionalnych wyborów w Niemczech jest ogromny: Alternatywa dla Niemiec, AfD, zdominowała niemieckie dyskusje w mediach społecznościowych. Dzieje się tak dlatego, że po raz pierwszy w Niemczech polityk AfD został wybrany na urząd starosty: Robert Sesselmann wygrał wybory w powiecie Sonneberg w landzie Turyngia.
Niepokój wywołują jednak nie tyle same wybory.Nowy starosta ma niewielką polityczną swobodę. AfD ma jednak nadzieję na znacznie większe sukcesy polityczne i może wykorzystać to zwycięstwo jako paliwo do tego służące. Według aktualnych sondaży AfD ma realne szanse stać się najsilniejszą siłą polityczną w wyborach do lokalnych parlamentów w trzech wschodnich landach w 2024 roku.
AfD: sukcesy pomimo licznych skandali
I to pomimo licznych skandali politycznych: związanych z darowiznami partyjnymi, prawicowymi ekstremistycznymi powiązaniami i rasistowskimi obelgami. I to pomimo faktu, że poszczególni działacze i byli działacze partii wielokrotnie zwracali na siebie uwagę pozytywnymi odniesieniami do faszyzmu i narodowego socjalizmu pod rządami Adolfa Hitlera. Lider partii, Tino Chrupalla, po niedawnym sukcesie wyborczym powiedział: „To dopiero początek!”.
Dlaczego partia odnosi obecnie takie sukcesy? Wydaje się, że nabija punkty szczególnie w dwóch politycznych obszarach tematycznych: imigracji i ochronie klimatu. Od lat agresywna walka z uchodźcami i imigrantami są głównym tematem AfD. W swoich kampaniach AfD również celowo wzbudza obawy przed muzułmanami. Johanes Hillje, który jest politycznym doradcą i specjalistą ds. komunikacji, mówi w wywiadzie dla dziennika „Tageszeitung": „Podstawową narracją AfD zawsze było to, że istnieje zagrożenie kulturowe. Przez długi czas pochodziło ono z zewnątrz, od migrantów. Teraz pochodzi również z wewnątrz, poprzez restrukturyzację społeczeństwa w kierunku neutralności klimatycznej – głównego projektu koalicji sygnalizacji świetlnej (SPD, Zieloni i FDP – przyp. red.)”.
AfD korzysta na sporze między przeciwnikami
AfD wydaje się czerpać korzyści z politycznego sporu między jej politycznymi rywalami. Konserwatyści, socjaldemokraci, zieloni i liberałowie obwiniają się wzajemnie w sporze o polityczne decyzje: szybka transformacja energetyczna, tak czy nie? Ograniczenie prędkości na autostradach? Powrót do energii jądrowej? Z wyjątkiem AfD, wszystkie inne partie przyczyniły się do tych decyzji, w zmieniających się koalicjach. Prawicowi outsiderzy mogą zatem przedstawiać się jako „jedyna prawdziwa opozycja”. Nie musieli dotąd wykazać się żadną polityczną odpowiedzialnością, ponieważ ich polityczni rywale odmawiają jakiejkolwiek współpracy.
Doradca polityczny Hillje obwinia rząd Niemiec tworzony przez SPD, Zielonych i FDP za wzrost poparcia dla AfD. – Rząd Niemiec przygotował coś w rodzaju emocjonalnej podstawy mobilizacyjnej na rzecz AfD poprzez podsycanie niepewności finansowej w ustawie dotyczącej ogrzewania – powiedział Hillje w wywiadzie dla programu telewizyjnego „Raport z Berlina” („Bericht aus Berlin”). Ustawa ta przewiduje konwersję prywatnych systemów grzewczych na odnawialne źródła energii. Właściciele domów obawiają się z tego powodu wysokich kosztów. Hillje dostrzega w tym strachu połączonym z generalnym niezadowoleniem z demokracji, jako „ożywienie również dla prawicowych populistów”.
Krytycy uważają jednak, że konserwatywni chadecy pod przywództwem CDU są częściowo odpowiedzialni za dobrą passę AfD. Od miesięcy zajmują oni twarde stanowisko wobec uchodźców i kwestii społecznych, takich jak prawa osób LGBTQ. W ten sposób chadecy chcą odzyskać wyborców AfD. Krytycy dają temu niewielkie szanse powodzenia. Twierdzą, że w razie wątpliwości u wyborców zapunktuje zawsze radykalny oryginał. Nim jest właśnie AfD.
Sukcesy AfD w Niemczech przypominają polityczny rozwój, który jest również znany z USA. Tam były prezydent Donald Trump pozostaje istotną siłą polityczną pomimo wszystkich kłamstw i skandali. Podobnie jak Trump w USA, AfD w Niemczech definiuje się jako jedyna alternatywa dla politycznego establishmentu i jako rzekomy głos ludu tłumiony przez media.
„AfD jest zagrożeniem dla demokracji”
Ze względu na liczne powiązania AfD z antykonstytucyjnymi organizacjami i coraz bardziej wpływowym volkistowskim skrzydłem partii, które wielokrotnie odmawia mniejszościom w kraju prawa do bycia Niemcami, instytucje i siły społeczne ostrzegają przed rosnącym wpływem AfD. Polityczni przeciwnicy, stowarzyszenia gospodarcze, stowarzyszenia muzułmańskie i Centralna Rada Żydów postrzegają AfD jako zagrożenie dla demokracji.
Po obecnym sukcesie wyborczym w Turyngii, AfD jest również wspierana przez obóz neonazistowski. Znany prawicowy ekstremista Michael Brueck pogratulował partii na swoim kanale na Telegramie. Apeluje do niedawno wybranego starosty AfD: „Nie może być fałszywej pobłażliwości w koniecznej czystce w administracji".