Propozycje Trójkąta Weimarskiego ws. Wschodu

Słowa niemieckiego ministra brzmią jak wnioski z błędów popełnionych przez Unię na Ukrainie. Kijów został postawiony w wyniku polityki zbliżenia do UE niejako przed wyborem „albo z nami, albo z Rosją”. Oświadczenie niemieckiego MSZ jest reakcją na obecny kryzys. Trójkąt wykorzystuje aktualną sytuację także do ożywienia Partnerstwa Wschodniego i trójstronnej współpracy.

Odkąd przed 10 laty Polska weszła do UE, Trójkąt – powołany do życia w 1991 w Weimarze - miał widoczne problemy ze współpracą i przeforsowaniem nowych celów w polityce europejskiej. Dopiero sukces negocjacyjny ministrów Polski, Niemiec i Francji w lutym tego roku na Ukrainie, kiedy udało się dzięki ich mediacji zahamować dalszy rozlew krwi, stał się paradoksalnie impulsem dla ponownej trójstronnej współpracy, zwłaszcza, jeśli chodzi o pogłębianie Partnerstwa Wschodniego UE.

– Ta misja pokazała, że Trójkąt Weimarski jest ważnym narzędziem polityki UE i potrafi spójnie i skutecznie działać – powiedział francuski minister Laurent Fabius na poniedziałkowym spotkaniu ministrów w Berlinie. - Niezależnie od dalszego rozwoju, dostrzegliśmy potencjał, jaki tkwi w tej strukturze - dodał Radek Sikorski. Steinmeier uzupełnił, że współpraca w ramach Partnerstwa Wschodniego powinna jednak „w przyszłości odzwierciedlać polityczną rzeczywistość”.

Propozycje poprawek

Z perspektywy Berlina konieczne jest kształtowanie europejskiej polityki sąsiedzkiej w sposób bardziej elastyczny, niż dotychczas. – Chcemy wspierać zbliżenie krajów Partnerstwa Wschodniego do UE, ale przy większym uwzględnieniu kompatybilności tej współpracy dla tych krajów, powiedział Frank-Walter Steinmeier. - Kraje w Partnerstwie nie powinny znaleźć się w sytuacji wyboru „albo-albo”, mówił. Dyplomaci zauważają, że bez dialogu z Rosją długotrwałe rozwiązania nie będą możliwe. Równocześnie krytykują jej aktualną politykę. – W Europie XXI wieku musimy inaczej rozwiązywać kwestie roszczeń i konfliktów interesów, niż przesuwaniem granic, powiedział wieczorem po przybyciu ministrów do Weimaru Steinmeier.

Przed spotkaniem Berlin zasygnalizował chęć wprowadzenia korekt w Partnerstwie Wschodnim w trzech obszarach. Po pierwsze powinno ono być bardziej elastyczne - pierwotnie ta platforma współpracy powstała jako alternatywna do członkostwa w UE. Steinmeier uważa, że należy umożliwić indywidualne rozwiązania dla każdego kraju. Dotyczy to również krótkoterminowej pomocy finansowej - tym bardziej, że każdy z sześciu krajów wykazuje inne tempo rozwoju relacji z UE. Mołdawia uchodzi za wzorowy przykład, inne kraje pozostają w tyle.

Berlin chce też wprowadzić dodatkowe zachęty do współpracy i mówi wręcz o dalej idących krokach, niż przystąpienie do strefy wolnocłowej. Warunkiem pogłębienia współpracy ma być jednak w przyszłości kompatybilność współpracy z UE dla tych krajów, słychać w niemieckim MSZ. Niemcy opowiadają się też za oddaniem koordynacji polityki sąsiedzkiej w ręce szefa unijnej dyplomacji i to we wszystkich obszarach.

Wizyta w Weimarze

Po poniedziałkowym spotkaniu z młodzieżą w Berlinie, szefowie dyplomacji Niemiec, Polski i Francji udali się na wieczorne rozmowy do Weimaru. We wtorek rano przedstawią wspólne oświadczenie i propozycje odnośnie Partnerstwa Wschodniego, po czym udadzą się na spotkanie ministrów spraw zagranicznych krajów NATO do Brukselii.

Trójkąt Weimarski został powołany w 1991 przez szefów dyplomacji Krzysztofa Skubiszewskiego, Hansa Dietricha Genschera i Rolanda Dumasa. Jego pierwotnym celem była szybka integracja Polski i innych krajów byłego bloku wschodniego w zachodnie struktury.

Róża Romaniec, Berlin

Red.odp.: Barbara Cöllen