1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Ramzan Kadyrow, pierwszy bojownik Putina

Benjamin Restle
9 października 2022

Brutalny, radykalny, lojalny: Ramzan Kadyrow, przywódca Republiki Czeczeńskiej, został mianowany przez Putina generałem pułkownikiem rosyjskich sił zbrojnych. Kim jest ten budzący lęk władca?

https://p.dw.com/p/4HxD1
Czeczeński przywódca Ramzan Kadyrow
Ramzan Kadyrow: Najpierw walczył o niepodległość Czeczenii, potem stanął po stronie PutinaZdjęcie: Yelena Afonina/Tass/dpa/picture alliance

On sam nazywa siebie „żołnierzem Putina”: 46-letni Kadyrow znany jest jako lojalny sojusznik prezydenta Federacji Rosyjskiej.

Jednak nie zawsze tak było. Po upadku Związku Radzieckiego na początku lat 90. ubiegłego wieku jego lojalność początkowo nie była skierowana w stronę Rosji, tylko Czeczenii. Kadyrow dołączył wówczas do islamskich separatystów, którzy dążyli do uniezależnienia Czeczenii od Rosji.

Pierwsza wojna czeczeńska zakończyła się w 1996 roku po interwencji sił rosyjskich, które nie dopuściły do odłączenia się od Rosji tej republiki zamieszkanej głównie przez ludność muzułmańską. Po drugiej wojnie czeczeńskiej nowy prezydent Rosji Władimir Putin oddał Czeczenię pod bezpośrednią kontrolę Kremla i zainstalował ojca Ramzana, Achmata Kadyrowa, jako szefa cywilnej administracji tego regionu.

Najpierw przeciwko Kremlowi, potem za nim

W tamtym czasie, pod koniec lat 90-tych, Achmat Kadyrow i jego syn Ramzan porzucili czeczeński ruch separatystyczny i przeszli na stronę Rosji. W 2003 roku Achmat Kadyrow został prezydentem Czeczenii, a jego syn Ramzan – szefem służby bezpieczeństwa.

Ojciec Ramzana, Achmad Kadyrow
Achmat Kadyrow wezwał do dżihadu przeciwko Rosji w 1994 roku. Później przeszedł na drugą stronę i został wybrany na prezydenta Czeczenii w 2003 rokuZdjęcie: AP

Od tej chwili Ramzan Kadyrow dowodzi milicją prorosyjskich Czeczenów, znaną jako „kadyrowcy”, która ma stłumić i wyeliminować wszelkie jeszcze pozostałe siły separatystyczne. Według Amnesty International milicja ta miała dopuścić się poważnych naruszeń praw człowieka, od uprowadzeń po tortury i zabójstwa.

Mówi się, że sam Ramzan też brał udział w takich przestępstwach. Mówi się także, że kadyrowcy porywali biznesmenów w celu wymuszenia okupu za uwolnienie.

„Bohater Federacji Rosyjskiej”

Po śmierci prezydenta Czeczenii Achmata Kadyrowa w zamachu bombowym w maju 2004 roku, jego syn został mianowany wicepremierem. Ale analitycy już wtedy uważali Ramzana za faktycznego przywódcę północnokaukaskiej republiki.

Ramzan Kadyrow uchodzi za ulubieńca Putina i w 2004 roku otrzymał prestiżowy tytuł „Bohatera Federacji Rosyjskiej”. Wkrótce potem awansował na premiera Czeczenii.

Gdy w 2007 roku Ramzan Kadyrow osiągnął wymagany minimalny wiek 30 lat, Putin mianował go prezydentem Czeczenii. Do dziś pozostaje jej przywódcą, nosząc oficjalny tytuł Szefa Republiki Czeczeńskiej.

Rosyjscy żołnierze przed plakatem Ramzana Kadyrowa
Kult jednostki: rosyjscy żołnierze przed plakatem Ramzana Kadyrowa pod Groznym w październiku 2006 r.Zdjęcie: AP

Brutalne prześladowanie krytyków

Kadyrow rządził i nadal rządzi Czeczenią żelazną ręką. Według organizacji broniących praw człowieka, w tej autonomicznej republice każdy, kto wypowiada się krytycznie na temat władz i rządu, ryzykuje aresztowanie, oskarżenie, skazanie na podstawie fałszywych zarzutów, porwanie, a nawet – śmierć.

Dziennikarze, dysydenci, działacze na rzecz praw człowieka i blogerzy oraz ich rodziny żyją w poważnym niebezpieczeństwie, jak podaje organizacja Human Rights Watch. W swoim Raporcie Światowym 2022 organizacja ta pisze, że „Ramzan Kadyrow nadal bezwzględnie eliminuje wszelkie formy sprzeciwu”. Osoby LGBT też są coraz częściej przedmiotem masowych prześladowań.

Putin może liczyć na to, że Kadyrow zagwarantuje stabilność w regionie i stłumi wszelkie niepokoje. Zobowiązał się nawet do „wykonania każdego wojskowego rozkazu naczelnego dowódcy Rosji Władimira Putina”.

Rosyjscy żołnierze pozują do zdjęcia w ukraińskim Lisiczańsku
Post z kanału Kadyrowa w komunikatorze Telegram: Żołnierze z Rosji i Czeczenii machają flagami w Lisiczańsku w UkrainieZdjęcie: Ramzan Kadyrov/Telegram/AP Photo/picture alliance

Operacja w Ukrainie

Za tę niezachwianą lojalność Ramzan Kadyrow cieszy się sporymi swobodami. Pozwolił sobie nawet na krytykę rosyjskiego przywództwa za ostatnie niepowodzenia militarne w Ukrainie i wezwał do użycia taktycznej broni atomowej.

Choć niektórzy Czeczeni od lat walczą u boku prorosyjskich separatystów na wschodzie Ukrainy, rzekomo jako ochotnicy, dopiero pod koniec lutego 2022 roku Kadyrow ogłosił oficjalnie, że czeczeńscy bojownicy zostali wysłani do Ukrainy.

W marcu podał, że w Ukrainie przebywa około tysiąca czeczeńskich bojowników, ale tej liczby nie można zweryfikować. Czeczeńskie siły Kadyrowa cieszą się złą sławą ze względu na swoją brutalność i obecność w mediach społecznościowych. Kadyrowcy brali udział w oblężeniu i zajęciu ukraińskiego miasta portowego Mariupol na początku tego roku.

Ramzan Kadyrow zawsze był zwolennikiem wojny z Ukrainą i nawet obiecał wysłać na front swoich synów. Niedawno poinformował, że Putin awansował go do stopnia generała pułkownika. Samozwańczy „żołnierz piechoty” Putina wydaje się wznosić coraz wyżej.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>