Reporterzy bez Granic: Więcej aresztowanych dziennikarzy
16 grudnia 2021
To nie dobre, a wręcz groźnie czasy dla dziennikarzy prawie na całym świecie. Autorytarne reżimy, jak Białoruś, Chiny czy Mjanma są coraz bardziej zuchwałe w rozprawianiu się z ruchami demokratycznymi w swoich krajach. W zachodnich demokracjach, w Europie i w USA populiści i zwolennicy teorii spiskowych zagrażają wolności prasy, zwłaszcza w czasach pandemii. To wystarczy, by Reporterzy bez Granic podnieśli alarm w swoim rocznym raporcie. Wniosek z dokumentu: Coraz więcej pracowników mediów jest arbitralnie aresztowanych za wykonywanie swojej pracy.
Liczba zamordowanych lekko spadła
Liczba pracowników mediów, którzy zostali zamordowani w roku 2021 podczas wykonywania swojego zawodu, wynosi 46; to najmniej od wielu lat. Zdaniem organizacji powodem jest ostatnie uspokojenie się konfliktów regionalnych, takich jak te w Syrii, Iraku czy Jemenie.
Przewodnicząca niemieckiej sekcji Reporterów bez Granic Katja Gloger dodaje: - Najbardziej niebezpiecznymi krajami są ponownie Meksyk z siedmioma i Afganistan z sześcioma zabitymi dziennikarzami. W Jemenie i Indiach w 2021 roku zginęło po czterech pracowników mediów.
65 dziennikarzy uznano za uprowadzonych, głównie w Syrii, Iraku oraz Jemenie.
Tak wielu aresztowanych jak jeszcze nigdy
W roku 2021 na całym świecie do więzień trafiło co najmniej 488 dziennikarzy w związku z wykonywaną pracą. To najwyższa liczba dotychczas zanotowana przez organizację. 103 osoby z tego grona nie są zawodowymi dziennikarzami, lecz działaczami i w większości są aktywni w sieciach społecznościowych.
22 osoby są w więzieniu, ponieważ pracowały jako operatorzy lub operatorki kamer. Liczba kobiet uwięzionych z powodu wykonywania zawodu dziennikarki wzrosła o jedną trzecią. Reporterzy bez Granic informują o 60 kobietach w więzieniach, większość z nich w Chinach.
Główni sprawcy: Chiny, Białoruś, Mjanma
Organizacja obarcza głównie trzy kraje odpowiedzialnością za wzrost liczby aresztowanych: 127 w Chinach, 32 na Białorusi, 53 w Mjanmie. Jak głosi raport, „są to trzy kraje, których rządy nie podążają za pragnieniem demokracji wśród swoich obywateli. Skala tych liczb świadczy również o coraz bardziej bezlitosnym postępowaniu wobec niezależnych mediów".
Katja Gloger analizuje tę sytuację: - Znaczne natężenie takich działań jest także następstwem nowych geopolitycznych stosunków władzy, w których takie reżimy spotykają się z małym oporem i niedostateczną odpowiedzią ze strony światowych demokracji - mówi.
Na przykład na Białorusi jej przywódca Aleksander Łukaszenka jest w stanie powstrzymać protesty przeciwko swojemu reżimowi tylko przy użyciu brutalnej przemocy.
Aresztowano ponad 500 dziennikarzy, większość z nich tylko tymczasowo. Ale prezydent Rosji Władimir Putin popiera autokratę, sankcje UE nie przyniosły pożądanego efektu. Ostatnio nagłówki prasowe zdominował wyrok skazujący znanego blogera Siarhieja Cichanouskiego na 18 lat kolonii karnej.
W Mjanmie, jak głosi raport Reporterów bez Granic, liczba dziennikarzy za kratkami wzrosła do 53 po przejęciu władzy przez wojsko na początku lutego tego roku, w porównaniu do zaledwie dwóch dziennikarzy uwięzionych rok wcześniej.
Hongkong - były bastion wolności prasy
W Chinach zatrzymania są również związane z coraz większą kontrolą rządu w Pekinie nad Hongkongiem. Raport Reporterów bez Granic przypomina, że „Specjalny Region Administracyjny niegdyś był bastionem wolności prasy, w którym nie było dziennikarzy w więzieniach”. „Jednak ustawa o bezpieczeństwie, uchwalona przez Pekin w roku 2020, służyła tam do 1 grudnia tego roku jako pretekst do zatrzymania i aresztowania co najmniej dziesięciu pracowników mediów” - czytamy.
Julian Assange, Peter de Vries, Shahnaz Roufi
Za każdym zamordowanym lub uwięzionym dziennikarzem kryją się jego losy i nazwisko. Shahnaz Roufi była afgańską dziennikarką, która w marcu została zabita przez islamskich bojowników. Zamordowanie dziennikarza śledczego Petera de Vriesa wstrząsnęło Holandią.
Największą uwagę całego świata obecnie przyciąga sprawa założyciela australijskiego portalu Wikileaks Juliana Assange'a. W piątek brytyjski sąd apelacyjny uchylił zakaz ekstradycji 50-latka do USA. Tam grozi mu 175 lat więzienia.
Założona w 1985 roku organizacja Reporterzy bez Granic działa na rzecz wolności prasy. Ma siedzibę w Paryżu i 13 biur regionalnych w ponad 130 krajach.