Raport SIPRI: Złote czasy dla handlarzy bronią

Konflikty zbrojne, napięcia polityczne – sytuacja na świecie sprawia, że interesy globalnych producentów broni kwitną. Według najnowszego raportu sztokholmskiego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI) światowy handel bronią wzrósł w minionych pięciu latach (2013-2017) o dziesięć procent w porównaniu do lat 2008-2012. Koniunkturę tę zawdzięcza przede wszystkim zwiększonemu importowi broni w Azji i Oceanii oraz na Bliskim Wschodzie.

Czołowi eksporterzy

Na rynku dominują niezmiennie Stany Zjednoczone z 34-procentowym udziałem w globalnym eksporcie broni i systemów broni. W ostatnich pięciu latach USA zwiększyły swój eksport o jedną czwartą wysyłając broń do 98 państw. Dzięki umowom zawartym za rządów byłego prezydenta Baracka Obamy, USA osiągnęły najwyższy poziom eksportu broni od późnych lat 90-tych ubiegłego stulecia – wyjaśniła ekspertka SIPRI Aude Fleurant.

– Dzięki tym umowom i dalszym kontraktom podpisanym w 2017 roku, USA pozostaną w najbliższych latach największym eksporterem broni na świecie – powiedziała Fleurant.

Rosyjskie dostawy broni zmniejszyły się w tym samym okresie o 7 procent, mimo to Rosja nadal plasuje się na drugim miejscu z 22-procentowym udziałem w światowym eksporcie broni. Trzecią pozycję w tym rankingu zajmuje Francja.

Niemcy, czwarte na liście czołowych eksporterów broni, zmniejszyły wprawdzie sprzedaż broni o 14 procent, ale na Bliski Wschód wyeksportowały w latach 2013-2017 dwa razy więcej niż od 2008 do 2012 roku.

Według eksperta SIPRI Pietera Wezemana większość państw tego regionu uczestniczyła bezpośrednio w konfliktach zbrojnych. W krajach Europy Zachodniej i USA toczyła się co prawda polityczna dyskusja na temat ograniczenia dostaw broni na Bliski Wschód. – Mimo to USA i państwa europejskie pozostają największymi eksporterami – podsumował Wezeman.

Czołowi importerzy

Największym importerem broni pozostają Indie z 12-procentowym udziałem w światowym rynku. – Napięcia między Indiami z jednej strony, a Pakistanem i Chinami z drugiej nakręcają w Indiach rosnący popyt na broń, której sam kraj ten nadal nie może produkować – głosi raport SIPRI. Drugim co do wielkości światowym importerem broni jest Arabia Saudyjska, która potroiła w ostatnich pięciu latach swoje zakupy broni. Dalsze miejsca zajmują Egipt, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Chiny. Przy czym Chińska Republika Ludowa zmniejszyła swój import broni o jedną piątą – przypuszczalnie dlatego, że sama produkuje jej coraz więcej. Tłumaczy to też rosnący eksport broni z Chin, który zwiększył się o 38 procent. Państwo Środka eksportuje broń głównie do Pakistanu, ale też do Algierii i Bangladeszu.

Importy broni europejskich krajów zmniejszyły się w ostatnich pięciu latach o 22 procent. Zdaniem badaczy SIPRI, ze względu na rosnące napięcia z Rosją, będą się znowu zwiększały. I tak w 2017 roku zostały zawarte kontrakty na systemy obrony przeciwrakietowej, które mają zostać zrealizowane w najbliższych latach. Na zwiększenie importu będą miały też wpływ umowy z amerykańskimi firmami na dostawy samolotów bojowych.

Elżbieta Stasik / dpa, epd